Ανί, η πόλη-φάντασμα με τις 1001 Εκκλησίες

 

Το Ανί είναι μια πόλη στην επαρχεία του Καρς στην Τουρκία, στα σύνορα με την Αρμενία. Κάποιοι την αποκαλούν «η πόλη με τις 1001 Εκκλησίες», άλλα και «η πόλη με τις 40 Πύλες». 

 

Ωστόσο, δεν κατοικείται για περισσότερο από 3 αιώνες. Στο παρελθόν ήταν η πρωτεύουσα του μεσαιωνικού βασιλείου της Αρμενίας, αλλά εγκαταλείφθηκε όταν ευημερούσε. Σήμερα είναι μια πόλη-φάντασμα, αλλά κάποτε είχε 200.000 κατοίκους. Στο απόγειο της ήταν μητρόπολη που συναγωνιζόταν την Κωνσταντινούπολη, το Κάιρο, την Βαγδάτη.

Η πόλη έπεσε θύμα της πολύχρονης διαμάχης για την εξουσία μεταξύ των διαφόρων φατριών της περιοχής. Ιδρύθηκε τον 4ο ή 5ο αιώνα μ.Χ. και είδε Αρμένιους, Κούρδους, Γεωργιανούς, Μογγόλους και Τούρκους να μάχονται για την κυριαρχία της.

Σχεδόν κάθε φορά που μια φατρία ανέβαινε στην εξουσία η πόλη λεηλατούνταν και τελικά τον 18ο αιώνα εγλαταλήφθηκε.

Η πόλη αρχικά ήταν Αρμένικη και το έδαφος στο οποίο βρίσκεται εξακολουθεί να αμφισβητείται μεταξύ της Τουρκίας και της Αρμενίας. Αναφέρεται για πρώτη φορά στα χρονικά της Αρμενικής δυναστείας των Καμσαρακάνων τον 5ο αιώνα μ.Χ..

Η πόλη είχε πάρει το όνομα του φρουρίου και ήταν παγανιστικό κέντρο του Ανί-Καμάκχ το οποίο βρισκόταν στην περιοχή του Daranaghi στην βόρεια Αρμενία, αλλά ήταν επίσης γνωστός ως Khnamk αν και οι ιστορικοί δεν γνωρίζουν πραγματικά γιατί. Η καλύτερη πρόταση είναι πως προέρχεται από την Αρμενική από την Αρμένικη λέξη "κχναμέλ" που σημαίνει "να φροντίζω". Η πόλη σχεδιάστηκε για ακριβώς αυτό το λόγο -για να προστατεύει τους πολίτες της.

Η πόλη «ξανά ανακαλύφθηκε» από τους αρχαιολόγους στις αρχές του 19ου αιώνα. Έγιναν αρκετές ανασκαφές, αλλά η μεγαλύτερη ζημία θα γινόταν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Τουρκία και η Αρμενία συνέχισαν τις μάχες για την περιοχή μέχρι το 1921, και τότε το Ανί, περιήλθε εντός των συνόρων της Τουρκίας.

Το μέρος «παραμελήθηκε» από τους Τούρκους. Τον Μάιο του 1921 η Τουρκική Συνέλευση έστειλε ένα μήνυμα στον κυβερνήτη του Ανατολικού Μετώπου, εξουσιοδοτώντας τον «να εξαφανίσει τα μνημεία της Άνι από το πρόσωπο της γης».

Ευτυχώς, οι Τούρκοι δεν τα κατάφεραν πλήρως. Τον Οκτώβριο 2010 μια έκθεση της "Global Heritage Fund" συμπεριέλαβε και το Ανί στην λίστα με τα μνημεία από όλο το κόσμο όπου κινδυνεύουν από ανεπανόρθωτη απώλεια και καταστροφή επικαλούμενη ως αίτια την ανεπαρκή διαχείριση και λεηλασία.

Χάρτης του αρχαιολογικού χώρου