10 τραγικές πυρκαγιές σε φυλακές και άσυλα

Πριν λίγες μέρες διαβάσαμε για μια καταστροφική πυρκαγιά στις φυλακές της Κομαγιάγουα στην Ονδούρα. Ψάχνοντας λοιπόν στο διαδίκτυο βρήκα μια λίστα με μερικά τραγικά παρόμοια συμβάντα.



Μια πυρκαγιά σε τέτοια κτήρια είναι ίσως από τις πιο τραγικές καταστροφές, καθώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι έγκλειστοι είναι κλειδωμένοι μέσα στο κτίριο και μπορούν να ξεφύγουν μόνο αν κάποιος ξεκλειδώσει τις πόρτες. Επιπλέον, πολλές από τις φυλακές και τα άσυλα που θα δείτε ήταν παλιές χωρίς καθόλου συστήματα προειδοποίησης ή πυρόσβεσης και ήταν κατασκευασμένα από ξύλο και άλλα εύφλεκτα υλικά. Τέλος, οι φυλακές και τα άσυλα ήταν -αλλά και είναι ακόμα- συνήθως υπερπλήρεις.

Δείτε ακόμη:
9 ξενοδοχεία πρώην φυλακές
10 ιστορικές και διάσημες φυλακές

Υπήρξαν πολλά παραδείγματα τραγικών θανάτων από πυρκαγιές σε φυλακές και σε αυτά που τότε αποκαλούσαν "φρενοκομεία." Υπάρχουν δεκάδες αν όχι εκατοντάδες τέτοιες πυρκαγιές που μπορούν να μπουν σε μια λίστα. Εδώ θα δείτε μερικές αξιοσημείωτες, και μερικές λιγότερο γνωστές -κάποιες έχουν κιόλας ξεχαστεί.

Φυλακή Higuey, Δομινικανή Δημοκρατία (φωτογραφία πάνω)
Στις 7 Μαρτίου 2005, η φυλακή Higuey, που είχε κατασκευαστεί για 180 κρατούμενους και φιλοξενούσε πάνω από 400, έγινε ο τόπος μιας από τις χειρότερες πυρκαγιές στην ιστορία των φυλακών μέχρι την πυρκαγιά στη φυλακή Comayaga της Ονδούρας. Εκείνο το πρωί οι κρατούμενοι εξεγέρθηκαν. Υποτίθεται πως ο τσακωμός ξεκίνησε σε μία πτέρυγα της φυλακής μεταξύ δύο συμμοριών και οι φύλακες δεν μπορούσαν να ελέγξουν την εξέγερση. Οι κρατούμενοι έβαλαν φωτιά στα στρώματα με τη χρήση ζιζανιοκτόνων για να εμποδίσουν τους φύλακες να μπουν μέσα. Η φωτιά και ο καπνός σκότωσαν τουλάχιστον 134 ανθρώπους και 26 άλλοι τραυματίστηκαν. Μόνο 20 κρατούμενοι επέζησαν.


Φρενοκομείο Hatch Colney, Λονδίνο, Αγγλία

Το άσυλο Hatch Colney ήταν μία από τις πρώτες ψυχιατρικές φυλακές και λειτουργούσε από το 1851 μέχρι το 1993. Ανάμεσα στους διάσημους έγκλειστους του ήταν ο John Duffy, ένας κατά συρροή δολοφόνος, πιθανός ύποπτος ως ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης, και μια γυναίκα που ντυνόταν άντρας για να πολεμήσει στο μέτωπο στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το συγκρότημα ήταν τεράστιο (έλεγαν πως για να το περπατήσει όλο κάποιος χρειαζόταν πάνω από 5 ώρες) και στέγαζε 3.500 "ασθενείς".
Γύρω στις 17:30 στις 27 Ιανουαρίου 1903, στο άσυλο σήμανε συναγερμός για φωτιά. Οι κατοίκους του Λονδίνου ακούγοντας τη σειρήνα βγήκαν στους δρόμους για να δουν την φωτιά που είχε καλύψει το κτίριο. Η φωτιά είχε ξεκινήσει σε ένα από τα κάτω μπλοκ των θαλάμων. Σύντομα ολόκληρο το νότιο τμήμα, γνωστό και ως Χ Ward 5 παραδόθηκε στις φλόγες. Το κτίριο ήταν φτιαγμένο από ξύλο και το αεράκι φούντωσε τις φλόγες. Το ελάχιστο προσωπικό -λιγότεροι από 12- που ήταν εκπαιδευμένο για την κατάσβεση πυρκαγιών και γρήγορα τα έχασαν. Οι φλόγες και ο καπνός εξαπλώθηκε στο Χ Ward 4 από τον μακρύ διάδρομο του συγκροτήματος (λέγεται ότι είναι ο μεγαλύτερος συνεχής διάδρομο στο Λονδίνο). Μέχρι τη στιγμή που έφτασαν οι πυροσβέστες και μπόρεσαν να βρουν νερό, είχε περάσει σχεδόν μια ώρα από τη στιγμή που ξεκίνησε η πυρκαγιά. Η σιδερένια οροφή έλιωσε και κατέρρευσε. Συνολικά, καταστράφηκαν πέντε πτέρυγες. Υπήρχαν πάνω από 600 Εβραίες (ήταν η εβραϊκή πτέρυγα), σε 5 θαλάμους, αλλά πολλές κατάφεραν να διαφύγουν. Ο απολογισμός των νεκρών ήταν τουλάχιστον 52 ανθρώπους. Οι Λονδρέζοι φοβήθηκαν πως οι τρελοί είχαν δραπετεύσει από το άσυλο και περιφέρονταν στους δρόμους.


Αναμορφωτήριο Oakley, Raymond, Μισισιπή, ΗΠΑ

Το Oakley Training School είναι ένα αναμορφωτήριο που βρίσκεται κοντά στο Raymond του Μισισιπή και είναι το μοναδικό σωφρονιστικό ίδρυμα του Μισισιπή για παιδιά. Σήμερα μπορεί να φιλοξενήσει 150 άτομα. Αλλά, αρχικά ονομαζόταν Oakley Farm (αγροτική φυλακή) και ήταν φυλακή. Χτισμένο το 1894, αρχικά προοριζόταν για γυναίκες αλλά λόγω της κακής σύστασης του εδάφους οι κρατούμενες μεταφέρθηκαν σε άλλη φυλακή. Αλλά το 1913 ήταν ακόμα το Oakley Prison Farm και το νοσοκομείο φυλακών του Μισισιπή και έτσι συνέβη η φωτιά.
Δεν είναι σαφές το πώς ξεκίνησε η φωτιά, αλλά όπως όλα τα κτίρια της εποχής που ήταν κατασκευασμένα από ξύλο κάηκε γρήγορα. Αφού είχαν τελειώσει τη μέρα τους στα χωράφια, οι κρατούμενοι κλειδώθηκαν στον δεύτερο όροφο του διώροφου κτιρίου των φυλακών. Όταν η πυρκαγιά ξεκίνησε, έκαψε γρήγορα τις μοναδικές σκάλες που οδηγούσαν στο δεύτερο όροφο. Η φυλακή δεν είχε καθόλου μέσα πυρόσβεσης. Οι ντόπιοι έτρεξαν αμέσως να βοηθήσουν, αλλά μάταια. Οι φυλακισμένοι ούρλιαζαν και στριμώχνονταν στα κάγκελα των κελιών, αλλά κανείς δεν δραπέτευσε. Όταν έσβησε η φωτιά, 35 κρατούμενοι ήταν νεκροί, όλοι τους αφροαμερικανοί.


Φυλακή Maury County, Κολούμπια, Τενεσί, ΗΠΑ
Η φυλακή Maury County βρισκόταν στο κέντρο της Κολούμπια του Τενεσί, όταν έπιασε φωτιά την Κυριακή 26 Ιουνίου 1977 κατά τη διάρκεια του επισκεπτηρίου. Πριν σβηστεί η πυρκαγιά, 33 κρατούμενοι και 9 επισκέπτες είχαν πεθάνει.
Σε αντίθεση με τις παλιές φυλακές, η Maury County χτίστηκε από σύγχρονα, ανθεκτικά στη φωτιά υλικά. Ωστόσο, δεν υπήρχε σύστημα συναγερμού ή πυρόσβεσης, παρά μόνο πυροσβεστήρες. Την ώρα της πυρκαγιάς υπήρχαν 63 κρατούμενοι, περίπου 20 επισκέπτες και 5 φύλακες στο κτίριο. Ήταν ώρα επισκεπτηρίου και -κατά τη συνήθη τακτική- οι επισκέπτες είχαν κλειδωθεί μέσα στη φυλακή με τους κρατούμενους.
Αν και το κτήριο ήταν κατασκευασμένο από πυρίμαχα υλικά, το κελί για τους μεθυσμένους (drunk tank) ήταν εύφλεκτο, κυρίως από PVC. Νωρίς το απόγευμα, ένας 16χρονος κρατούμενος μεταφέρθηκε εκεί και ζήτησε από έναν επισκέπτη ένα τσιγάρο. Ο επισκέπτης του έδωσε, καθώς και το δικό του αναμμένο τσιγάρο για να το ανάψει. Στις 1:30 μμ, ο κρατούμενος άρχισε να ουρλιάζει ότι στο κελί του ήταν στις φλόγες.
Οι φρουροί άνοιξαν την πόρτα για να τον σώσουν και ένα τοίχος φωτιάς και πυκνού καπνού τους έκαψε τα πρόσωπα. Οι επισκέπτες που δεν ήταν κλειδωμένοι με τους κρατούμενους ξέφυγαν αλλά μέσα στη σύγχυση, ο φύλακας που είχε τα κλειδιά τα έχασε και δεν μπορούσαν να τα βρουν καθώς ο χώρος γέμιζε με μαύρο καπνό.
Οι πυροσβέστες έφθασαν γρήγορα, αλλά ήδη το κτίριο είχε γεμίσει με μαύρο καπνό και δεν μπορούσαν να φθάσουν στους παγιδευμένους κρατουμένους. Τελικά, με βαριοπούλες και εργαλεία κοπής έριξαν μερικούς από τους εξωτερικούς τοίχους και οι λίγοι κρατούμενοι που διέφυγαν το θάνατο κατάφεραν να βγουν μέσα από αυτές τις τρύπες. Υπήρξαν 42 νεκροί, οι περισσότεροι πέθαναν από μονοξείδιο του άνθρακα από την καύση των πλαστικών.


Φυλακή Saint John, Saint John, New Brunswick, Καναδάς
Μια σχεδόν ίδια φωτιά με αυτή της φυλακής Maury County συνέβη στις 21 Ιουνίου 1977 στη φυλακή τους Saint John που βρίσκεται μέσα στο δημαρχείο της πόλης, ένα 16όροφο κτίριο. Το κτίριο στέγαζε τα γραφεία της πόλης και τις αρχές καθώς και την αστυνομία και μια μικρή φυλακή - κρατητήριο για όσους περίμεναν να δικαστούν. Το κτίριο ήταν σύγχρονο, μη εύφλεκτο, αλλά είχε έναν χώρο σαν το «drunk tank». Και πάλι, από εκεί ξεκίνησε η φωτιά.
Ένας φυλακισμένος τοποθετήθηκε στο κελί, και λίγο αργότερα άλλοι κρατούμενοι άρχισαν να φωνάζουν φωτιά. Κανείς δεν ξέρει πως ξεκίνησε η φωτιά, αλλά και πάλι, μόλις οι φρουροί έφτασαν και άνοιξαν την πόρτα του κελιού, χτυπήθηκαν από καπνό και φλόγες. Και πάλι, οι φρουροί κατάφεραν να σύρουν τον κρατούμενο έξω από το κτίριο και ο ίδιος έζησε, και μέσα στη σύγχυση, πάλι, τα κλειδιά των κελιών χάθηκαν, αλλά αυτή τη φορά βρέθηκαν γρήγορα. Ωστόσο, καθώς οι φύλακες προσπάθησαν να ανοίξουν τις πόρτες των κελιών είδαν πως οι πόρτες δεν άνοιγαν. Στην αρχή νόμιζαν ότι η θερμότητα είχε λιώσει τις κλειδαριές, αλλά αργότερα διαπίστωσαν πως οι πόρτες είχαν ελαφρώς στραβώσει και δεν γλιστρούσαν.
Και πάλι, η φωτιά ήταν μικρή και έσβησε γρήγορα, αλλά ο καπνός που περιείχε θανατηφόρο μονοξείδιο του άνθρακα θανάτωσε 21 κρατούμενους.


Φρενοκομείο Seacliff, Seacliff, Νέα Ζηλανδία

Όταν κατασκευάστηκε στα τέλη του 1800, το φρενοκομείο του Seacliff ήταν το μεγαλύτερο κτίριο που κατασκευάστηκε ποτέ στη Νέα Ζηλανδία μέχρι τότε. Το άσυλο χτίστηκε σε ένα απομονωμένο μέρος των παράκτιων και δασικών εκτάσεων. Μπορούσε να φιλοξενήσει 500 ασθενείς με 50 άτομα προσωπικό. Ένας σχολιαστής, που περιγράφει τη θέση και το μέγεθος του παρατήρησε: "Οι κάτοικοι της Βικτώριας μπορεί να μην ήθελαν τους τρελούς κοντά τους, αλλά τους άρεσε να τους φιλοξενούν μεγαλοπρεπώς."
Στις 8 Δεκεμβρίου 1942, περίπου στις 21:45, ξέσπασε πυρκαγιά στο θάλαμο 5 του νοσοκομείου, το οποίο ήταν ένα διώροφο, ξύλινο πρόσθετο στην αρχική κατασκευή κτήριο. Εκεί φιλοξενούνταν 39-41 γυναίκες ασθενείς, οι οποίες ήταν κλειδωμένες στα κελιά τους. Οι άνδρες εργαζόμενοι στη φυλακή παρατήρησαν μια πυρκαγιά στο κτίριο και γρήγορα προσπάθησαν να τη σβήσουν χρησιμοποιώντας μια μάνικα της πυροσβεστικής. Αλλά η φωτιά εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα στην ξύλινη κατασκευή και παρά το ότι σώθηκαν δύο γυναίκες, οι υπόλοιπες έχασαν τη ζωή τους όταν κατέρρευσε το κτήριο. Το μόνο που θα μπορούσε να γίνει ήταν να αποτραπεί η εξάπλωση πυρκαγιάς στο υπόλοιπο τμήμα.


Φυλακή San Pedro Sula, San Pedra Sula, Ονδούρα
Η πραγματική έκταση της φρίκης στη φωτιά στη φυλακή Κομαγιάγουα της Ονδούρας στις 15 Φεβρουαρίου 2012 δεν είναι ακόμα γνωστή. Οι τελευταίες εκθέσεις αναφέρουν περισσότερα από 350 κρατούμενους νεκρούς. Δυστυχώς, αυτή η φωτιά ήταν μια από τις πολλές φονικές πυρκαγιές στις φυλακές της χώρας. Στις 17 Μαΐου 2004, η φωτιά στη φυλακή San Pedro Sula σκότωσε 103 κρατούμενους, ενώ ένα χρόνο πριν απ’ αυτή είχε συμβεί ακόμη μια θανατηφόρα (τον Απρίλιο του 2003 στις αγροτικές φυλακές Ελ Πορβενίρ σκότωσαν 86 κρατούμενοι).
Το Σαν Πέδρο Σούλα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Ονδούρα και οικονομικό κέντρο. Αλλά είναι επίσης και κέντρο βίας των συμμοριών και κρατάει τα ινία της χώρας στις δολοφονίες. Πολλά από μέλη συμμοριών βρίσκονται έγκλειστα στη φυλακή του San Pedro Sula. Η φωτιά φέρεται να ξεκίνησε από ένα βραχυκύκλωμα στο ψυγείο που έχουν τα μέλη των συμμοριών σε ένα από τα κελιά αλλά επίσης πιστεύεται πως μία από τις συμμορίες των φυλακών την ξεκίνησε εσκεμμένα. Όλα τα θύματα ήταν μέλη συμμορίας. Η φυλακή χτίστηκε για 800 κρατούμενους, αλλά είχε 2.000, όταν συνέβη η πυρκαγιά.


Άσυλο Longue Pointe, Μόντρεαλ, Κεμπέκ, Καναδάς

Η ζωή στο άσυλο Longue Pointe ήταν σαν να ζει κανείς εφιάλτη. Οι κρατούμενοι ήταν αλυσοδεμένοι και τους αντιμετώπιζαν σαν ζώα, πράγμα κοινό για τα εν λόγω ιδρύματα.
Ιδρύθηκε το 1873 -τότε ήταν έναν από τα μεγαλύτερα του Καναδά- και το λειτουργούσαν καθολικές καλόγριες. Φιλοξενούσε 1500 τροφίμους. Η φωτιά ξεκίνησε γύρω στις 11:30 στις 6 Μαΐου 1873 στην τρίτη πτέρυγα της γυναικείας πτέρυγας. Το άσυλο ήταν χωρισμένο σε διαμερίσματα -η φωτιά χτύπησε το τέταρτο και πέμπτο διαμέρισμα όπου στεγαζόταν περίπου 50-60 άτομα. Θεωρήθηκε ότι μια από τις τροφίμους έβαλε φωτιά στο κτίριο, μιας και πριν είχε προσπαθήσει να καεί η ίδια. Αν και υπήρχαν μάνικες, φαίνεται ότι δεν συνδέονταν με τις σωλήνες του νερού. Οι γυναίκες φυσικά ήταν κλειδωμένες στους θαλάμους τους και όλες στο τέταρτο και πέμπτο διαμέρισμα πέθαναν. Όταν έσβησε η φωτιά, 94 από τις γυναίκες ήταν νεκρές, καθώς και τέσσερεις μοναχές.
Μια εφημερίδα του Μόντρεαλ την επόμενη ημέρα είπε ότι με δεδομένο το μέγεθος του Pointe Lounge και το συνωστισμό, ήταν μόνο θέμα χρόνου μέχρι να συμβεί μια τέτοια τραγωδία.


Πολιτειακό Σωφρονιστικό Κατάστημα του Οχάιο, Columbus, Οχάιο, ΗΠΑ

Η χειρότερη πυρκαγιά στην ιστορία των φυλακών των ΗΠΑ συνέβη στις 21 Απριλίου 1930 στο πολιτειακό σωφρονιστικό κατάστημα του Οχάιο, στο οποίο σκοτώθηκαν 322 άνθρωποι. Χτισμένο το 1890 και με χωρητικότητα για 1.500 κρατούμενους, από τη δεκαετία του 1930 φιλοξενούσε 4.300 άτομα. Την στιγμή της φωτιάς γινόταν ανακαίνιση για να προστεθεί περισσότερος χώρος και μπορεί να ευθύνονται οι εργασίες (αιτία της πυρκαγιάς αναφέρονται ως ο «εμπρησμός»).
Αυτό που είναι γνωστό είναι πως η φωτιά ξεκίνησε γύρω στις 17.00 μ.μ. μόλις οι κρατούμενοι είχαν τελειώσει τις πρωινές τους εργασίες. Πιστεύεται πως κάποιος κρατούμενος έβαλε φωτιά σαν αντιπερισπασμό για να κάνουν ένα διάλλειμα στο προαύλιο, αν και ποτέ δεν αποδείχθηκε. Η φωτιά ξεκίνησε από τη βορειοδυτική γωνία της οροφής της φυλακής. Εξαπλώθηκε γρήγορα μέσω της ξύλινης στέγης και κάλυψε την 6όροφη φυλακή. Οι φρουροί την αντελήφθησαν περίπου στις 17.20 μ.μ., αλλά στην αρχή δεν το πίστευαν, αλλά μετά ειδοποίησαν τον υπεύθυνο, ο οποίος πίστευε πως ήταν απόπειρα απόδρασης και καθυστέρησε να καλέσει την πυροσβεστική, και αντ’ αυτού κάλεσε την Εθνική Φρουρά για βοηθήσει στην διατήρηση της τάξης. Όταν έφτασε η πυροσβεστική -20 λεπτά αργότερα- επικρατούσε πλήρης χάος, καθώς η πυρκαγιά μαινόταν και στους τελευταίους δύο ορόφους οι κρατούμενοι είχαν ήδη καεί ζωντανοί στα κελιά τους. Υπήρχε όμως χρόνος για να σωθούν οι υπόλοιποι στα κατώτερα τμήματα της φυλακής, αλλά οι φρουροί κατέθεσαν αργότερα ότι δεν διατάχθηκαν να ξεκλειδώσουν τα κελιά.
Κάποιος από τους διασώστες προσπάθησε να βοηθήσει έναν κρατούμενο που ούρλιαζε στο κελί του, αλλά δεν τα κατάφερε. Έφυγε τρέχοντας γιατί δεν μπορούσε δεν αντέξει τις κραυγές όσων καιγόντουσαν ζωντανοί.
Μόλις μερικοί κρατούμενοι βγήκαν από το κτήριο, επιτέθηκαν στους πυροσβέστες ώστε να πάρουν τις μάνικες και να προσπαθήσουν να σώσουν τους συγκρατούμενούς τους. Η Εθνική Φρουρά έπρεπε να καταστείλει και τις ταραχές.


Φυλακές Comayagua, Comayagua, Ονδούρα

Η Ονδούρα έχει το υψηλότερο ποσοστό δολοφονιών (80 ανά 100.000 άτομα) στον κόσμο και έχει χαρακτηριστεί «διαλυμένο κράτος». Οι συμμορίες έχουν αποκλείσει τη χώρα, η οποία βρίσκεται στο κέντρο της διακίνησης ναρκωτικών και όπλων μεταξύ της Νότιας και της Βόρειας Αμερικής. Όλες οι φυλακές της χώρας μπορούν να χωρέσουν 6.000 κρατούμενους, αλλά βρίσκονται στριμωγμένοι πάνω από 12.000.
Στις 11:00 μ.μ. στις 15 Φεβρουαρίου, ένας τρόφιμος των φυλακών κάλεσε την κυβερνήτη της Πολιτείας και ούρλιαζε πως θα έκαιγε το μέρος και έκαψε το κρεβάτι του. Η κυβερνήτης έστειλε πυροσβέστες αλλά οι φρουροί δεν τους επέτρεψαν να μπουν πιστεύοντας ότι η κραυγή που άκουσαν ήταν μέρος απόπειρας απόδρασης. Τελικά, μετά από καθυστέρηση 30 λεπτών οι πυροσβέστες μπήκαν, αλλά δεν μπορούσαν να βρουν τα κλειδιά για να ανοίξουν τα έξι κελιά όπου υπήρχαν 100 κρατούμενοι στο καθένα.
Θεωρείται ότι 358 έχασαν τη ζωή τους και ίσως 100 κρατούμενοι δραπέτευσαν, αλλά ο τελικός απολογισμός των νεκρών είναι ακόμα άγνωστος.
Τα μέλη των οικογενειών των κρατούμενων πιστεύουν πως η πυρκαγιά τέθηκε από την κυβέρνηση και δεν ήταν τυχαία. Αναφέρθηκε ότι στους μισούς από τους κρατουμένους δεν είχαν αποδοθεί ακόμα κατηγορίες και ότι για μια φυλακή που είναι χτισμένη για να έχει 500 κρατούμενους, μόλις 12 βραδινοί φύλακες φρουρούσαν 800.