Η ιστορία της λέξης "Χούντα", η σχέση της με τη λέξη "τσόντα" και τα 15 στρατιωτικά κινήματα (ή πραξικοπήματα) στην Ελλάδα τον 20ο αιώνα

Παπαδόπουλος, Παττακός, Μακαρέζος

Η ισπανική λέξη junta (προφ. “χούnτα” > στα ελλ. “χούντα”) σημαίνει “ένωση-σύνδεσμος”.



Κατά το Oxford English Dictionary ο ισπανικός όρος καθιερώθηκε το 19ο αιώνα, όταν ο Ναπολέων εισέβαλε στην Ισπανία. Τότε, οι Ισπανοί επαναστάτες/ μαχητές κατά των Γάλλων οργανώνονταν σε ομάδες από μια στρατιωτική επιτροπή, μία Χούντα, και έτσι ο όρος έμεινε με τη σημασία του “στρατιωτικού συνδέσμου”. Στα ελληνικά δηλώνει τις στρατιωτικές ομάδες που επιχειρούν να καταλάβουν παράνομα την εξουσία, αν και χρησιμοποιείται, κυρίως, για τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών (1967), επειδή με αυτό τον όρο χαρακτήρισαν το συγκεκριμένο πραξικόπημα οι ραδιοφωνικοί σταθμοί του BBC και Deutsche Welle και είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο αυτό το πραξικόπημα προσδιορίστηκε ως χούντα και όχι προηγούμενα στρατιωτικά κινήματα ή πραξικοπήματα.

Στα ισπανικά η λ. Χούντα χρησιμοποιείται στη δημόσια διοίκηση με την έννοια του Συνδέσμου (της Λέγκας), χωρίς να έχει αρνητική σημασία, π.χ. Junta de Andalucia

Αξιοπερίεργη και εντελώς τυχαία είναι η ετυμολογική σχέση της λέξης Χούντας με τη λέξη τσόντα (τσοντάρω, τσοντάρισμα).

Προέρχονται και οι δύο από το λατινικό ρήμα iungere (: ενώνω, συνδέω) > ιταλ.: giunta > ισπ.: junta. Ο όρος “τσόντα” (πορνό σινεμά) χρησιμοποιήθηκε, γιατί οι πρώτες πορνογραφικές σκηνές παρουσιάστηκαν εμβόλιμες σε φιλμ με τελείως διαφορετικό περιεχόμενο, προστέθηκαν δηλαδή ως τσόντα σε άσχετες ταινίες.

Τα 15 Στρατιωτικά Κινήματα (ή πραξικοπήματα) στην Ελλάδα, κατά τον 20ο αιώνα

• 15 Αυγούστου 1909, Το Κίνημα στο Γουδί, του Στρατιωτικού Συνδέσμου στο Γουδί, κατά της κυβέρνησης του Δημήτριου Ράλλη, με αποτέλεσμα την έλευση του Βενιζέλου.
• 17 Αυγούστου 1916, Το Κίνημα της Εθνικής Άμυνας, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο στη Θεσσαλονίκη.
• 11 Σεπτεμβρίου 1922, Το Κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1922 από τους Νικόλαο Πλαστήρα, Στυλιανό Γονατά και Δ. Φωκά.
• 22 Οκτωβρίου 1923, Το Κίνημα Λεοναρδόπουλου-Γαργαλίδη. από τους Λεοναρδόπουλο, Γαργαλίδη και Ζήρα, αποτυχημένο
• 25 Ιουνίου 1925, To Κίνημα Πάγκαλου 25ης Ιουνίου 1925, ανάληψη της εξουσίας από τον Θεόδωρο Πάγκαλο.
• 22 Αυγούστου 1926, Το Κίνημα Κονδύλη 22ης Αυγούστου 1926 ανατροπή του Πάγκαλου από τον Γεώργιο Κονδύλη.
• 6 Μαρτίου 1933, Το Κίνημα Πλαστήρα 6ης Μαρτίου 1933 από τον Νικόλαο Πλαστήρα, αποτυχημένο.
• 1 Μαρτίου 1935, Το Κίνημα 1ης Μαρτίου 1935 από τον Νικόλαο Πλαστήρα και τον Ελευθέριο Βενιζέλο, αποτυχημένο.
• 10 Οκτωβρίου 1935, Το Κίνημα Κονδύλη 10ης Οκτωβρίου 1935 από τους Παπάγο, Ρέππα και Οικονόμου που έφερε πίσω τον Γεώργιο Β΄.
• 31 Μαΐου 1951, Το Κίνημα του ΙΔΕΑ, αποτυχημένο.
• 21 Απριλίου 1967, Το Κίνημα της 21ης Απριλίου από τη Χούντα των Συνταγματαρχών υπό τον Γεώργιο Παπαδόπουλο.
• 13 Δεκεμβρίου 1967, Το Αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου, αποτυχημένο Κίνημα του Βασιλιά Κωνσταντίνου Β’ εναντίον της Χούντας.
• 23 Μαΐου 1973, Το Κίνημα του Ναυτικού, Ανταρσία του Ναυτικού, (Α/Τ Βέλος), αποτυχημένο.
• 25 Νοεμβρίου 1973, Το Κίνημα Ιωαννίδη, κίνημα από τον Δημήτριο Ιωαννίδη εναντίον του Γ. Παπαδόπουλου.
• 24 Φεβρουαρίου 1975, Το Κίνημα της πιζάμας, αμφιλεγόμενο κίνημα εναντίον της κυβέρνησης Καραμανλή, αποτυχημένο.

πηγές: 24grammata.com , 24grammata.com