Ο αρχαίος κόσμος ήταν γεμάτος μουσική και τραγούδι από την εποχή των πρώιμων πολιτισμών, αλλά υπάρχουν ελάχιστα ολοκληρωμένα τραγούδι που μπορούμε να ανασυνθέσουμε με ακρίβεια.
Στη δεκαετία του 1950, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν θραύσματα αργιλικών δισκίων στην αρχαία πόλη Ουγκαρίτ, μιας σημαντικής πόλης-κράτος της αρχαιότητας, και συγκεκριμένα της Χαναάν, της περιοχής που περιλαμβανόταν μεταξύ της Μεσογείου, της Νεκράς Θάλασσας, του ρου του Ιορδάνη και του Λιβάνου. Κατά των δίσκων βγήκε το συμπέρασμα ότι μερικά από τα σύμβολα που υπήρχαν χαραγμένα πάνω τους ήταν μουσικά σύμβολα. Ένα δισκίο αποκαταστάθηκε πλήρως και αποκάλυψε ότι περιείχε ένα ύμνο των Χουρριτών (αρχαίος λαός της Εγγύς Ανατολής που κατοικούσε στην περιοχή της Μεσοποταμίας) στη Nikkal, τη σεμιτική θεά των οπωρώνων. Είναι το παλαιότερο γνωστό κομμάτι μουσικής σημειογραφίας και περιλαμβάνει στίχους, μια σειρά σημειώσεων που πρέπει να παιχτούν σε ένα όργανο που μοιάζει με άρπα, καθώς και λεπτομερείς οδηγίες προς τον μουσικό σχετικά με τα διαστήματα και τον συντονισμό.
Μόνο ένας από τους 29 δίσκους που βρέθηκαν στην περιοχή διατηρήθηκε αρκετά καλά για να επιτρέψει την αναπαραγωγή της μελωδίας.
Όταν όμως αναφερόμαστε στην παλαιότερη πλήρης γνωστή μουσική σύνθεση, αναφερόμαστε σε ένα τραγούδι των αρχαίων Ελλήνων. Ο Επιτάφιος του Σείκιλου ανακαλύφθηκε το 1885 στο χώρο των αρχαίων Τράλλεων -το σημερινό Αϊδίνιο στην Τουρκία- και χρονολογείται κάπου μεταξύ του 2ου και του 1ου αιώνα π.Χ..
Οι στίχοι του τραγουδιού:
ΟΣΟΝ ΖΗΣ ΦΑΙΝΟΥ,
ΜΗΔΕΝ ΟΛΩΣ ΣΥ ΛΥΠΟΥ.
ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ,
ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ.
Μετάφραση
Όσο ζεις λάμπε,
καθόλου μη λυπάσαι.
Για λίγο διαρκεί η ζωή,
ο χρόνος απαιτεί την πληρωμή του.
Στην κορυφή της στήλης, το επίγραμμα αναφέρει τον άνθρωπο που το έγραψε, καθώς και το σκοπό για τον οποίο το έγραψε:
ΕΙΚΩΝ Η ΛΙΘΟΣ ΕΙΜΙ. ΤΙΘΗΣΙ ΜΕ ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΝΘΑ ΜΝΗΜΗΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΣΗΜΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΝ (Εγώ η πέτρα είμαι μια εικόνα. Με έβαλε εδώ ο Σείκιλος ως διαχρονικό σήμα αθάνατης μνήμης).
Στο κάτω μέρος της στήλης αναγράφεται η αφιέρωση ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΥΤΕΡΠΗΙ (Ο Σείκιλος στην Ευτέρπη), αλλά δεν γίνεται κατανοητό αν πρόκειται για τη σύζυγο, την ερωμένη, τη φίλη, την αδελφή ή την κόρη του, ή και απλώς την Μούσα της μουσικής. Αν και είναι επιτάφιος, οι στίχοι δεν προκαλούν θλίψη ή νοσταλγία.
Ο Επιτάφιος του Σείκιλου χρονολογείται πολλούς αιώνες μετά τον ύμνο των Χουρριτών. Ωστόσο -τουλάχιστον προς το παρόν- παραμένει το παλαιότερο γνωστό πλήρως διατηρημένο μουσικό έργο στον κόσμο. Είναι επίσης το μόνο ολοκληρωμένο έργο που έχει σωθεί από την αρχαία Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου