Σε μια γωνιά στο πάρκο Yumenoshima στο Τόκιο βρίσκεται ένα ψηλό κτήριο. Μέσα του, υποστηριζόμενο από μεταλλικά στηρίγματα, είναι ένα ανεμοδαρμένο μήκους 28,5 μέτρων αλιευτικό. Σήμερα, το σκάφος έχει ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό, αλλά πριν από 65 χρόνια, αυτό το σκάφος των 140 τόνων ήταν το σύμβολο της διαμαρτυρίας ενάντια στα πυρηνικά όπλα και η έμπνευση για ένα διάσημο σύμβολο της ποπ κουλτούρας.
Το σκάφος ονομάζεται Daigo Fukuryu Maru, δηλαδή Τυχερός Δράκος 5. Κατασκευάστηκε το 1947 ως αλιευτικό για παλαμίδες, αλλά αργότερα αναδιαμορφώθηκε για το ψάρεμα τόνου μεγάλων βαθών. Εκείνη την εποχή, τα ξύλινα σκάφη είχαν τη δυνατότητα να βγαίνουν στην βαθιά θάλασσα και το Τυχερός Δράκος 5 έκανε πέντε ωκεάνια ταξίδια. Το τελευταίο του ταξίδι ξεκίνησε στις 22 Ιανουαρίου του 1954. Εκείνο το πρωί, το αλιευτικό αναχώρησε από το λιμάνι του Γιαΐζου με επικεφαλής τον νεαρό και άπειρο 22χρονο Hisakichi Tsutsui. Το σκάφος ήταν μικρό και χωρίς πολλή ισχύ, ικανό να πιάνει ταχύτητες μόλις 5 κόμβων, και το πλήρωμα του ήταν 23 άτομα.
Ο Τυχερός Δράκος 5
Στις 9 Φεβρουαρίου, ψάρευε νότια της Ατόλλης Μίντγουαιη, στο δυτικό άκρο των νησιών της Χαβάης, όταν τα δίχτυα του μπλέχτηκαν στους κοραλλιογενείς υφάλους. Το πλήρωμα έπρεπε να κόψει τα σχοινιά. Έχοντας χάσει το μεγαλύτερο μέρος των διχτυών τους στη θάλασσα, ο καπετάνιος αποφάσισε να κατευθυνθεί νότια για να δοκιμάσει την τύχη τους σε πιο πλούσια για αλίευση νερά, γύρω από τις Νήσους Μάρσαλ, στον κεντρικό Ειρηνικό ωκεανό, μεταξύ της Χαβάης και της Παπούα-Νέας Γουινέας.
Σχεδόν 18 μήνες νωρίτερα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ειδοποιήσει την Ιαπωνική Υπηρεσία Ασφάλειας της Ναυσιπλοΐας να παραμείνει μακριά από την Ατόλλη Ενεγουετάκ λόγω προγραμματισμένων πυρηνικών δοκιμών. Ένα χρόνο αργότερα, και πέντε μήνες πριν από τη δοκιμή, οι ΗΠΑ εξέδωσαν μια άλλη ειδοποίηση, όπου ανακοίνωσαν ότι η επικίνδυνη ζώνη είχε επεκταθεί προς τα ανατολικά, ενσωματώνοντας την περιοχή γύρω από το Ατόλλη Μπικίνι. Κανείς στο αλιευτικό Τυχερός Δράκος δεν γνώριζε την εκτεταμένη ζώνη αποκλεισμού. Ο καπετάνιος Hisakichi σκέφτηκε μόνο ότι όσο μένουν μακριά από την Ατόλλη Ενεγουετάκ το πλήρωμά του ήταν ασφαλές.
Το ταξίδι του Τυχερού Δράκου
Στις 6.45 π.μ. στις 1η Μαρτίου του 1954, την τελευταία ημέρα της αλιείας του Τυχερού Δράκου πριν επιστρέψει στο Γιαΐζου, το πλήρωμα ακόμα σηκωνόταν από τις κουκέτες του όταν ο ουρανός προς τη Δύση έλαμψε από το φως μιας βολίδας πλάτους 7 χλμ.. Η Castle Bravo ήταν μια πυρηνική δοκιμή για την πρώτη βόμβα υδρογόνου των ΗΠΑ και την πιο ισχυρή πυρηνική συσκευή που πυροδοτήθηκε ποτέ. Στην πραγματικότητα, ήταν πολύ ισχυρή. Οι μηχανικοί της δοκιμής είχαν υποπέσει σε λάθος κατά τον υπολογισμό της απόδοσης του όπλου. Αυτό που υποτίθεται ότι θα ήταν μια έκρηξη 6 μεγατόνων, ξέσπασε πάνω από το νησί με ισχύ 15 μεγατόνων TNT ή, χίλιες φορές πιο ισχυρή από αυτό που ισοπέδωσε τη Χιροσίμα μόλις εννέα χρόνια νωρίτερα.
Το πλήρωμα του Τυχερού Δράκου έσπευσε στο κατάστρωμα για να παρακολουθήσει έκπληκτο τον λαμπερό ουρανό. Λίγα λεπτά αργότερα, το ωστικό κύμα της έκρηξης ταρακούνησε απαλά το αλιευτικό. Ο Δράκος βρισκόταν περίπου 130 χιλιόμετρα μακριά από τον υποκέντρο, ασφαλής από τις άμεσες επιπτώσεις της έκρηξης, αλλά επικίνδυνα κοντά στον αντίκτυπο.
Πέντε ώρες αργότερα, ο όγκος του ραδιενεργού νέφους που είχε ανέβει στην άκρη της ατμόσφαιρας, άρχισε να πέφτει πάνω στο αλιευτικό με τη μορφή τέφρας και σκόνης από κονιορτοποιημένα κοράλλια, εμποτισμένα με ένα "τοξικό κοκτέιλ ραδιενεργών ισοτόπων, μεταξύ των οποίων στροντίο-90, καίσιο-137, σελήνιο-141 και ουράνιο-237". Το πλήρωμα, για έξι ώρες εργαζόταν στο κατάστρωμα, τραβώντας τα δίχτυα, εισπνέοντας αυτό το τοξικό μείγμα. Τα λευκά σωματίδια μπήκαν στα μάτια, τη μύτη, τα αυτιά και το στόμα τους. Τσίμπησε, κέντρισε και έκαψε τα μάτια τους. Το πλήρωμα δεν είχε ιδέα ότι η σκόνη -που αργότερα αποκαλέστηκε "shi no hai", δηλαδή "τέφρα θανάτου"- ήταν επικίνδυνη. Καθάρισαν την σκόνη από το κατάστρωμα με γυμνά χέρια. Μάλιστα, ένας ψαράς, ο Matashichi Oishi, δοκίμασε λίγη από τη σκόνη, την οποία περιέγραψε ως τραχιά αλλά άγευστη.
Η πυρηνική δοκιμή Castle Bravo
Το ίδιο βράδυ, τα μέλη του πληρώματος άρχισαν να εμφανίζουν συμπτώματα οξείας δηλητηρίασης από ακτινοβολία, όπως εγκαύματα στο δέρμα, ναυτία, εμετό και αιμορραγία από τα ούλα, τα οποία επιδεινώθηκαν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού διάρκειας δύο εβδομάδων.
Μόλις έφτασαν στο Γιαΐζου, μεταφέρθηκαν όλοι σε νοσοκομείο και τέθηκε υπό καραντίνα. Τους ξύρισαν τα κεφάλια και έθαψαν τα ρούχα και τα υπάρχοντά τους. Το ίδιο το σκάφος κατασχέθηκε, αλλά όχι πριν τα μολυσμένα αλιεύματα κατανεμηθούν σε ολόκληρη τη χώρα και καταναλωθούν. Έξι μήνες αργότερα, η Castle Bravo διεκδίκησε το πρώτο της θύμα. Ήταν ο ασυρματιστής Aikichi Kuboyama, ηλικίας 40 ετών.
17 Μαρτίου 1954, ο Τυχερός Δράκος στη διαδικασία της μετακίνησής του από την κύρια προβλήτα στην απέναντι όχθη, όπου απομονώθηκε
Αρχικά, η αμερικανική κυβέρνηση αρνήθηκε ότι το πλήρωμα είχε εκτεθεί σε ραδιενέργεια. Αρνήθηκαν να αποκαλύψουν τη σύνθεση, διότι φοβούνταν ότι έτσι θα έδινε στον αντιπάλου τους, την Σοβιετική Ένωση, βασικές πληροφορίες σχετικά με τη σύνθεση και το σχεδιασμό της πυρηνικής συσκευής. Όταν τελικά η αμερικανική κυβέρνηση αναγνώρισε ότι η δοκιμή είχε πάει τρομακτικά λάθος, επηρεάζοντας μια πολύ μεγαλύτερη περιοχή, αποκαλύφθηκε ότι, εκτός από τον Τυχερό Δράκο, μολύνθηκαν σε κάποιο βαθμό πάνω από εκατό ακόμη αλιευτικά σκάφη. Η τιμή του τόνου καταποντίστηκε λόγω φόβων για την ακτινοβολία και τόνοι ψαριών που αλιεύτηκαν από τον Μάρτιο έως τον Δεκέμβριο κρίθηκαν ακατάλληλα για κατανάλωση και καταστράφηκαν. Η ίδια η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς στις εισαγωγές τόνου στις χώρα.
Μάρτιος 1954, αξιωματούχοι από το Τόκυο μετρούν τα επίπεδα ακτινοβολίας στην ψαριά του Τυχερού Δράκου στην αγορά ψαριών της πόλης Tsukiji
Η δοκιμή Castle Bravo και η τραγωδία του Τυχερού Δράκου προκάλεσε ένα έντονο κίνημα κατά των πυρηνικών στην Ιαπωνία. Μια εθνική εκστρατεία κατά των πυρηνικών δοκιμών συγκέντρωσε πάνω από 32 εκατομμύρια υπογραφές, το 1/3 του πληθυσμού της Ιαπωνίας. Τελικά, η κυβέρνηση των ΗΠΑ συμφώνησε να καταβάλει αποζημίωση στα θύματα της δοκιμής, μεταφέροντας περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια. Οι επιζώντες του πληρώματος του Τυχερού Δράκου έλαβαν περίπου 2 εκατομμύρια γιέν ο καθένας (52.000 δολάρια το 2019).
Ένας επιθεωρητής ελέγχει κάθε ψάρι που φθάνει στο λιμάνι για να διαπιστώσει αν μπορεί να καταναλωθεί. Αν τα ψάρια θεωρούνται ασφαλή για κατανάλωση, σφραγιζόταν. Τα ψάρια στα οποία έβρισκαν πολλή ραδιενέργεια, τα έκαιγαν βαθιά στο έδαφος
Μόλις τρεις μήνες μετά το συμβάν με το αλιευτικό σκάφος, ο Ιάπωνας σκηνοθέτης Ishirō Honda κυκλοφόρησε την πρώτη ταινία Godzilla (Γκοτζίλα, το τέρας του αιώνος), Gojira στα ιαπωνικά. Στην εναρκτήρια σκηνή, μια ομάδα ψαράδων χαλαρώνει σε μια βάρκα, παίζει ντάμα και γρατζουνάει κιθάρα, όταν τους ξαφνιάζει μια βροντερή έκρηξη και τρέχουν στα κιγκλιδώματα του πλοίου να δουν τι συμβαίνει. Καθώς παρακολουθούν ένα "μανιτάρι" που ανεβαίνει σε απόσταση, το ωστικό κύμα τους χτυπά και αναποδογυρίζει το σκάφος τους. Το πλοίο βυθίζεται στον πάτο της θάλασσας αύτανδρο.
Αφίσα της πρώτης ταινίας, του Gojira, του 1954 - πηγή
Ο Godzilla έγινε αλληγορία των πυρηνικών όπλων. Ένα τέρας που ενσωμάτωσε τη διαφθορά του ανθρώπου μέσω των πυρηνικών.
Εν τω μεταξύ, ο Τυχερός Δράκος καθαρίστηκε και αγοράστηκε από το Πανεπιστήμιο Αλιείας του Τόκιο, το οποίο το χρησιμοποίησε ως εκπαιδευτικό σκάφος. Αποσύρθηκε από την υπηρεσία το 1967 και αγοράστηκε από την μητροπολιτική κυβέρνηση του Τόκιο. Το σκάφος αποκαταστάθηκε και το 1976 άνοιξε για το κοινό στο εκθεσιακό κέντρο του πάρκου Yumenoshima στο Τόκιο. Εκτός από το ίδιο το σκάφος, ο κόσμος μπορεί να δει διάφορα αντικείμενα από το συγκεκριμένο ταξίδι, όπως το ημερολόγιο του πλοίου, τον ασύρματο και διάφορα αντικείμενα του πληρώματος.
από: amusing planet
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου