Άιβαρ ο Ασπόνδυλος: Ο σακάτης αρχηγός των Βίκινγκ που ηγήθηκε της πιο βίαιης εισβολής στην Αγγλία

πηγή

Παρά τη μυθική του αναπηρία, ο Άιβαρ ο Ασπόνδυλος, γνωστός και ως Άιβαρ Ράγκναρσον, ήταν ο πιο τρομερός Βίκινγκ της εποχής του και κατέκτησε την Αγγλία με τον παγανιστικό στρατό του.



Ο Άιβαρ ο Ασπόνδυλος ήταν ένας από τους πιο τρομερούς Βίκινγκ στην ιστορία -αν και δεν μπορούσε να σταθεί καν στα πόδια του χωρίς να τον στηρίζει κάποιος. Στην παράδοση των Βίκινγκ, κάποιον σαν αυτόν θα τον είχαν σκοτώσει στη γέννα, αλλά ο Άιβαρ σώθηκε επειδή ήταν γιος ισχυρού αρχηγού. Το σώμα του ήταν τόσο εύθραυστο που έπρεπε να τον μεταφέρουν πάνω σε ασπίδα όταν πήγαινε στη μάχη. Όμως, το μυαλό του ήταν από τα πιο οξυδερκή.

Ήταν ο άνθρωπος που οδήγησε τον Μεγάλο Παγανιστικό Στρατό των Βίκινγκ στην κατάκτηση της Αγγλίας. Στα τέλη του 9ου αιώνα, υπό από τον Αίβαρ, οι Βίκινγκ τρομοκρατούσαν τη χώρα και κατέλαβαν τα πάντα από το Έσσεξ μέχρι το Δουβλίνο. Ο Άιβαρ οδήγησε μια εποχή κυριαρχίας των Βίκινγκ στη Βρετανία, η οποία τελείωσε πολύ μετά το θάνατό του.

Και, όπως λέει ο μύθος, δεν είχε ούτε ένα κόκαλο στο σώμα του.

Ποιος ήταν ο πραγματικός Άιβαρ ο Ασπόνδυλος;

Ανακατασκευή του προσώπου ενός Βίκινγκ που μερικοί ιστορικοί λένε ότι είναι ο Άιβαρ ο Ασπόνδυλος

Σήμερα, οι περισσότεροι γνωρίζουν τον Άιβαρ από τη σειρά "Vikings" του History Channel. Όμως, αυτός ο χαρακτήρας αποτελεί σχεδόν προϊόν της φαντασίας του σεναριογράφου. Εκτός από το ήταν ένας Βίκινγκ που δεν μπορούσε να περπατήσει, σχεδόν τίποτα δεν συνάδει με την πραγματική ιστορία του πραγματικού Άιβαρ.

Η αλήθεια, όμως, είναι λίγο δύσκολο να εξακριβωθεί. Οι μόνες πληροφορίες που έχουμε σχετικά με τον Άιβαρ Ράγκναρσον (Γιο του Ράγκναρ) ή τον Ασπόνδυλο, όπως έγινε γνωστός, προέρχονται είτε από τους Βρετανούς που τρομοκρατούσε, είτε από τους Βίκινγκ που τον λάτρευαν. Στις βρετανικές πηγές, παρουσιάζεται ως παγανιστικός δαίμονας σταλμένος από την κόλαση. Οι πηγές των Βίκινγκ τον παρουσιάζουν ως έναν ζωντανό θεό με υπερφυσικές δυνάμεις.

Σύμφωνα με τους θρύλους της Νορβηγίας, όπως υποδηλώνει και το όνομά του, ο Άιβαρ γεννήθηκε "χωρίς οστά". Η μητέρα του, η Άσλαγκ, ήταν σαμάνος και ο πατέρας του, ο θρυλικός Ράγκανρ Λόθμπροκ, ήταν φημισμένος οπλαρχηγός. Η Άσλαγκ ήταν η δεύτερη σύζυγος του Ράγκναρ. Μετά το γάμο τους, η Άσλαγκ προειδοποίησε τον Ράγκανρ ότι αν δεν περίμενε τρεις νύχτες πριν ολοκληρώσουν το γάμο τους, το παιδί που θα γεννιόταν θα ήταν παραμορφωμένο.

Ο Ράγκναρ Λόθμπροκ και η Άσλαγκ

Ο Ράγκναρ παράβλεψε την προειδοποίηση και έτσι γεννήθηκε ο Άιβαρ.

Τα έπη των Βίκινγκ αναφέρουν ότι "μόνο χόνδρος υπήρχε εκεί όπου έπρεπε να υπάρχουν οστά, αλλά, ήταν ψηλός και όμορφος και με σοφία, ήταν ο καλύτερος από τα παιδιά τους". Αδέρφια του ήταν ο Χάλφνταν Ράγκναρσον, ο Χβίρτσεκ, ο Σίγκουρντ φίδι-στο-μάτι και ο Ούμπα, ενώ ο Ράγκναρ είχε ακόμη ένα γιο, από τον πρώτο του γάμο με τη Λάγκερθα, τον Μπιόρν τον Σιδηρόπλευρο.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι χωρίς οστά ήταν αρκετά δύσκολο να επιβιώσει, είναι προφανές ότι το ιστορικό αρχείο για τον Άιβαρ υπερβάλει λίγο. Έτσι, οι σύγχρονοι ιστορικοί έχουν μερικές ενδιαφέρουσες θεωρίες ως προς το γιατί ονομάστηκε έτσι.

Οι περισσότεροι φαίνεται να πιστεύουν ότι είχε μια κατάσταση που ονομάζεται ατελή οστεογένεση (Osteogenesis imperfecta, OI, ή οστεοψαθύρωση), μια γενετική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από τα οστά που σπάζουν εύκολα, συχνά από ελάχιστη ή καμία προφανή αιτία. Υπάρχει όμως και μια άλλη εκδοχή. Οι Βίκινγκ τον παρουσιάζουν ως τεράστιο. Σε αρχεία του 17ου αιώνα αναφέρεται ότι ένας αγρότης βρήκε τα λείψανα του Άιβαρ και ότι είχε ύψος 2,75 μέτρα. Τα οστά που βρέθηκαν έχουν χαθεί από τότε, αλλά αν ισχύει αυτό, ο Άιβαρ θα ήταν τόσο ψηλός όσο ο Robert Wadlow, ο ψηλότερος άνθρωπος που έχει καταγραφεί στην ιστορία, ο οποίος χρειαζόταν στηρίγματα στα πόδια για να σταθεί. Ο Άιβαρ ήταν επίσης γνωστός ότι στη μάχη ήταν άγριος και πιθανώς ήταν σωματικά ευέλικτος, με υπερευλίγιστες αρθρώσεις, τόσο πολύ που θεωρούνταν χωρίς οστά. Μια άλλη, όχι και τόσο κολακευτική εξήγηση, θα μπορούσε να είναι το γεγονός ότι πέθανε άτεκνος και χωρίς αγάπη. Από τους συγχρόνούς του αναφέρεται ότι δεν είχε "καθόλου πόθο για αγάπη". Ένα απόσπασμα στο Ragnarssona þáttr -γνωστό ως η Ιστορία των Γιων του Ράγκναρ- υποδηλώνει ότι έπασχε από στυτική δυσλειτουργία και έτσι προέκυψε το Ασπόνδυλος.

Ο Μεγάλος Παγανιστικός Στρατός

πηγή

Σε αντίθεση με το τι παρουσιάζει η σειρά, ο Άιβαρ δεν μάλωσε με τους αδελφούς του και σίγουρα δεν σκότωσε κανέναν από αυτούς. Ήταν πολύ προσηλωμένος στην οικογένειά του και εκείνοι με τη σειρά τους τον σέβονταν. Στην πραγματικότητα, όταν πέθανε ο πατέρας τους, τα αδέρφια του στράφηκαν σ' αυτόν για να τους καθοδηγήσει.

Ο θάνατος του πατέρα τους ήταν μια βασική στιγμή στη ζωή του Άιβαρ εξαιτίας των περιστάσεων. Ο Ράγκναρ Λόθμπροκ είχε συλληφθεί -μετά από μια επιδρομή στις βορειοανατολικές ακτές της Αγγλίας- από τον βασιλιά Αέλα του μεσαιωνικού βασιλείου της Νορθουμβρίας στην Αγγλία και τον έριξε σε ένα λάκκο με δηλητηριώδες οχιές.



Όταν διαδόθηκαν τα νέα, ο Άιβαρ ζήτησε να μάθει κάθε λεπτομέρεια για το πώς πέθανε ο πατέρας του. Ήθελε να νιώθει μόνο μίσος, πριν απαιτήσει εκδίκηση.



Ο Άιβαρ αποφάσισε να σχηματίσει αυτό που οι Άγγλοι θα αποκαλούσαν "Μεγάλο Παγανιστικό Στρατό" και να πολεμήσει την Νορθουμβρία. Ήταν ο ηγέτης πίσω από την τακτική του στρατού. "Είναι αμφίβολο αν κάποιος ήταν ποτέ πιο σοφός από αυτόν", έγραψαν οι σύγχρονοι του γι' αυτόν. Αν ο Άιβαρ δεν μπορούσε πραγματικά να περπατήσει, τότε βασίστηκε πιο πολύ στο μυαλό του, αντί στο σώμα του, για να καθοδηγήσει τους Σκανδιναβούς πολεμιστές. Ωστόσο, σύμφωνα με τους Βίκινγκ, ο Άιβαρ πολεμούσε στην εμπροσθοφυλακή ως επίδειξη θάρρους, πάνω στην ασπίδα του, αν και το σώμα του ήταν πρακτικά άχρηστο.

Ο σκανδιναβικός θρύλος λέει ότι η πρώτη μάχη με τη Νορθουμβρία τελείωσε με τον Αέλα και τον Άιβαρ να κλείνουν συμφωνία. Ο Άιβαρ υποσχέθηκε να σταματήσει την επιδρομή, εφ' όσον θα μπορούσε να διεκδικήσει τόσα εδάφη όσο μπορούσε να καλύψει με το δέρμα ενός βοδιού. Ο Αέλα συμφώνησε και τότε ο Άιβαρ έκοψε το δέρμα ενός βοδιού σε τόσο λεπτές λωρίδες που κατόρθωσε να καλύψει ολόκληρο το φρούριο του Γιόρκ, που ήταν η πρωτεύουσα της Νορθουμβρίας.

Χαρακτικό των Βίκινγκ που δείχνει τον ματωμένο Αετό

Πιθανότατα κάτι τέτοιο δε συνέβη, αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Άιβαρ κατέκτησε την πόλη. Εκεί, συνέλαβε τον Αέλα και τον έκανε να πληρώσει με τον πιο βάναυσο τρόπο που μπορεί να φανταστεί κανείς -αν αληθεύει ο μύθος. Οι Βίκινγκ το αποκαλούσαν "Ματωμένος Αετός". Έσπασαν τα πλευρά του Αέλα και άνοιξαν το στήθος του, έτσι ώστε να θυμίζει φτερά αετού, πετάγοντας τα πνευμόνια του έξω. Και επειδή αυτό δεν ήταν ήδη αρκετό... έριξαν αλάτι πάνω στις πληγές.

Ο Άιβαρ κατακτά την Αγγλία

Ο θάνατος του Έντμουντ του Μάρτυρα, όπως τον απεικόνισαν μοναχοί του Μεσαίωνα

Ο Άιβαρ δε σταμάτησε με το θάνατο του Αέλα και την κατάληψη της Νορθουμβρίας. Αντ' αυτού, γύρισε το βλέμμα του και στην υπόλοιπη Αγγλία.

"Ο στρατός επέδραμε παντού και γέμισε κάθε τόπο με αίμα και θλίψη", γράφει ο Άγγλος συγγραφέας Simeon of Durham. "Κατέστρεψε εκκλησίες και μοναστήρια με φωτιά και σπαθί. Όταν έφευγε από ένα μέρος δεν άφηνε τίποτα όρθιο, παρά μόνο τοίχους χωρίς στέγη".

Ο πιο δύσκολος στόχος ήταν το βασίλειο της Μερκίας. Εκείνη την εποχή, ήταν η δύναμη της Αγγλίας, το πιο μεγάλο βασίλειο. Ο Μεγάλος Παγανιστικός Στρατός έστησε μια βάση κοντά στην πόλη του Νότιγχαμ και πέρασε πάνω από ένα χρόνο με επιθέσεις και οπισθοχωρήσεις. Αλλά στο τέλος, πέρασε τα τείχη της και σφαγίασε όλους όσοι ήταν μέσα.

Με την Μερκία υποταγμένη, η υπόλοιπη Αγγλία δε θα μπορούσε να αντισταθεί στο στρατό των Βίκινγκ, οι οποίοι προέλασαν, δημιουργώντας μάρτυρες παντού.

Ο Άιβαρ έδωσε τόσο μακρύ και τρομερό θάνατο στον βασιλιά Έντμουντ της Ανατολικής Αγγλίας, που οι Χριστιανοί τον αγιοποίησαν ως Έντμουντ ο Μάρτυρας. Ο Άιβαρ έβαλε τους άνδρες του να τον χτυπήσουν βάναυσα με μπαστούνια, τον έδεσαν με σιδερένιες αλυσίδες σε ένα δέντρο και τον γέμισαν με βέλη, μέχρι που έμοιαζε με σκαντζόχοιρο. Μόνο τότε του επέτρεψε να πεθάνει. Τον αποκεφάλισαν και πέταξαν το κεφάλι του σε βατομουριές.

Ο Θάνατος ενός βάναυσου πολέμαρχου

"Valhalla", 1896, Max Brückner - πηγή

Μέχρι το 870 μ.Χ., η κυριαρχία του Άιβαρ Ράγκναρσον εκτεινόταν μέχρι το Δουβλίνο. Όμως, τότε, το 873, πέθανε ξαφνικά. Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι όποια ασθένεια κρατούσε τα κόκαλα του Άιβαρ τόσο αδύναμα, τελικά του πήρε την ζωή.

Οι μόνες πληροφορίες που έχουμε προέρχονται από ένα βιβλίο που ονομάζεται Annals of Ireland (Χρονικά της Ιρλανδίας). "Ο Σκανδιναβός βασιλιάς... πέθανε από μια ξαφνική φοβερή ασθένεια", γράφει. "Έτσι ευχαρίστησε τον Θεό". Όπως ήταν αναμενόμενο, οι Άγγλοι ήταν πολύ χαρούμενοι για το θάνατο του ξένου πολέμαρχου.

Ο θρύλος λέει ότι ο Αίβαρ ζήτησε να θαφτεί σε ένα μέρος που θα ήταν εκτεθειμένο σε επίθεση. Όσο το σώμα του θα ήταν θαμμένο εκεί, υποσχέθηκε στους άνδρες του, κανείς δεν θα μπορούσε να τους νικήσει.

Όμως, πρόσφατα οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα ταφικό μέρος που πιστεύουν ότι ανήκει στον Άιβαρ τον Ασπόνδυλο και το οποίο δίνει ένα πολύ διαφορετικό τέλος στην ιστορία του. Ο τάφος που βρήκαν ανήκει σε έναν σεβαστό Βίκινγκ, που φορούσε ένα κολιέ με το σφυρί του Θορ και κρατούσε ένα σπαθί των Βίκινγκ. Περιβάλλεται από τα σώματα 248 ανδρών του, συμπεριλαμβανομένων νεκρών παιδιών που σκοτώθηκαν τελετουργικά για να τον συνοδεύσουν στη Βαλχάλα, την αίθουσα του Όντιν, το μέρος όπου πηγαίνουν όλοι όσοι σκοτώνονται ένδοξα στη μάχη, τους οποίους καλωσορίζει ο Μπράγκι και οι οποίοι συνοδεύονται εκεί από τις Βαλκυρίες. Αν είναι αυτός ο Αίβαρ, τότε ο θάνατός του δεν ήταν τόσο ειρηνικός. Ο σκελετός στο κέντρο του αναχώματος ξεκοιλιάστηκε πριν πεθάνει και τα γεννητικά του όργανα κόπηκαν.

Όπως όμως έλεγε ο μύθος, η ιστορία φαίνεται να κάνει πραγματικότητα την προφητική υπόσχεση του Άιβαρ Ράγκναρσον. Κανείς δεν μπόρεσε να διώξει τους Βίκινγκ από το Δουβλίνο, μέχρι που ο Γουλιέλμος Α' της Αγγλίας ξέθαψε το σώμα του Άιβαρ και το έκαψε στην πυρά.

από: ati