Εκπαραθύρωση: Μία από τις πιο άγριες μεθόδους εκτέλεσης της ιστορίας

Η πιο διάσημη περίπτωση είναι η Εκπαραθύρωση της Πράγας του 1618 που πυροδότησε τον περίφημο Τριακονταετή Πόλεμο, που παρουσιάζεται σε έναν πίνακα ζωγραφικής του 19ου αιώνα του Václav Brožík 

 

Αν και η εκτέλεση κάποιου ρίχνοτάς τον από το παράθυρο μπορεί να φαίνεται παράξενη πρακτική, κάποτε ήταν αρκετά δημοφιλής και απέκτησε τη δική της λέξη: "εκπαραθύρωση".

 

 

 

Σήμερα, όταν χρησιμοποιείται η λέξη "εκπαραθύρωση", σημαίνει η βίαιη αποπομπή κάποιου από ένα αξίωμα, ειδικά από δημόσιες θέσεις. Για παράδειγμα, το 2017, το The Atlantic δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο "Η παράξενη, αργή, εκπαραθύρωση του Τζεφ Σέσιονς (The Strange, Slow-Motion Defenestration of Jeff Sessions) σχετικά με την πτώση του τότε γενικού εισαγγελέα των ΗΠΑ, δεν εννοούσαν την κυριολεκτική έννοια της λέξης, δηλαδή, δεν τον πέταξαν από το παράθυρο.

 

Η εκπαραθύρωση έχει μια μακρά και αιματηρή ιστορία ως ένας τρόπος για την απαλλαγή από ανεπιθύμητους κυβερνήτες ή πολιτικούς εχθρούς και την εκτέλεση εγκληματιών -αλλά και την προσθήκη κινηματογραφικού δράματος, μιας και την έχουμε δει να συμβαίνει σε αμέτρητες ταινίες (από το Watchmen, στο Braveheart και στο Robin Hood: Prince of Thieves).

Ο αρχικός ορισμός της εκπαραθύρωσης

 

"Η ρίψη των δημογερόντων από το Νέο Δημαρχείο" που δείχνει την πρώτη Εκπαραθύρωση της Πράγας στις 30 Ιουλίου του 1419 

Στα ελληνικά, η λέξη είναι μεταφραστικό δάνειο από τη γαλλική "défenestration" και προέρχεται από τη λατινική λέξη "de", που σημαίνει "έξω" ή "από", και "fenestra", που σημαίνει "παράθυρο". Η προέλευση της λέξης προέρχεται από ένα περιστατικό στην Πράγα, στο Βασίλειο της Βοημίας (μέρος της σημερινής Τσεχικής Δημοκρατίας) το 1419.

Τον Ιούλιο εκείνου του έτους, μια ομάδα αντικαθολικών ανταρτών, οι Χουσίτες (ή Ουσίτες, οπαδοί του μεταρρυθμιστή Γιαν Χους), έκανα πορεία μέχρι το δημαρχείο στην Πλατεία του Καρόλου, απαιτώντας την απελευθέρωση ορισμένων αιχμαλώτων ομοϊδεατών τους. Όταν οι Καθολικοί αξιωματούχοι της πόλης απέρριψαν το αίτημα και κάποιος πέταξε μια πέτρα στον ηγέτη των Χουσιτών, Γιαν Ζελίβσκι, εκείνοι εισέβαλαν θυμωμένοι στην αίθουσα, θέλοντας να τους πετάξουν από το παράθυρο. Συμβιβάστηκαν με επτά μέλη του δημοτικού συμβουλίου, έναν δικαστή και τον αρχιδικαστή. Σαν να μην ήταν αρκετά βίαιη αυτή η πράξη, ο εξαγριωμένος όχλος που συγκεντρώθηκε κάτω από τα παράθυρα κρατούσε δόρατα και, όσοι δεν σκοτώθηκαν από την πτώση, καρφώθηκαν σε αυτά.

Σχεδόν 200 χρόνια αργότερα, συνέβη ξανά.

Αυτήν την φορά, η πράξη έμεινε στην ιστορία ως η Εκπαραθύρωση της Πράγας -αν και ήταν η δεύτερη φορά που συνέβη- και τροφοδοτήθηκε από τη θρησκευτική διαμάχη μεταξύ της προτεσταντικής αριστοκρατίας της Βοημίας και των κυβερνώντων Καθολικών Αψβούργων.

 

Τον Μάιο του 1618, ο βασιλιάς Φερδινάνδος Β', φανατικός υποστηρικτής της Καθολικής Αντιμεταρρύθμισης και αρνητικός στις θρησκευτικές ελευθερίες της Βοημίας, απέστειλε τέσσερις εκπροσώπους του στην Πράγα ως κυβερνήτες, καθώς ο ίδιος είχε πρόσφατα λάβει και τον τίτλο του βασιλιά της Ουγγαρίας και έλειπε. Στις 23 Μαΐου του 1618, στο κάστρο της Πράγας, οργισμένοι εκπρόσωποι της Βοημικής αριστοκρατίας που ήθελαν να διερευνήσουν κατά πόσον οι εκπρόσωποι του βασιλιά ήταν υπεύθυνοι για τη διαταγή παύσης της κατασκευής μιας προτεσταντικής εκκλησίας, συγκρότησαν έκτακτο δικαστήριο, συνέλαβαν δύο από τους βασιλικούς εκπροσώπους (τους Γιάροσλαβ Μπόριτα Μαρτινίκ και Βίλεμ Σλάβατα) και έναν από τους γραμματείς τους (τον Φίλιπ Φαμπρίσιους), και τους πέταξαν από τα παράθυρα του κάστρου. Οι τρεις τους, αν και έπεσαν από ύψος περίπου 15 μέτρων, δεν τραυματίστηκαν σοβαρά, χάρη στην κλίση του εδάφους που μείωσε την πρόσκρουση (κάποιοι λένε ότι έπεσαν σε σωρούς κοπριάς). Η επιβίωση των τριών βασιλικών αντιπροσώπων θεωρήθηκε από τους Καθολικούς θεϊκή παρέμβαση και σημάδι ότι η Καθολική πίστη ήταν η εγκεκριμένη από τον Θεό. Τελικά, αυτή η εκπαραθύρωση οδήγησε στον Τριακονταετή Πόλεμο, το τέλος του οποίου έφερε ένα βαρύ πλήγμα στην εξουσία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και είχε ως αποτέλεσμα μια Ευρώπη γεμάτη από μοναρχικά κράτη που μπορούσαν να επιλέξουν τη δική τους θρησκεία.
 

Από πού όμως προήλθε η έμπνευση για να αρχίσουν να ρίχνουν ανθρώπους από τα παράθυρα;

 

Σύμφωνα με έναν Τσέχο ιστορικό στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα, "Η έμπνευση για την εκπαραθύρωση προέρχεται από την Βίβλο, από την ιστορία της Ιεζάβελ, της πριγκίπισσας της Τύρου και της Σιδώνας, κόρη του Βασιλέως αυτών Εθβαάλ Α' και αργότερα σύζυγος του Βασιλέως του Ισραήλ Αχαάβ που από μικρή είχε ανατραφεί στη λατρεία του θεού Βαάλ και της θεάς Αστάρτης, δεινής διώκτριας του Ιουδαϊσμού και του Προφήτη Ηλία και υπεύθυνη για τον θάνατο του Ναβουθαί. Σύμφωνα με την Βίβλο, την Ιεζάβελ την πέταξαν από το παράθυρο οι άνθρωποι της. Η εκπαραθύρωση ήταν μια συμβολική εκτέλεση, καθώς συμβόλιζε την πτώση από τα ψηλά στα χαμηλά".

 

Η χρήση της εκπαραθύρωσης σε όλο τον κόσμο

 

Πίνακας του 16ου αιώνα που δείχνει την εκπαραθύρωση του Adham Khan κατόπιν εντολής του αυτοκράτορα Akbar

Η συγκεκριμένη πρακτική δεν έχει συμβεί μόνο η Πράγα.

Στη Σκωτία το 1452, ο όγδοος κόμης του Ντάγκλας εκπαραθυρώθηκε ανελέητα από τον βασιλιά Ιάκωβο Β'. Εξοργισμένος από την άρνηση του κόμη να αποχωρήσει από μια συμφωνία που είχε συνάψει με άλλους ευγενείς, ο βασιλιάς αντέδρασε μαχαιρώνοντάς τον 26 φορές προτού τον πετάξει από το παράθυρο του Κάστρου Στέρλινγκ.

Λίγο περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα, σημειώθηκε ένα περιστατικό στην Αυτοκρατορία των Μουγκάλ. Τον Μάιο του 1562, επτά μήνες αφότου ο αυτοκράτορας Ακμπάρ ο Μέγας διόρισε τον ευνομούμενο αυλικό του Ατάγκα Χαν ως τον πρώτο του υπουργό, ο δυσαρεστημένος στρατηγός Αντχάμ Χαν τον δολοφόνησε στο βασιλικό παλάτι. Έξαλλος ο αυτοκράτορας, διέταξε τον δήμιο να εκπαραθυρώσει τον στρατηγό και, στις 16 Μαΐου, ο Αντχάμ Χαν ρίχτηκε από τις επάλξεις του φρουρίου. Από την πτώση από ύψος 40 ποδιών έσπασε μόνο τα πόδια του και ο αυτοκράτορας διέταξε τους άντρες του να τον ανεβάσουν στην κορυφή και να τον ρίξουν ξανά. Λέγεται ότι, η μητέρα του Αντχάμ Χαν, Maham Anga, που ήταν νοσοκόμα του αυτοκράτορα του είπε ευγενικά, "Καλά έκανες". Αν και τα λόγια της δείχνουν μια πιστή στον αυτοκράτορα μητέρα, λέγεται ότι η Anga πέθανε από κατάθλιψη 40 ημέρες αργότερα.

Θα περίμενε κανείς ότι αυτή η βίαιη πρακτική θα έσβηνε στον Μεσαίωνα. Στην πραγματικότητα όμως, συνέχισε να εμφανίζεται μέχρι τον 20ο αιώνα.

Ρίχνοντας ανθρώπους από τα παράθυρα στον 20ο αιώνα

 

Μια αστυνομική έρευνα του 2004 έδειξε ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Τσεχίας Γιαν Μάσαρικ είχε δολοφονηθεί το 1948 και δεν είχε προβεί σε "αυτο-εκπαραθύρωση"

Το 1977, η Νιγηρία είδε μια φρικτή επίδειξη της εκπαραθύρωσης, όταν στρατιώτες πέταξαν τη μητέρα του μουσικού και ακτιβιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Fela Kuti από το παράθυρο επειδή προσβλήθηκαν με το νέο άλμπουμ, με τίτλο "Zombie", του γιου της, το οποίο επέκρινε τον στρατό. Σαν να μην ήταν αρκετά βάναυσος ο θάνατός της, ο διοικητής αφόδευσε στο κεφάλι της και έκαψε ολοσχερώς το συγκρότημα που διέμενε.

Κατά τη διάρκεια της Κινεζικής Πολιτιστικής Επανάστασης του 1968, ο Τενγκ Πουφάνγκ, ο γιος του πρώην κομμουνιστή ηγέτη Τενγκ Σιαοπίνγκ, βασανίστηκε και αναγκάστηκε να παραδεχτεί καπιταλιστικές συμπάθειες. Ως αποτέλεσμα, οι φρουροί του προέδρου Μάο Τσε Τουνγκ τον φυλάκισαν και τον εκπαραθύρωσαν από ένα παράθυρο του τετάρτου ορόφου του Πανεπιστημίου του Πεκίνου -σύμφωνα με τους The Los Angeles Times. Η πτώση δεν τον σκότωσε, αλλά του αρνήθηκαν να τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο. Από την πτώση έσπασε την πλάτη του και παραμένει παράλυτος σε αναπηρικό καροτσάκι μέχρι σήμερα.

 

Νωρίτερα, το 1948, υπήρξε ένα αμφιλεγόμενο επεισόδιο στην τότε Τσεχοσλοβακία που εισήγαγε μια νέα μορφή της παμπάλαιας μεθόδου εκτέλεσης. Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους κομμουνιστές στις μεταπολεμικές εκλογές, ο υπουργός Εξωτερικών, Jan Masaryk, βρέθηκε νεκρός με τις πιτζάμες του κάτω από το παράθυρο του μπάνιου του στο παλάτι Τσερνίν (χρησιμοποιούταν για την στέγαση του υπουργείου Εξωτερικών). Η επίσημη ετυμηγορία ήταν αυτοκτονία ή, αφού έπεσε από ένα παράθυρο, "αυτο-εκπαραθύρωση". Όμως, 56 χρόνια αργότερα, μια έρευνα της τσεχικής αστυνομίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, στην πραγματικότητα, ήταν δολοφονία που διέπραξε η κομμουνιστική κυβέρνηση σε αυτό που έκτοτε έγινε γνωστό ως Τρίτη Εκπαραθύρωση της Πράγας.

Η αμφισβήτηση ότι ήταν αυτοκτονία βασίζεται σε τρία στοιχεία. Πρώτον, θα ήταν αρκετά δύσκολο για τον Masaryk να βγει στην προεξοχή του παραθύρου και να πέσει από το συγκεκριμένο παράθυρο. Ένας Τσέχος ερευνητής φέρεται να είπε ειρωνικά ότι "ο Masaryk ήταν πολύ τακτοποιημένος -τόσο τακτοποιημένος που, όταν πήδηξε, έκλεισε το παράθυρο πίσω του". Δεύτερον, υπήρχαν ενδείξεις για γρατσουνιές από νύχια στο πλαίσιο του παραθύρου. Τρίτον, οι πιτζάμες που βρήκαν στον τόπο του συμβάντος έδειχναν ότι ο Masaryk είχε "λερώσει τον εαυτό του".

Όσον αφορά την Ελλάδα, στην Αθήνα στη δεκαετία του 1970, σημειώθηκε η εκπαραθύρωση μιας νεαρής γυναίκας από παράθυρο ξενοδοχείου κοντά στην πλατεία Ομονοίας. Από την ιατροδικαστική όμως έρευνα διαπιστώθηκε ότι ο θάνατός της είχε επέλθει προηγουμένως, συνεπεία πνιγμού που είχε υποστεί από μοιραία ερωτική στάση, γεγονός που δημιούργησε πανικό στον σύντροφό της, ο οποίος την έριξε από το παράθυρο ώστε να φανεί ως αυτοκτονία. - πηγή

από: ati