Τρίτη 9 Αυγούστου 2011

Βουτιά στα μυστικά του «Μέντορα»


Νέα υποβρύχια έρευνα στο πλοίο με το οποίο ο Ελγιν μετέφερε τα Γλυπτά του Παρθενώνα έφερε στο φως αντικείμενα που χρησιμοποιούσε το δεκαμελές πλήρωμα, αλλά και τρία αρχαία νομίσματα.



Αναπτερώνονται οι ελπίδες των αρχαιολόγων μήπως βρεθεί κάποιο μάρμαρο ή θραύσμα του Παρθενώνα στον βυθό των Κυθήρων, καθώς διενεργήθηκε νέα υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα στο ιστορικό ναυάγιο "Μέντωρ".

Από τις 6 έως τις 15 Ιουλίου, κλιμάκιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, υπό τη διεύθυνση του καταδυόμενου αρχαιολόγου δρος Δημήτρη Κουρκουμέλη, με τη χρηματοδότηση και συνδρομή του αυστραλιανού ιδρύματος "Kytherian Research Group", καταδύθηκε στα νερά του Αβλέμονα.

Η οκταμελής αποστολή (τέσσερα ζευγάρια ανά δύο) βουτούσαν από τις 8.30 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα, φέρνοντας στο φως κυρίως αντικείμενα που συνδέονται με την καθημερινότητα και τη διαβίωση του πληρώματος. "Ελπίζω ότι αυτά τα ευρήματα θα είναι το εφαλτήριο για μία ακόμα έρευνα", σημειώνει ο Δ. Κουρκουμέλης, ο οποίος βουτάει για δεύτερη φορά στο ίδιο σημείο.

Ο "Μέντωρ", που ταξίδευε από τον Πειραιά με προορισμό τη Μάλτα, βυθίστηκε μέσα σε λίγες ώρες στον Αβλέμονα Κυθήρων στις 17 Σεπτεμβρίου του 1802. Μετέφερε μέσα σε 17 κιβώτια τα Γλυπτά που είχε αφαιρέσει ο Ελγιν από την Ακρόπολη -γλυπτά από τη ζωφόρο του Παρθενώνα και από τον Ναό της Απτέρου Νίκης- καθώς και τμήματα αγαλμάτων (τρία μαρμάρινα μπούστα, ένας μαρμάρινος θρόνος, σφόνδυλοι κιόνων από τις "ανασκαφές" του συνεργάτη του Ελγιν, Τζ. Μπατίστα Λουζιέρι, στην Ακρόπολη).

Ο λόρδος Ελγιν προσέλαβε τότε Καλύμνιους σφουγγαράδες, οι οποίοι μέχρι το 1805, χωρίς καθόλου εξοπλισμό και κρατώντας την ανάσα τους, μέσα σε δυόμισι χρόνια κατέβαιναν σε βάθος 22 με 24 μέτρα και κατόρθωσαν να ανελκύσουν όλα τα γλυπτά του Παρθενώνα.


Σκεύη
Στη φετινή έρευνα, από την περιοχή που ερευνήθηκε, ανελκύσθηκαν αρκετά αντικείμενα από αυτά που χρησιμοποιούσε το δεκαμελές πλήρωμα, όπως σκεύη διαφόρων τύπων -γυάλινα, πήλινα ή πορσελάνινα - διακοσμητικά στοιχεία που βρίσκονταν προφανώς στον χώρο ενδιαίτησης των αξιωματικών και νομίσματα της συγκεκριμένης περιόδου. "Αυτό που δημιούργησε ενθουσιασμό και στην ομάδα ήταν η εύρεση όλων αυτών των αντικείμενων που ταυτίζονται με χρήση καθημερινότητας στο πλοίο", σύμφωνα με τον κ. Κουρκουμέλη.

Επίσης ανελκύσθηκε οπλισμός όπως δύο πιστόλες, η διακόσμηση του κοντακίου ενός τουφεκιού, βόλια τριών διαφορετικών διαμετρημάτων, λίθινα τσακμάκια για τα όπλα, μία οβίδα μικρού κανονιού ("αν και βαρύς ο οπλισμός, τον δικαιολογούσε η αστάθεια της εποχής"), καθώς και όργανα ναυσιπλοΐας -μία μικρή πυξίδα χειρός με χρυσή αλυσίδα και τμήμα της πυξίδας του πλοίου. Δεν ανελκύστηκε ένα κανόνι.

"Σημαντικό γεγονός αποτελεί η εύρεση τουλάχιστον δύο αρχαίων αργυρών νομισμάτων και ενός χάλκινου, ανάμεσα στις πέτρες του έρματος" αναφέρει η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, τα οποία πιθανολογείται ότι ανήκαν σε Αγγλο αξιωματικό, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο.

Η αρχαιολογική ομάδα φέτος επικεντρώθηκε στην περιοχή της πρύμνης του, όπου το 2009 είχαν εντοπισθεί ανάμεσα σε λίθους διάφορα ευρήματα, όπως ένας σχιστόλιθος, όπου είναι αποτυπωμένο το απολίθωμα ενός ψαριού και ίσως σχετίζεται με τη συλλεκτική μανία του Ελγιν, Ανάμεσα στις φετινές εργασίες, καθαρίστηκε επίσης ένα μέρος του κελύφους του πλοίου, το οποίο είχε εντοπιστεί ήδη από την έρευνα του 1980, και όπως διαπιστώθηκε σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση.

Παλαιότερα είχαν γίνει έρευνες στον "Μέντορα" και στον βυθό της περιοχής τόσο από τον πλοίαρχο Κουστό (1975) όσο και από το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών (1980) και την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (2009), αλλά σε καμία από αυτές ούτε και στη φετινή εντοπίσθηκαν θραύσματα μαρμάρων ή γλυπτών. Βέβαια, υπάρχει κάποιο μυστήριο σχετικά με το δέκατο έβδομο κιβώτιο, όπως παλαιότερα είχε αναφέρει ο αρχαιολόγος Δημήτρης Κουρκουμέλης.

Η συνέχιση των ερευνών ίσως αποδώσει νέα στοιχεία για το ίδιο το πλοίο και για την περιπέτεια των Γλυπτών του Παρθενώνα, πιστεύει η ομάδα του κ. Κουρκουμέλη: "Τα αποτελέσματα της έρευνας θεωρούνται ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και ενθαρρυντικά, τόσο γιατί το εν λόγω ναυάγιο συνδέεται με μια ιδιαίτερα δυσάρεστη στιγμή της συνεχιζόμενης περιπέτειας των Γλυπτών του Παρθενώνα όσο και για το γεγονός ότι τα ευρήματα, που ανασύρθηκαν από το ναυάγιο, αποτελούν ενδείξεις της διαβίωσης των πληρωμάτων των εμπορικών πλοίων σε μια ταραγμένη ιστορική περίοδο της Ανατολικής Μεσογείου".

Ανάμεσα στα ευρήματα σώζονται τα ημερολόγια του πλοίου, οι φορτωτικές, λογαριασμοί και αποδείξεις για τα έξοδα και τον τρόπο ανέλκυσης των αντικειμένων που αφηγούνται το χρονικό της υποβρύχιας περιπέτειας των Μαρμάρων, καθώς και ένα ρολόι σταματημένο, πιθανότατα την ώρα της βύθισής του.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Ανάµεσα στα ευρήµατα σώζονται τα ηµερολόγια του πλοίου, οι φορτωτικές, λογαριασµοί και αποδείξεις για τα έξοδα και τον τρόπο ανέλκυσης των αντικειµένων που αφηγούνται το χρονικό της υποβρύχιας περιπέτειας των Μαρµάρων, καθώς και ένα ρολόι σταµατηµένο, πιθανότατα την ώρα της βύθισής του.

πηγή: ethnos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου