Η ιστορία του σταυρόλεξου

Στις 21 Δεκεμβρίου 1913, δημοσιεύθηκε το πρώτο γνωστό σταυρόλεξο στην εφημερίδα «New York World».



Δημιουργός του ήταν ο δημοσιογράφος Arthur Wynne, ο οποίος ήταν ο τότε υπεύθυνος για τη σελίδα ψυχαγωγίας της εφημερίδας. Έχοντας πια εξαντλήσει και βαρεθεί τα διάφορα είδη puzzle και γρίφων που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή, του ήρθε η ιδέα να δημιουργήσει ένα γρίφο διαφορετικού τύπου, σε σχήμα ρόμβου. Η ιδέα του είχε τεράστια επιτυχία, οι αναγνώστες ξετρελάθηκαν. Ωστόσο η ιστορία του σταυρόλεξου είχε ξεκινήσει λίγο νωρίτερα...

Στις 14 Σεπτεμβρίου 1890, δημοσιεύθηκε μία πρώτη μορφή σταυρόλεξου στο ιταλικό περιοδικό "Il Secolo Illustrato della Domenica" σχεδιασμένο από τον Giuseppe Airoldi και ονομαζόταν "Per passare il tempo" (Για να περάσει η ώρα), το οποίο αποτελούνταν από ένα πλέγμα 4x4 χωρίς σκιασμένα τετράγωνα που περιλάμβανε όμως οριζόντια και κάθετα στοιχεία.

Η πορεία του χάνεται μέχρι το 1913 οπότε εμφανίζεται η ιδέα του Wynne με τα χαρακτηριστικά που το γνωρίζουμε σήμερα.

Στην Ευρώπη η ιδέα του Wynne έρχεται λίγο αργότερα. Η πρώτη εμφάνιση σταυρόλεξου σε βρετανική έκδοση γίνεται το 1922 στο περιοδικό Pearson's, ενώ οι Times δημοσιεύουν το πρώτο τους σταυρόλεξο το 1930. Τα βρετανικά σταυρόλεξα σύντομα εξελίχθηκαν διαφορετικά από τα αμερικάνικα. Παρόλα αυτά η κεντρική ιδέα παραμένει η ίδια. Έκτοτε η «σταυρολεξομανία» κατακλύζει ολόκληρη την Ευρώπη και φτάνει μέχρι τη χώρα μας.

Μέχρι σήμερα το σταυρόλεξο διατηρεί την αξία του και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ικανότητα να «ακονίζει» το μυαλό μας και το κρατά σε εγρήγορση. Το παράδοξο και ίσως άγνωστο της υπόθεσης είναι πως κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ορισμένοι Βρετανοί δημιουργοί σταυρολέξων χρησιμοποιήθηκαν από τις συμμαχικές δυνάμεις, καθώς θεωρούνταν ικανοί να σπάσουν τους κώδικες των ναζί. Πολλά δε έχουν ακουστεί χωρίς ποτέ να έχουν εξακριβωθεί για ορισμένα σταυρόλεξα της εφημερίδας «Daily Τelegraph» τα οποία περιλάμβαναν λέξεις που στην πραγματικότητα ήταν ονόματα-κωδικοί για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που οργανώνονταν από τις συμμαχικές δυνάμεις (operation Overlord) στη Δυτική Ευρώπη.

πηγές: mixanitouxronou.gr, wikipedia.org