Παρασκευή 25 Μαΐου 2018

Πώς δύο αδερφές και ένας φόνος ενέπνευσαν 500 τραγούδια


Σε ένα όχι τόσο μακρινό παρελθόν, κάπου στην βόρεια Ευρώπη, γύρω από μια φωτιά, ο κόσμος άκουγε ένα τραγούδι για έναν άνδρα που προσπαθεί να κερδίσει την αγάπη μιας γυναίκας σε ένα παραθαλάσσιο χωρίο, δίνοντάς της σύμβολα αγάπης και υποσχόμενος να την παντρευτεί. Αλλά το τραγούδι αποκτά μια γρήγορη και νοσηρή στροφή: η γυναίκα δολοφονείται.

Σύντομα βρίσκεται το πτώμα της. Τα οστά και τα μαλλιά της νεαρής γυναίκας γίνονται άρπα. Όταν το όργανο φέρεται στο γάμο του εραστή της γυναίκας και του δολοφόνο της -της ίδιας της της αδελφής- τραγουδάει μυστηριωδώς από μόνο του.



Ίσως ακούγεται παράξενο, αλλά εδώ και εκατοντάδες χρόνια, οι άνθρωποι τραγουδούν -ακόμη και σήμερα- αυτό το σκοτεινό παραμύθι γύρω από φωτιές και σε ταβέρνες. Ένας από τους πολλούς τίτλους που έχει το τραγούδι είναι "The Twa Sisters" και είναι ένα από τα πιο περίεργα τραγουδάκια αγάπης και φόνου που υπάρχουν. Η ιστορία των δύο αδελφών έχει περάσει τα σύνορα, τους ωκεανούς και τους πολιτισμούς, με περισσότερες από 531 εκδοχές της μπαλάντας, καταγεγραμμένες σήμερα σε χώρες ανά τον κόσμο -σύμφωνα με τον Roud Folk Song Index, ο οποίος καταγράφει παραδοσιακά τραγούδια.

Αλλά πώς προέκυψε ένα τέτοιο μακάβριο τραγούδι; Και πώς έγινε τόσο δημοφιλές;

Υπάρχουν διαφορετικές εκδόσεις του "The Twa Sisters" που βασίζονται στην τοπική παράδοση από την οποία προήλθε, και ποικίλλουν ελαφρώς στους στίχους και τη μελωδία. Η ιστορία του τραγουδιού ξεκινά πάντα με μια παρόμοια προϋπόθεση: δύο αδελφές συναγωνίζονται, συνήθως πάνω από έναν άνδρα θαυμαστή και όταν φαίνεται να κερδίζει η νεότερη αδελφή, η μεγαλύτερη αδελφή την σκοτώνει εν ψυχρώ, ρίχνοντάς την στο νερό. Μερικές φορές, ο εραστής φλερτάρει τη μεγαλύτερη αδελφή πρώτα, μόνο και μόνο για να πλησιάσει τη νεότερη. Άλλοτε, η μεγαλύτερη ζηλεύει από μακριά και σχεδιάζει να σκοτώσει την αδελφή της.

Με πρόσχημα να περάσουν λίγο χρόνο μαζί, η μεγάλη αδερφή φέρνει τη μικρή στη θάλασσα (ή σε ποτάμι, ή σε λίμνη). Μερικές φορές, η νεώτερη αδελφή σώζεται από κάποιον μυλωνά στο φράγμα του -ο οποίος τη σκοτώσει αργότερα, όταν η αδελφή της εμφανίζεται και τον δωροδοκεί με χρυσά δαχτυλίδια.

Η ιστορία των "The Twa Sisters" καταγράφηκε για πρώτη φορά από τον συλλέκτη τραγουδιών Robert Jamieson το 1806 στη Σκωτία. Εκείνη την εποχή, ήταν ήδη δημοφιλές τραγούδι. Οι παλαιότερες ενσαρκώσεις του, μαζί με άλλα ανάλογα τραγούδια που εξιστορούν δολοφονίες και ονομάζονταν "δολοφονικές μπαλάντες", διανεμήθηκαν ευρέως σε αφίσες (μια σελίδα χαρτιού με ένα τραγούδι, εικόνα ή αποσπάσματα ειδήσεων τυπωμένα στη μία πλευρά) και πωλούνταν φτηνά στα 1400.

Η έκδοση του 1904 του Child's English and Scottish Popular Ballads - πηγή

Η πρώτη αγγλική εκτύπωση του The Twa Sisters πηγαίνει πίσω στο 1656, όταν εμφανίστηκε ένα τραγούδι με τίτλο "The Miller and the King's Daughter".

Σήμερα, το "The Twa Sisters" υπάρχει σε τόσες πολλές μορφές -λυρικά και μουσικά- που είναι αδύνατο να κατονομάσει κανείς όλους τους τίτλους, που περιλαμβάνει τίτλους όπως "Binnorie", "Minnorie", "The Miller's Daughter", "The Bonnie Swans", "The Cruel Sister", κ.ά.. Όπως δείχνουν οι πολλοί τίτλοι, η μπαλάντα έχει πολύ μακριά ιστορία, πέρα τον Ηνωμένο Βασίλειο του 17ου αιώνα. Πιθανώς υπάρχουν πολλές περισσότερες εκδοχές του τραγουδιού σε όλη την ιστορία, πέρα από τα περισσότερα από 500 που αναφέρει η Roud Folk Song Index.

Η ιστορία ήταν τόσο δημοφιλής που το Child Ballads, μια συλλογή με 305 παραδοσιακές μπαλάντες που συνέταξε ο Francis James Child στα τέλη του 19ου αιώνα, περιελάμβανε 21 αγγλικές εκδοχές του The Twa Sisters. Στο βιβλίο του, ο Child σημειώνει ότι υπάρχουν εκδοχές του τραγουδιού στα δανέζικα, τα σουηδικά, τα αγγλικά, τα νορβηγικά και τα ισλανδικά. Στα σουηδικά υπάρχουν πάνω από 125 εκδοχές. Αυτές οι σκανδιναβικές εκδοχές τείνουν να συμπεριλαμβάνουν μια υπερφυσική και φρικτή πλοκή: βρίσκεται το πτώμα της μικρής αδερφής και κάποιος φτιάχνει μια άρπα ή ένα βιολί με το στέρνο της και τα μαλλιά της.

Σε αυτή την περίπτωση, συνήθως η νοσηρή άρπα τραγουδά μόνο τη θλιβερή περίσταση του θανάτου της. Σε αυτά τα τραγούδια, υπάρχει επίσης και μια τιμωρία στην ηλικιωμένη αδελφή, η οποία πίνει το ίδιο της το φάρμακο με τρομακτικό τρόπο. Στα δανέζικα, τα σουηδικά και τα νορβηγικά, η φόνισσα καίγεται και -σπάνια- σώζεται από την νεότερη αδελφή, η οποία σε ορισμένες εκδόσεις επανέρχεται στη ζωή και απλώς την διώχνει.

Ίσως να μη μάθουμε ποτέ για το πού και πότε ξεκίνησε το "The Twa Sisters". Αλλά όσο οι άνθρωποι συνεχίζονται να ερωτεύονται και να αντιμετωπίζουν την αναπόφευκτη θνησιμότητα, θα συνεχίσουν να το τραγουδούν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου