Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2021

Το ερμάριο που ενέπνευσε το Δόκτωρ Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ

 
Πώς ένα έπιπλο έδωσε έμπνευση σε μια εμβληματική ιστορία τρόμου.
 
 
 
Αρκετά συχνά, η έμπνευση προέρχεται από απίθανες πηγές. Σίγουρα, μπορεί να είναι ένα αξέχαστο γεγονός ή μια στιγμή, αλλά θα μπορούσε εξίσου εύκολα να είναι κάτι πολύ πιο απλό. Στην περίπτωση του φανταστικού χαρακτήρα του Δρ. Τζέκιλ και Κυρίου Χάιντ, όλα ξεκίνησαν με ένα απλό έπιπλο που βρισκόταν στο παιδικό σπίτι του συγγραφέα Ρόμπερτ Λιούις Στίβενσον.

Ο Στίβενσον δημοσίευσε πρώτη φορά το The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde το 1886. Ο καλοσυνάτος καθηγητής Χένρι Τζέκιλ αρχίζει να ενεργεί ύποπτα, ενώ ταυτόχρονα, αρχίζουν να γίνονται βίαια εγκλήματα από τον μυστηριώδη Έντουαρντ Χάιντ. Αποδεικνύεται ότι είναι οι δύο προσωπικότητες είναι ένα και το αυτό και η μεταμόρφωση οφείλεται σε έναν πειραματικό ορό. Τελικά, οι αντιμαχόμενες προσωπικότητες οδηγούν στην πτώση των δύο ανδρών. Πρόκειται για μια κλασική ιστορία αντικρουόμενων παρορμήσεων, που όμως πιστεύεται ότι ο Στίβενσον εμπνεύστηκε σε κάποιους πραγματικούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένου του Deacon Brodie, ενός κατασκευαστή ερμαρίων την ημέρα και εγκληματία τη νύχτα.
 
Σήμερα, το όνομα Deacon Brodie (πραγματικό όνομα, William Brodie) είναι αναγνωρίσιμο λόγω μερικών παμπ στη Σκωτία και τις ΗΠΑ. Όμως, στην εποχή του, ήταν ένας σεβαστός κοσμικός. Γεννημένος στο Εδιμβούργο της Σκωτίας το 1741, ο Brodie απέκτησε φήμη ως κατασκευαστής ντουλαπιών. Ήταν τόσο αξιοσέβαστος έμπορος που έγινε "Deacon" (ηγούμενος, εξ ου και το όνομα) -ουσιαστικά πρόεδρος- της συντεχνίας των ξυλουργών. Αυτή η θέση δεν του έδωσε μόνο μια θέση στο δημοτικό συμβούλιο, αλλά έναν αέρα ηθικής υπεράνω προσβολής. Όπως αποδείχθηκε όμως, τα καλοφτιαγμένα ντουλάπια δεν ήταν τα μόνα πράγματα που συνέβαιναν στο εργαστήριό του. 
 
Σήμερα, στη θέση του εργαστηρίου του Brodie, βρίσκεται ένα καφέ με θέμα τον ίδιο

Ακόμη, ο Brodie ήταν έμπιστος κλειδαράς, οπότε, οι πελάτες του έδιναν τα κλειδιά των σπιτιών τους ώστε να μπορεί να δουλεύει ενώ εκείνοι έλλειπαν. Αυτό του έδωσε πρόσβαση σε πολλά πλούσια σπίτια, κάτι που για τον Brodie ήταν μια πάρα πολύ καλή ευκαιρία για να αφήσει να πάει χαμένη. Έτσι, αρχικά έκανε κέρινα αντίγραφα των κλειδιών και στη συνέχεια δημιουργούσε κανονικά κλειδιά, ώστε να μπαίνει κρυφά τη νύχτα και να ληστεύει τους πελάτες. Φορούσε μαύρα ρούχα και κρυβόταν μέσα στο σκοτάδι, χωρίς να αφήνει ίχνη πίσω του, και μπέρδευε τα θύματά του.

Η εγκληματική του μανία ήταν μόνο η αρχή της μυστικής διπλής ζωής του. Ο Brodie, ο οποίος ήταν γνωστός ως σχολαστικός και καλοντυμένος, ήταν τζογαδόρος και ασχολούνταν με κοκορομαχίες και ζάρια, τα οποία χρηματοδοτούσε με κλεμμένα αντικείμενα. Επιπλέον, είχε δύο ερωμένες, καμία από τις οποίες δεν γνώριζε την άλλη, με τις οποίες απέκτησε πέντε παιδιά. Από πολλές απόψεις, ήταν ένας Τζέκιλ και Χάιντ.
 
 
Η διπλή ζωή του Brodie τελείωσε το 1788, όταν προσπάθησε να ενορχηστρώσει μια ένοπλη ληστεία στο γραφείο φόρων του Εδιμβούργου. Μετά την αποτυχημένη προσπάθεια, δύο από τους συνεργούς του συνελήφθησαν και τον υπόδειξαν ως τον εγκέφαλο. Λίγο αργότερα, συνελήφθη στο Άμστερνταμ και επέστρεψε στο Εδιμβούργο για να δικαστεί. Κρίθηκε ένοχος για απόπειρα ληστείας και την 1η Οκτωβρίου του 1788, κρεμάστηκε σε μια κρεμάλα που μερικοί πιστεύουν ότι είχε φτιάξει ο ίδιος όταν ήταν ακόμα ένας αξιοσέβαστος τεχνίτης. Όπως αποδεικνύεται από τους 40.000 ανθρώπους που ήταν μάρτυρες της εκτέλεσης του, ο Brodie έγινε θρύλος μέσα και γύρω από το Εδιμβούργο, και ίσως αυτό επηρέασε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο τον Στίβενσον.

Ο Στίβενσον μεγάλωσε στην περιοχή της Νέας Πόλης του Εδιμβούργου. Στο δωμάτιό του υπήρχε ένα μεγάλο ντουλάπι από καπλαμά με διπλή πόρτα, που στεκόταν κοντά στο κρεβάτι του, το οποίο είχε φτιάξει ο Brodie.

Στο βιβλίο του Rick Wilson, "The Man Who Was Jekyll and Hyde: The Lives and Crimes of Deacon Brodie", ο συγγραφέας μοιράζεται μια συνέντευξη με τον Στίβενσον στην οποία συζήτησε πώς είδε τον Τζέκιλ και τον Χάιντ σε ένα όνειρο και πώς το ντουλάπι του Brodie μπορεί να έχει επηρεάσει την ιστορία. "Για παράδειγμα, το μόνο που ονειρευόμουν για τον Τζέκιλ ήταν ότι ένας άντρας πιέζονταν σε ένα ντουλάπι όταν κατάπινε ένα ναρκωτικό και γινόταν ένα άλλο ον", είπε ο Στίβενσον. Όταν πιέστηκε από τον δημοσιογράφο να πει αν το όνειρο ήταν εμπνευσμένο από τον Brodie, ο Στίβενσον το παραδέχτηκε αλλά ήταν κάπως αόριστος, "Σίγουρα δεν το ονειρεύτηκα αλλά στο δωμάτιο στο οποίο κοιμόμουν ως παιδί στο Εδιμβούργο υπήρχε ένα ντουλάπι -ένα πολύ όμορφο έργο- από τα χέρια του Brodie". Αν και δεν απέδωσε ποτέ άμεσα την ιστορία του Τζέκιλ και του Χάιντ στον Brodie, σίγουρα το ντουλάπι στο δωμάτιό του και η κληρονομιά του δημιουργού του άφησαν ένα σημάδι στον νεαρό συγγραφέα.
 
Το πραγματικό ντουλάπι του Brodie που κάποτε ήταν στο παιδικό υπνοδωμάτιο του Στίβενσον
 
Η συνέντευξη αναφέρει επίσης ένα έργο για τη ζωή του Brodie που ο Στίβενσον (μαζί με τον συνάδελφό του W.E. Henley) συνέγραψε χρόνια πριν την κυκλοφορία της νουβέλας Τζέκιλ και Χάιντ, το "Deacon Brodie, or The Double Life". Αυτή η εκδοχή της ιστορίας του Brodie ήταν ανεπιτυχής και ξεχάστηκε σε μεγάλο βαθμό, ωστόσο προσδίδει περαιτέρω στην ιδέα ότι η ζωή του επιπλοποιού-εγκληματία διαμόρφωσε τη σκέψη του συγγραφέα.

Σήμερα, το ντουλάπι που κάποτε ήταν στο υπνοδωμάτιο του Στίβενσον και πιστεύεται ότι είναι ένα από τα δύο μόνο εναπομείναντα που κατασκεύασε ο Brodie, φυλάσσεται στο Μουσείο Συγγραφέων του Εδιμβούργου. Είναι ένα απλό έπιπλο, χωρίς επιδεικτικό στολισμό.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου