Σάββατο 21 Οκτωβρίου 2017

Όταν καθιερώθηκε παγκοσμίως ο Πρώτος Μεσημβρινός


Ο Πρώτος Μεσημβρινός, γνωστός και ως Μεσημβρινός του Γκρήνουιτς, διέρχεται από το γεωγραφικό μήκος 0°0'0" και στην πορεία του από βόρειο πόλο προς τον νότιο, περνάει από την Αγγλία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Αλγερία, το Μάλι, τη Μπουρκίνα Φάσο, το Τόγκο, την Γκάνα και την Ανταρκτική, χωρίζοντας τη γη σε ανατολή και δύση, όπως ο Ισημερινός την χωρίζει σε βορρά και νότο. Η θέση του μεσημβρινού σημειώνεται σε εκατοντάδες μέρη, αλλά το καλύτερο μέρος για να δει κανείς αυτή τη νοητή γραμμή βρίσκεται στο Greenwich Park του Λονδίνου. Ο δείκτης βρίσκεται στο Βασιλικό Αστεροσκοπείο, ένα πρώην παρατηρητήριο και πλέον μουσείο, το οποίο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της αστρονομίας και της ναυσιπλοΐας. Η διαδρομή του καθορίζεται από τη θέση ενός ιστορικού τηλεσκοπίου, του Airy Transit Circle (Κύκλος Διαβάσεων του Αίρυ), που στεγάζεται στις εγκαταστάσεις του παρατηρητηρίου.



Δείτε ακόμη:
Το σημείο μηδέν του Ισημερινού
Τα 135 χάλκινα μετάλλια που σηματοδοτούν τον γαλλικό μεσημβρινό που κάποτε συναγωνιζόταν εκείνο του Γκρίνουιτς
Περίεργες και ενδιαφέρουσες γεωγραφικές πληροφορίες
Ο κόσμος μας μέσα από μερικούς χάρτες
Κιριμπάτι, η πραγματική γη του Ανατέλλοντος Ήλιου
Το Κέντρο της Ευρώπης


Η έννοια του γεωγραφικού μήκους αναπτύχθηκε από τον Έλληνα Ερατοσθένη στην Αλεξάνδρεια και τον Ιππάρχο στη Ρόδο και εφαρμόστηκε σε μεγάλο αριθμό πόλεων από τον γεωγράφο Στράβωνα. Αλλά ήταν ο Πτολεμαίος ο οποίος χρησιμοποίησε για πρώτη φορά έναν συνεχή μεσημβρινό για έναν παγκόσμιο χάρτη στο έργο του Γεωγραφική Υφήγησις.

Ένα GPS πάνω από τον Πρώτο Μεσημβρινό στο Γκρήνουιτς δεν δείχνει γεωγραφικό μήκος 0°0'0" - φωτογραφία

Το Βασιλικό Αστεροσκοπείο ιδρύθηκε το 1675 και έκτοτε οι Βρετανοί αστρονόμοι το χρησιμοποίησαν ως βάση για αστρονομικές μετρήσεις. Το 1851, ο αστρονόμος σερ Τζωρτζ Μπίντελ Αίρυ δημιούργησε ένα όργανο που ονομάζεται Κύκλος Διαβάσεων για το χρονισμό της μετάβασης των αστεριών στον τοπικό μεσημβρινό και με τον τρόπο αυτό καθιέρωσε τη θέση του πρώτου μεσημβρινού. Τρία χρόνια αργότερα, στις 22 Οκτωβρίου του 1884, υιοθετήθηκε ο Πρώτος Μεσημβρινός ως το επίσημο γεωγραφικό μήκος 0. Η ψηφοφορία έγινε στο Διεθνές Συνέδριο Μεσημβρινού στην Ουάσιγκτον στις 13 Οκτωβρίου, όπου 22 χώρες ψήφισαν να υιοθετηθεί ο μεσημβρινός του Γκρήνουιτς ως ο Πρώτος Μεσημβρινός. Οι Γάλλοι διαφώνησαν και ήθελαν μια ουδέτερη γραμμή, προτείνοντας τις Αζόρες και τον Βερίγγειο πορθμό, αλλά τελικά απείχαν και συνέχισαν να χρησιμοποιούν τον μεσημβρινό του Παρισιού μέχρι το 1911. Για να σηματοδοτηθεί η γραμμή, τοποθετήθηκε μια ορειχάλκινη λωρίδα στην αυλή, η οποία αργότερα αναβαθμίστηκε σε ανοξείδωτο χάλυβα. Τον Δεκέμβριο του 1999 εγκαταστάθηκε ένας πρόσθετος δείκτης -ένα ισχυρό πράσινο λέιζερ που λάμπει βόρεια κατά μήκος του νυχτερινού ουρανού του Λονδίνου.


Είναι τέτοια η φήμη του Πρώτου Μεσημβρινού που κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο πηγαίνουν στο Αστεροσκοπείο για να δουν και να απαθανατίσουν την Γραμμή. Ωστόσο, τα GPS δίνουν μια ανάγνωση που διαφέρει κατά 102 μέτρα. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς στο Γκρήνουιτς για να επιβεβαιώσει κάτι τέτοιο. Ανοίξτε απλώς τους Χάρτες της Google και αναζητήστε το Γκρήνουιτς. Θα παρατηρήσετε ότι ο Πρώτος Μεσημβρινός δεν περνάει από το Βασιλικό Αστεροσκοπείο. Η φαινομενική ανωμαλία προκύπτει από το υποτιθέμενο σχήμα της Γης, τον τρόπο καθορισμού των γεωγραφικών αποστάσεων και το πως κατασκευάστηκαν οι χάρτες.


Κατά την κατασκευή των χαρτών ήταν απαραίτητο να επιλέξουμε ένα ελλειψοειδές που να αντιπροσωπεύει το σχήμα της Γης, με βάση το οποίο θα φτιάχνονταν οι χάρτες. Όταν το Γκρήνουιτς ήταν ένα ενεργό αστεροσκοπείο επιλέχτηκε ένα ελλειψοειδές (αποκαλείται datum, δηλαδή δεδομένα) του οποίου η επιφάνεια ταιριάζει απόλυτα με την τοπική μέση στάθμη της θάλασσας. Σε όλο τον κόσμο ήταν σε χρήση διάφορα τέτοια datum και όλα χρησιμοποιούσαν διαφορετικά ελλειψοειδή, επειδή το μέσο επίπεδο της θάλασσας διαφέρει μέχρι και 100 μέτρα παγκοσμίως. Η έλευση της δορυφορικής τεχνολογίας επέτρεψε να καθοριστούν για πρώτη φορά οι ελλειψοειδείς και το κέντρο τους συμπίπτει με το κέντρο της μάζας της Γης. Αυτό το νέο datum ονομάζεται WGS84 (παγκόσμιο γεωδαιτικό σύστημα, έκδοση 84) και χρησιμοποιείται σε όλες τις σύγχρονες χαρτογραφίες και στην πλοήγηση, συμπεριλαμβανομένων των GPS. Η υιοθέτηση του WGS84 προκάλεσε τη μετατόπιση όλων των γεωγραφικών συντεταγμένων κατά πολλά μέτρα, μερικές φορές μέχρι και αρκετές εκατοντάδες μέτρα. Ο Πρώτος Μεσημβρινός αυτών των σύγχρονων συστημάτων αναφοράς είναι 102,5 μέτρα ανατολικότερα του αστρονομικού μεσημβρινού του Γκρήνουιτς που αντιπροσωπεύεται από την ταινία του ανοξείδωτου χάλυβα.

Ένα λέιζερ που εκπέμπει από το παρατηρητήριο προβάλει τον Πρώτο Μεσημβρινό - φωτογραφία

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου