Τετάρτη 10 Αυγούστου 2011

Έφτασε η ώρα για δουλειά στο Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας


Μετά από 2 χρόνια αδράνειας ξεκινούν σήμερα εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης.



Επιτέλους μετά από δύο ολόκληρα χρόνια αδράνειας σήμερα ήχησε το «κουδούνι» της έναρξης των εργασιών στο Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας. Οι δέκα νέοι υπάλληλοι του Θεάτρου έπιασαν δουλειά καθώς είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν. Επί δύο ολόκληρα χρόνια το ιστορικό αυτό μνημείο-στολίδι για την πόλη της Λάρισας έμεινε ασυντήρητο. Ο πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής-αρχαιολόγος κ. Αθανάσιος Τζαφάλιας δεν κρύβει την ικανοποίηση μήτε την αισιοδοξία του για την εξέλιξη των πραγμάτων. «Είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν. Το άτομα που προσλήφθηκαν έχουν μεγάλη εμπειρία στη συντήρηση και αποκατάσταση αρχαίων μνημείων, μα πάνω από όλα έχουν μεράκι και αγάπη για τον αρχαίο πολιτισμό. Μάλιστα εντός της εβδομάδας αναμένεται να προστεθούν στο δυναμικό άλλα τρία άτομα ενώ σταδιακά το προσωπικό θα αυξάνεται» επισημαίνει αρχικά.

Αναφορικά, με τις εργασίες που θα πρέπει να γίνουν το προσεχές διάστημα ο κ. Τζαφάλιας, αναφέρει ότι προτεραιότητα έχει ο καθαρισμός των μαρμάρων από τους ρύπους καθώς για 2 χρόνια έμεινα ασυντήρητα και στη συνέχεια θα γίνει γέμισμα των ρηγματώσεων, συμπλήρωση των κομματιών με υλικό από το αρχαίο λατομείο στο Καστρί Αγιάς και αποκατάσταση των κλιμάκων. Επιπλέον, μέχρι την ερχόμενη άνοιξη θα γίνουν και αισθητικές παρεμβάσεις που προβλέπουν, την επέκταση της υπάρχουσας καλαίσθητης περίφραξης του θεάτρου, από την πλευρά της οδού Βενιζέλου, προς το σημείο που έγιναν οι τελευταίες απαλλοτριώσεις και κατεδαφίσεις, δυτικά, στη συμβολή με την οδό Ηφαίστου καθώς και την επικάλυψη τοίχου με μουσαμά, στον οποίο θα αποτυπωθούν συνθέσεις, που θα έχουν σχέση με το αρχαίο θέατρο. Ο μουσαμάς θα τοποθετηθεί στην ανατολική πλευρά, εκεί όπου υπάρχουν τα τσιμεντένια υπολείμματα των παλιότερων κατεδαφίσεων, στους τοίχους των διπλανών καταστημάτων. Τα βράδια επάνω στο μουσαμά θα προβάλλονται βίντεο με το χρονικό της αποκάλυψης του αρχαίου θεάτρου.

Εάν δεν υπάρχουν απρόοπτα οι εργασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το 2015.

Για την ιστορία
Το Α’ Αρχαίο Θέατρο είναι ίσως η πιο πονεμένη ιστορία της Λάρισας. Η αποκάλυψή του μόνο εύκολη δεν είναι. Για να έχει αυτή την εικόνα σήμερα, πέρασε από σαράντα κύματα με τελευταία ταλαιπωρία την παύση των εργασιών πριν από δύο περίπου χρόνια, λόγω έλλειψης πιστώσεων. Παρά το γεγονός ότι η φήμη του έχει περάσει τα σύνορα της χώρας, ακόμη μέχρι σήμερα δεν βρίσκεται στη θέση που του αρμόζει. Ο άνθρωπος, ο επιστήμονας που ταυτίστηκε με το Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας καθώς ήταν στην πρώτη γραμμή από τις ανασκαφές μέχρι την αποκάλυψη, Αθανάσιος Τζαφάλιας, έχει δημοσιεύσει όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν την αποκάλυψή του.

Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, οι ανασκαφές του αρχαίου θεάτρου έχουν μια μακρόχρονη ιστορία και ξεκινούν το 1910 από την εποχή του Απόστολου Αρβανιτόπουλου. Ο τότε Έφορος Αρχαιοτήτων είχε ανασκάψει ένα τμήμα της σκηνής το οποίο από τότε είχε απαλλοτριώσει και περιφράξει. Οι πρόσφατες ανασκαφές έδειξαν ότι το τμήμα αυτό δεν ήταν προσκήνιο, όπως θεώρησε ο Αρβανιτόπουλος αλλά η ίδια η σκηνή. Το 1968 εκσκαφή θεμελίων για την ανέγερση οικοδομής σε ιδιωτικό οικόπεδο επεσήμανε ένα τμήμα του κοίλου. Η τότε Εφορεία Αρχαιοτήτων Βόλου είχε ανασκάψει το οικόπεδο και είχε αποκαλύψει 3 κερκίδες από τις οποίες η μία είχε 14 σειρές εδωλίων. Το οικόπεδο αυτό κτίσθηκε το 1970, με άδεια ελαφριάς διώροφης οικοδομής και έτσι τα μαρμάρινα εδώλια εγκλωβίστηκαν μέσα στα θεμέλια. Τελικά η οικοδομή αυτή, αφού απαλλοτριώθηκε, κατεδαφίστηκε το Δεκέμβριο του 1981 και οι κερκίδες του αρχαίου θεάτρου, λαβωμένες από τα σίδερα και το μπετόν ξαναντίκρυσαν το θεσσαλικό ουρανό.

Αποφασιστικής σημασίας για την πλήρη αποκάλυψη του τα τελευταία χρόνια υπήρξε ένα ευρύτατο πρόγραμμα απαλλοτριώσεων του Υπουργείου Πολιτισμού. Τα ακίνητα που απαλλοτριώθηκαν καθώς και το ρολόι της πόλης και το παλιό επισκοπικό μέγαρο κατεδαφίστηκαν με δαπάνες τόσο της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, όσο και του δήμου των Λαρισαίων. Η πρώτη κατεδάφιση πραγματοποιήθηκε το 1992, η δεύτερη το 1996, η τρίτη το 2000 και η τέταρτη το Δεκέμβριο του 2008. Το έργο εντάχθηκε στα ΠΕΠ Θεσσαλίας Β' και Γ' πακέτο και κόστισε περίπου 5.900.000,00 ευρώ.

Με τις εργασίες των τελευταίων ετών, η εικόνα του μνημείου είναι σχεδόν πλήρης. Πρόκειται για ένα τεράστιο μαρμαροδομημένο μνημείο. Κοίλο αποτελούσε η ίδια η πλαγιά του λόφου, που είχε διαμορφωθεί σε αναβαθμούς για την τοποθέτηση των μαρμάρινων εδωλίων. Το λευκό μάρμαρό τους προέρχεται από το αρχαίο λατομείο στο Καστρί Αγιάς ένας διάδρομος πλάτους 2 μ., το διάζωμα, χωρίζει το κοίλο στο κάτω ή κυρίως θέατρο και στο επιθέατρο, το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του έχει καταστραφεί. Αποτελούνταν όμως από 22 κερκίδες με 14 ή 15 σειρές εδωλίων πιθανόν η καθεμιά και 20 κλιμακίδες ανόδου. Το επιθέατρο στα πλαϊνά του ήταν πιο περιορισμένο, δημιουργώντας χώρο για ράμπα ή κλίμακα για την άνοδο των θεατών.

Το κυρίως θέατρο χωριζόταν με 10 κλιμακίδες ανόδου σε 11 κερκίδες με 23 ή 25 πιθανόν σειρές εδωλίων η καθεμιά. Το πέρας του κυρίως θεάτρου προς την ορχήστρα είναι κατασκευασμένο με μαρμάρινους κυβόλιθους, που χρησίμευαν για την αντιστήριξη των κερκίδων Κατά τη μετατροπή του θεάτρου σε ρωμαϊκή αρένα, τον 1° αι. π.Χ., αφαιρέθηκαν οι 2 ή οι 3 πρώτες σειρές εδωλίων για να διευρυνθεί η ορχήστρα κατά 4 μ., περίπου.

Τα εδώλια των πρώτων σειρών που αφαιρέθηκαν, τοποθετήθηκαν για στατικούς λόγους κάτω από τα θυρώματα. Μπροστά από το κατώτατο τμήμα του κυρίως θεάτρου και περιμετρικά της ορχήστρας βρέθηκε κτιστός αποχετευτικός, αγωγός πλάτους 1 μέτρου, καλυμμένος με λειασμένες μαρμάρινες πλάκες. Ο αγωγός διαπερνά τη θεμελίωση της σκηνής με δύο εξόδους και κάπου πίσω απ' αυτή θα έστριβε προς τον Πηνειό ποταμό.

Οι δύο πάροδοι, μαζί με τους αναλημματικούς τοίχους τους, διατηρούνται σε άριστη κατάσταση και αποτελούνται από λειασμένους κυβόλιθους, λευκού μαρμάρου. Ο αναλημματικός τοίχος της δεξιάς παρόδου αποκαλύφθηκε σε μήκος 40,86 μ., ύψος 4,50 μ., και πλάτος 3,55 μ. Ο αντίστοιχος της αριστερής παρόδου βρέθηκε σε. μήκος 24,75 μ., ύψος 3,55 μ., και πλάτος 3,16 μ.

Το κτίριο της σκηνής, με τρεις οικοδομικές φάσεις, είναι το καλύτερα διατηρημένο τμήμα του θεάτρου. Έχει μήκος 37 μ., και αποτελείται από 4 δωμάτια, με 3 εισόδους ανάμεσά τους. Η α' φάση της ανάγεται στο α' μισό του 3ου αι. π.Χ., και είναι σύγχρονη με την κατασκευή του θεάτρου. Οι τοίχοι της είναι κατασκευασμένοι με λαξευτούς πωρόλιθους. Τα δύο εσωτερικά δωμάτια επικοινωνούν με εσωτερικές θύρες και ήταν χώροι για την ετοιμασία των υποκριτών.

Στη β' φάση της, το α' μισό του 2ου αι. π.Χ., μπροστά από τη σκηνή, προς την πλευρά της ορχήστρας, κατασκευάστηκε το προσκήνιο, συνολικού μήκους 20 μ., και πλάτους 2 μ. Αποτελείται από 6 παραστάδες και 6 μονολιθικούς δωρικούς ημικίονες σε παράταξη που πατούν πάνω σε μαρμάρινη ευθυντηρία. Πάνω στην κιονοστοιχία του προσκηνίου στηριζόταν δωρικός θριγκός. Το προσκήνιο υποβάσταζε ένα ξύλινο πατάρι, το λογείο.

Στη γ' οικοδομική φάση της σκηνής, στα χρόνια των ρωμαίων αυτοκρατόρων, Οκταβιανού Αυγούστου (28 π.Χ. - 14 μ Χ. αι.), Τιβερίου (1Ί μ.Χ. - 37 μ.Χ.), και Γερμανικού (37 μ.Χ. - 41 μ.Χ.) η πρόσοψη των πλαϊνών δωματίων επενδύθηκε με μαρμάρινους κυβόλιθους και δωρικούς ημικίονες, αφού αφαιρέθηκε η μπροστινή σειρά των πώρινων δόμων. Ακόμα, προστέθηκε δεύτερος όροφος, για τη μορφή του οποίου δεν υπάρχουν ακόμα αρκετά στοιχεία. Την εποχή αυτή το θέατρο έχει μετατραπεί ήδη σε αρένα και αρχίζει η σταδιακή βεβήλωσή του. Στα εδώλια ανοίγονται οπές για την τοποθέτηση σκιαδίων και γράφονται τα ονόματα των εκμισθωτών των θέσεων .

Στο πίσω μέρος της σκηνής ανιχνεύτηκε ένα τεράστιο σύνολο αρχιτεκτονικών μελών πώρινων κυρίως, όπως κιονόκρανων, σπονδύλων και βάσεων κιόνων, το οποίο ενισχύει την υπόθεση ότι στο σημείο αυτό υπήρχε στοά. Βάσεις, επίσης, τιμητικών ανδριάντων διάσημων μονομάχων ή νικητών στους πανθεσσαλικούς αγώνες ήταν στημένες στις παρόδους ή στο πίσω μέρος της σκηνής.

πηγή: eleftheria.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου