Η πρώτη εικόνα που μοιάζει με δορυφορική παρατήρηση
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1785, ο Thomas Baldwin είδε κάτι που κανείς δεν είχε ξαναδεί: την αγγλική πόλη Τσέστερ και τα περίχωρά της από ψηλά. Και μετά έκανε κάτι που κανείς δεν είχε κάνει ποτέ πριν. Χάρτες με αυτό που είδε, τους πρώτους χάρτες στην ιστορία από ψηλά, που περιλαμβάνονται στο Airopaidia, ένα περίεργο βιβλίο που αφιερώνει εκατοντάδες σελίδες στο ένα και μοναδικό ταξίδι του Baldwin με αερόστατο.
Οι άνθρωποι πετούν αεροπλάνα εδώ και 117 χρόνια. Όμως, η ιστορία της ανθρώπινης πτήσης πηγαίνει πίσω ακόμη 120 χρόνια πριν από την πρώτη βόλτα με αεροπλάνο των αδελφών Ράιτ στο Kitty Hawk. Στις 21 Νοεμβρίου 1783, ένα αερόστατο που κατασκευάστηκε από τους αδελφούς Μονγκολφιέ απογειώθηκε κοντά στο Παρίσι, μεταφέροντας δύο επιβάτες σε απόσταση 5,5 μιλίων μέσα σε 25 λεπτά.
Η τρέλα με τα αερόστατα
Το αερόστατο του Vincent Lunardi πάνω από ένα συγκεντρωμένο πλήθος
Το ίδιο το αερόστατο ήταν θεαματικό, αλλά όχι ακίνδυνο. Ο Pilâtre de Rozier, ένας από τους δύο επιβάτες στο πρώτο αερόστατο των Μονγκολφιέ, πέθανε τον Ιούνιο του 1785 ενώ προσπαθούσε να διασχίσει τη Μάγχη, όταν το μπαλόνι του πήρε φωτιά.
Θρηνώντας για την "balloonomania" (μανία των αερόστατων) της εποχής του, ο μυθιστοριογράφος Horace Walpole παραπονέθηκε γιατί "όλες οι απόψεις μας κατευθύνονται στον αέρα. Μπαλόνια απασχολούν γερουσιαστές, φιλοσόφους, κυρίες, όλους". Ήλπιζε ότι αυτοί οι "νέοι μηχανικοί μετεωρίτες" δεν θα "μετατραπούν σε νέες μηχανές καταστροφής για την ανθρώπινη φυλή, όπως συμβαίνει τόσο συχνά στην περίπτωση των βελτιώσεων ή των ανακαλύψεων στην επιστήμη".
Ο πρώτος Βρετανός πιλότος αερόστατου ήταν ένας Σκωτσέζος James Tytler, ο οποίος στις 27 Αυγούστου 1784 χειρίστηκε μια πτήση 10 λεπτών λίγο έξω από το Εδιμβούργο.
Ο Tytler ήταν επίσης φαρμακοποιός, χειρουργός, τυπογράφος, ποιητής, εκδότης της δεύτερης έκδοσης της Encyclopædia Britannica και έγραφε φυλλάδια. Τέλος, ήταν ο ανώνυμος συγγραφέας του "Ranger's Impertial List of the Ladies of Pleasure in Edinburgh", μια κριτική για 66 ιερόδουλες της πόλης.
Σύντομα, τα κατορθώματα του Tytler σταμάτησαν και επισκιάστηκε από τον επιβλητικό Vincenzo Lunardi, τον "Τολμηρό Αεροναύτη".
Θρηνώντας για την "balloonomania" (μανία των αερόστατων) της εποχής του, ο μυθιστοριογράφος Horace Walpole παραπονέθηκε γιατί "όλες οι απόψεις μας κατευθύνονται στον αέρα. Μπαλόνια απασχολούν γερουσιαστές, φιλοσόφους, κυρίες, όλους". Ήλπιζε ότι αυτοί οι "νέοι μηχανικοί μετεωρίτες" δεν θα "μετατραπούν σε νέες μηχανές καταστροφής για την ανθρώπινη φυλή, όπως συμβαίνει τόσο συχνά στην περίπτωση των βελτιώσεων ή των ανακαλύψεων στην επιστήμη".
Ο πρώτος Βρετανός πιλότος αερόστατου ήταν ένας Σκωτσέζος James Tytler, ο οποίος στις 27 Αυγούστου 1784 χειρίστηκε μια πτήση 10 λεπτών λίγο έξω από το Εδιμβούργο.
Ο Tytler ήταν επίσης φαρμακοποιός, χειρουργός, τυπογράφος, ποιητής, εκδότης της δεύτερης έκδοσης της Encyclopædia Britannica και έγραφε φυλλάδια. Τέλος, ήταν ο ανώνυμος συγγραφέας του "Ranger's Impertial List of the Ladies of Pleasure in Edinburgh", μια κριτική για 66 ιερόδουλες της πόλης.
Σύντομα, τα κατορθώματα του Tytler σταμάτησαν και επισκιάστηκε από τον επιβλητικό Vincenzo Lunardi, τον "Τολμηρό Αεροναύτη".
Ο Τολμηρός Αεροναύτης
Μνημείο στο Standon Green End, στο Hertfordshire, που σηματοδοτεί τον τόπο προσγείωσης της πρώτης πτήσης με αερόστατο του Vincenzo Lunardi στην Αγγλία
Στις 15 Σεπτεμβρίου 1784 -σχεδόν ένα μήνα μετά τον Tytler- ο Lunardi απογειώθηκε από το Finsbury για την πρώτη πτήση με αερόστατο στην Αγγλία. Παρόντες ήταν ο Πρίγκιπας της Ουαλίας και άλλοι 200.000 Λονδρέζοι.
Ο Lunardi συνοδευόταν από έναν σκύλο, μια γάτα και ένα περιστέρι σε κλουβί. Πετώντας προς τα βόρεια, έπεσε για λίγο σε ένα μέρος που, ακόμα και σήμερα, εξακολουθεί να ονομάζεται "Γωνιά του Αερόστατου". Εκεί, άφησε ελεύθερη τη γάτα, καθώς νόμιζε ότι είχε αρρωστήσει από το κρύο και απογειώθηκε ξανά. Η πρώτη επανδρωμένη πτήση της Αγγλίας ολοκληρώθηκε σε ένα χωράφι 24 μίλια βόρεια του Finsbury -στο σημείο υπάρχει μια αναμνηστική πέτρα.
Την επόμενη χρονιά, ο Lunardi περιόδευσε στην Αγγλία και τη Σκωτία με το Grand Air Balloon του, προσελκύοντας παντού μεγάλα πλήθη. Πολλές από τις πτήσεις του ήταν θεαματικές, αλλά δεν ήταν όλες επιτυχημένες. Σε μια από αυτές, παρασύρθηκε πάνω από τη Βόρεια Θάλασσα, έπεσε στα κύματα και σώθηκε χάρη ένα σε διερχόμενο αλιευτικό σκάφος.
Στις 8 Σεπτεμβρίου, το "ιπτάμενο τσίρκο" του Lunardi έφτασε στο Chester και εδώ υπεισέρχεται ο Thomas Baldwin. Ο Baldwin ήταν γιος ενός ντόπιου κληρικού που κάπου-κάπου λειτουργούσε και ο ίδιος. Ενδιαφερόταν όμως περισσότερο για την επιστήμη παρά για τη θρησκεία, και τον τελευταίο καιρό είχε ξετρελαθεί εντελώς με τα αερόστατα. Τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, είχε προτείνει την κατασκευή ενός "Μεγάλου Ναυτικού Αεροστατού", με πανιά, κουπιά και πηδάλιο -η πρότασή του δεν υλοποιήθηκε.
Ωστόσο, ο Baldwin πίστευε στη σχέση του με την βιομηχανία των αερόστατων. Στην πραγματικότητα, κάποια στιγμή, υποστήριξε ότι οι αδερφοί Μονγκολφιέ είχαν κλέψει τις ιδέες του και ότι τα "μονγκολφιέ", όπως ονομάζονταν τότε τα αερόστατα, θα έπρεπε δικαίως να είναι γνωστά ως "baldwin".
Στις 8 Σεπτεμβρίου, το "ιπτάμενο τσίρκο" του Lunardi έφτασε στο Chester και εδώ υπεισέρχεται ο Thomas Baldwin. Ο Baldwin ήταν γιος ενός ντόπιου κληρικού που κάπου-κάπου λειτουργούσε και ο ίδιος. Ενδιαφερόταν όμως περισσότερο για την επιστήμη παρά για τη θρησκεία, και τον τελευταίο καιρό είχε ξετρελαθεί εντελώς με τα αερόστατα. Τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, είχε προτείνει την κατασκευή ενός "Μεγάλου Ναυτικού Αεροστατού", με πανιά, κουπιά και πηδάλιο -η πρότασή του δεν υλοποιήθηκε.
Ωστόσο, ο Baldwin πίστευε στη σχέση του με την βιομηχανία των αερόστατων. Στην πραγματικότητα, κάποια στιγμή, υποστήριξε ότι οι αδερφοί Μονγκολφιέ είχαν κλέψει τις ιδέες του και ότι τα "μονγκολφιέ", όπως ονομάζονταν τότε τα αερόστατα, θα έπρεπε δικαίως να είναι γνωστά ως "baldwin".
Η πτήση του Baldwin
Ο Baldwin σκιαγράφησε αυτό που είδε από κάτω του, συμπεριλαμβανομένων των σύννεφων
Πριν την απογείωσή του στο Τσέστερ, ο Lunardi κάηκε από το οξύ που χρησιμοποιούσαν για την παρασκευή υδρογόνου για το αερόστατο και, λόγω του τραυματισμού του, δεν μπόρεσε να κάνει την πτήση ο ίδιος, οπότε συμφώνησε να νοικιάσει το Grand Air Balloon του στον Baldwin. Με αυτή την απίστευτη τύχη, ο Baldwin απογειώθηκε από το Chester Castle στις 1:40 μ.μ. στις 8 Σεπτεμβρίου 1785, για το πρώτο του -και μοναδικό- ταξίδι ανάμεσα στα σύννεφα. Ο νέος αεροναύτης ήταν σίγουρα καλά εξοπλισμένος. Έφερε εργαλεία για γράψιμο και σκίτσα, μια σάλπιγγα, μισό μίλι σπάγκο, έναν χάρτη (που μπορούσε να χρησιμεύσει και ως τραπέζι) και -όπως προφανώς ήταν αναμενόμενο μεταξύ των επιβατών των αερόστατων- ένα περιστέρι.
Μόλις ανήλθε, διεξήγαγε πολλά πειράματα. Χρησιμοποίησε φουσκωμένες κύστες για να καταλάβει τις διαφορές στην πίεση του αέρα και δοκίμασε διάφορα τρόφιμα για να διαπιστώσει αν θα είχαν διαφορετική γεύση ψηλά στον αέρα -δεν είχαν διαφορετική γεύση, παρά τις μαρτυρίες για το αντίθετο που αναφέρθηκαν από την "Κορυφή της Τενερίφης" στην Ισπανία.
Προς το τέλος του ταξιδιού του, ο Baldwin αναγκάστηκε να σκαρφαλώσει στην αρματωσιά του αερόστατου για να στερεώσει μια κολλημένη βαλβίδα για να απελευθερώσει αέριο ώστε να μπορέσει να κατέβει. Τελικά, έπεσε στο 25 μίλια βορειοανατολικά του Τσέστερ, επτά λεπτά πριν από τις 4 μ.μ.
Μετά από μόλις δύο ώρες στον αέρα, ο Baldwin είχε μεταμορφωθεί. Έγραψε τις εμπειρίες του στο Airopaidia, το οποίο κυκλοφόρησε τον επόμενο χρόνο. Η έκθεση των 362 σελίδων είναι γεμάτη με λεπτομερή επιστημονική περιγραφή του ταξιδιού του -καθώς και συμβουλές για μελλοντικούς "αεροναύτες".
Προς μεγάλη του απογοήτευση, δεν αναφέρθηκε ιδιαίτερα για τη συνεισφορά του στα αερόστατα. Ωστόσο, ο ερασιτέχνης, με μία μόνο πτήση, έκανε μερικές πρωτιές.
Προς μεγάλη του απογοήτευση, δεν αναφέρθηκε ιδιαίτερα για τη συνεισφορά του στα αερόστατα. Ωστόσο, ο ερασιτέχνης, με μία μόνο πτήση, έκανε μερικές πρωτιές.
Οι πρώτοι αληθινοί εναέριοι χάρτες
Ο Baldwin προσπάθησε να καταγράψει μια θέα 360 μοιρών από το υψηλότερο σημείο που έφτασε το αερόστατο
Φαίνεται ότι ήταν ο πρώτος που παρατήρησε την "δόξα του πιλότου", ένα φωτοστέφανο που εμφανίζεται γύρω από τη σκιά του κεφαλιού ενός ατόμου. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της διάθλασης του ηλιακού φωτός σε μικροσκοπικά σταγονίδια νερού στην ατμόσφαιρα.
Ήταν επίσης ο πρώτος που χαρτογράφησε αυτό που είδε από το αερόστατο. Οι προοπτικές του "bird's eye" δεν ήταν κάτι καινούργιο στη χαρτογραφία. Συχνά οι χαρτογράφοι αναπαριστούσαν τις πόλεις από υψηλά για να δείχνουν καλύτερα τη διάταξη των δρόμων, για παράδειγμα. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι πρωτοστάτησε στη "δορυφορική θέα", κάνοντας ένα σχέδιο της πόλης της Ίμολα το 1502 σαν να βρισκόταν από πάνω της.
Αυτά, όμως, ήταν έργα της φαντασίας. Οι χάρτες του Baldwin ήταν οι πρώτοι εναέριοι χάρτες που δημιουργήθηκαν από πραγματική παρατήρηση.
Ο Baldwin συμπεριέλαβε τρεις χάρτες, δύο από τους οποίους ήταν έγχρωμοι, στην Airopaidia. Μια κυκλική άποψη του Τσέστερ, όπως το είδε από το μεγαλύτερο υψόμετρο που βρέθηκε το αερόστατο. Ένα "Δείγμα Γεωγραφίας Αερόστατου", που δείχνει την περιοχή μεταξύ Τσέστερ και Γουόρινγκτον πάνω από τα σύννεφα. Και, το αερόστατο πάνω από το Helsby-Hill στο Cheshire.
Έδωσε μάλιστα στους αναγνώστες του συγκεκριμένες οδηγίες για το πώς να απολαμβάνουν στο έπακρο τους χάρτες του: τυλίξτε ένα κομμάτι χαρτί και κοιτάξτε σαν μέσω τηλεσκοπίου. Για τον Baldwin και τους συναδέλφους του των αερόστατων, η πτήση ανάμεσα στα σύννεφα αντιπροσώπευε το ύψος -κυριολεκτικά- του "Μεγαλειώδους", μιας ρομαντικής αντίληψης που πάντρεψε την αισθητική με την έκσταση.
Το σκασμένο αερόστατο
Προς το τέλος της δεκαετίας, η τρέλα με τα αερόστατα έσβησε. Μετά από ένα θανατηφόρο ατύχημα με έναν θεατή το 1786, ο Lunardi έφυγε από τη Βρετανία για την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Στο έλεος των ανέμων, τα αερόστατα δεν είχαν καμία προφανή πρακτική εφαρμογή, στρατιωτική ή άλλη. Και, με το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης το 1789, η Ευρώπη είχε να ασχοληθεί με άλλα πράγματα για το επόμενο τέταρτο του αιώνα. Σύμφωνα με έναν συντάκτη, μέχρι το 1836, στην Αγγλία δεν είχαν ανέβει περισσότεροι από 313 άνθρωποι στον ουρανό.
Μέχρι τότε, τα ιπτάμενα τσίρκο ανήκαν στο παρελθόν. Ο Baldwin πέθανε το 1804, χωρίς να πετάξει ποτέ ξανά. Όμως ο ενθουσιασμός εκείνων των ημερών αναβλύζει ακόμα στην Airopaidia του και οι χάρτες που περιέχει παραμένουν ένα μοναδικό ορόσημο στην ιστορία του αερόστατου -και της χαρτογραφίας.
Προς το τέλος της δεκαετίας, η τρέλα με τα αερόστατα έσβησε. Μετά από ένα θανατηφόρο ατύχημα με έναν θεατή το 1786, ο Lunardi έφυγε από τη Βρετανία για την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Στο έλεος των ανέμων, τα αερόστατα δεν είχαν καμία προφανή πρακτική εφαρμογή, στρατιωτική ή άλλη. Και, με το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης το 1789, η Ευρώπη είχε να ασχοληθεί με άλλα πράγματα για το επόμενο τέταρτο του αιώνα. Σύμφωνα με έναν συντάκτη, μέχρι το 1836, στην Αγγλία δεν είχαν ανέβει περισσότεροι από 313 άνθρωποι στον ουρανό.
Μέχρι τότε, τα ιπτάμενα τσίρκο ανήκαν στο παρελθόν. Ο Baldwin πέθανε το 1804, χωρίς να πετάξει ποτέ ξανά. Όμως ο ενθουσιασμός εκείνων των ημερών αναβλύζει ακόμα στην Airopaidia του και οι χάρτες που περιέχει παραμένουν ένα μοναδικό ορόσημο στην ιστορία του αερόστατου -και της χαρτογραφίας.
από: atlas obscura
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου