Η περίπλοκη ιστορία της γιρλάντας

Σχεδόν όλοι μας έχουμε δει γιρλάντες, ειδικά τέτοιες μέρες που λίγο-πολύ όλοι στολίζουν τα σπίτια τους εν όψει των Χριστουγέννων. Ξέρετε όμως από τι είναι φτιαγμένο; Και γιατί συνδέεται με την περίοδο των Χριστουγέννων; Αυτό που φαινομενικά είναι ένα απλό διακοσμητικό στοιχείο έχει περίπλοκη ιστορία.



Σήμερα, οι γιρλάντες είναι από τα πιο φτηνά αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για τον στολισμό των δέντρων. Αυτό όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Τον 17ο αιώνα στην Γερμανία, τα πρώτα χριστουγεννιάτικα δέντρα διακοσμούνταν με γιρλάντες από πραγματικό ασήμι σε λωρίδες. Εκεί τα πρώτα χριστουγεννιάτικα δέντρα διακοσμούνταν επίσης με αληθινά, αναμμένα κεριά. Έτσι, το φως των κεριών με το ασήμι δημιουργούσαν ένα εφέ κάτι σαν τα σημερινά λαμπάκια.

Οι ασημένιες γιρλάντες είχαν μειονεκτήματα. Ήταν ακριβές, οπότε μόνο οι πλουσιότερες οικογένειες μπορούσαν να έχουν. Και όσοι είχαν αρκετά χρήματα για να έχουν γιρλάντες είχαν ένα περιορισμένο χρονικό περιθώριο για να τις χρησιμοποιήσουν, καθώς το μέταλλο μαύριζε πριν από τις 25 Δεκεμβρίου.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1900, οι παραδόσεις των Χριστουγέννων που έφεραν μαζί τους οι Γερμανοί μετανάστες στις ΗΠΑ έγιναν μόδα. Οι Αμερικανοί αναζητούσαν οικονομικούς τρόπους για να ομορφύνουν τα σαλόνια τους, οπότε οι κατασκευαστές άρχισαν να φτιάχνουν γιρλάντες από αλουμίνιο και χαλκό. Οι γιρλάντες από αυτά τα υλικά παρήγαγαν την ίδια εορταστική λάμψη με τις ασημένιες εκδόσεις, αλλά ήταν πολύ φτηνότερες. Επίσης, μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ξανά κάθε χρόνο. Όμως, ούτε και αυτές ήταν τέλειες. Το αλουμινόχαρτο στις γιρλάντες ήταν εξαιρετικά εύφλεκτο, καθιστώντας τες καταστροφική επιλογή για τα στεγνά δέντρα που ήταν διακοσμημένα με φώτα. Όταν ξεκίνησε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, η παραγωγή του χαλκού ενίσχυσε την πολεμική προσπάθεια και οι γιρλάντες εξαφανίστηκαν από την αγορά.

Η απουσία τους αποδείχθηκε προσωρινή. Παρά τα προβλήματά τους, οι κατασκευαστές στολιδιών εξακολουθούσαν να πιστεύουν ότι οι γιρλάντες έπρεπε να είχαν μια θέση στα σύγχρονα Χριστούγεννα. Απλά, έπρεπε να βρουν το σωστό υλικό, κάτι που θα μπορούσε να μπει σε κάθε σπίτι χωρίς καμία αντίδραση. Στις αρχές του 20ού αιώνα, βρέθηκε η σωστή επιλογή. Ήταν ο μόλυβδος.

Ο μόλυβδος αναζωογόνησε τις γιρλάντες από την αφάνεια και σύντομα έγινε ένα συνηθισμένο χριστουγεννιάτικο στολίδι όπως τα λαμπάκια και τα υπόλοιπα στολίδια. Στις δεκαετίες του 1950 και του '60, έγιναν τόσο δημοφιλείς που οι γιρλάντες θεωρήθηκαν ως μια μόδα των μέσων του αιώνα, παρά ως μια παράδοση όπως τα χριστουγεννιάτικα δέντρα.

Τα Χριστούγεννα, με τα τόσα συνθετικά στολίδια, οι γιρλάντες από μέταλλο θεωρήθηκαν ένα από τα ασφαλέστερα είδη στολιδιών που έπρεπε να υπάρχει σε ένα σπίτι. Σε ένα άρθρο μιας εφημερίδας το 1959 σχετικά με την ασφάλεια των γιορτών ανέφερε, "Οι γιρλάντες είναι αρκετά ασφαλείς, διότι ακόμα και αν τα παιδιά αποφασίσουν να τις καταπιούν, δεν προκαλούν δηλητηρίαση".

Σήμερα ξέρουμε ότι οι γιρλάντες από μόλυβδο δεν είναι "αρκετά ασφαλείς". Αν κάποιος καταπιεί μόλυβδο ή το υλικό απορροφηθεί από το δέρμα, μπορεί να έχει πονοκεφάλους, εμετό, δυσκοιλιότητα και, σε ακραίες περιπτώσεις, βλάβη στον εγκέφαλο και στα νεφρά. Τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη δηλητηρίαση από τον μόλυβδο.

Στη δεκαετία του 1970, η κυβέρνηση των ΗΠΑ άρχισε να θέτει όρια για το ασφαλές ποσό μολύβδου στα καταναλωτικά προϊόντα και το 1972 ο FDA κατέληξε σε συμφωνία με τους κατασκευαστές γιρλάντων για να σταματήσει η παραγωγή του προϊόντος με μόλυβδο.

Σήμερα, μπορεί να μην είναι τόσο στη μόδα όσο ήταν πριν από 60 χρόνια, αλλά οι γιρλάντες εξακολουθούν να εμφανίζονται αυτές τις μέρες. Αυτές όμως οι γιρλάντες δεν είναι από ασήμι, χαλκό, αλουμίνιο ή μόλυβδο, αλλά από πολυβινυλοχλωρίδιο, το γνωστό PVC. Βιομηχανικές μηχανές καταστρέφουν λαμπερές κορδέλες του υλικού για να φτιαχτούν τα λεπτά νήματα που προσθέτουν λάμψη στα χριστουγεννιάτικα δέντρα. Βέβαια, όχι στο βαθμό των προκατόχων τους, αλλά εξακολουθούν να δίνουν μια vintage λάμψη στις γιορτινές ημέρες χωρίς να δηλητηριάζεται κανείς.

από: mental floss