Κατασκοπεία: Διπλή Ζωή Διπλών Πρακτόρων

Την ώρα που ένας υπάλληλος της γερμανικής υπηρεσίας πληροφοριών κατηγορείται για ανταλλαγή πληροφοριών με την NSA, το Deutsche Welle ανατρέχει στην ιστορία και προσφέρει μια ενδιαφέρουσα ιστορική επισκόπηση μερικών από τις πιο γνωστές περιπτώσεις διπλής κατασκοπίας των τελευταίων ετών.



Μάτα Χάρι: η χορεύτρια κατάσκοπος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου
Η Margaretha Geertruida Zelle από την Ολλανδία, έμεινε στην ιστορία ως η εξωτική χορεύτρια Μάτα Χάρι. Λόγω οικονομικών προβλημάτων, το 1916 αποδέχτηκε μια πρόταση να δράσει ως κατάσκοπος για τη Γερμανία -μια ευκαιρία που παρουσιάστηκε χάριν της γνωριμίας της με τον τότε Γερμανό πρόξενο της Ολλανδίας, Karl Cramer. Υπό την κωδική ονομασία H21, άρχισε να ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο αποπλανώντας στρατηγούς από την πλευρά του εχθρού.

Λίγο αργότερα, ο επικεφαλής των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών, Georges Ladoux, έστειλε πράκτορες να εντοπίσουν τη χορεύτρια Μάτα Χάρι και να της προτείνουν να εργαστεί για την Γαλλική υπηρεσία πληροφοριών. Η αμοιβή της ανερχόταν στα 25.000 φράγκα για κάθε πράκτορα του εχθρού που θα καταδικαζόταν.

Η Μάτα Χάρι αποδέχθηκε αυτήν την πρόταση και έγινε διπλός πράκτορας. Ωστόσο, οι Γάλλοι μυρίστηκαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Ένα κλεμμένο τηλεγράφημα των Γερμανών έμελλε να επιφέρει την πτώση της. Η υπόθεση της δικάστηκε κεκλεισμένων των θυρών στις 24-25 Ιουλίου του 1917 και η Μάτα Χάρι στάθηκε μπροστά από το εκτελεστικό απόσπασμα στις 15 Οκτωβρίου του 1917.


Juan Pujol Garcia: η εξαπάτηση των Ναζί στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
Ο ισπανικής καταγωγής Χουάν Πουχόλ Γκαρσία δημιούργησε μια ψευδή ταυτότητα φιλοναζιστισκού στελέχους της ισπανικής κυβέρνησης και κατάφερε να διοριστεί και να δράσει με πειστικότητα ως πράκτορας των Γερμανών κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην πραγματικότητα όμως, υπηρετούσε την Μεγάλη Βρετανία υπό την κωδική ονομασία Γκάρμπο. Ο ευφυής πράκτορας – πρώην πτηνοτρόφος- έγραψε περισσότερες από 300 εικονικές αναφορές για τους Ναζί, οι οποίοι τον θεωρούσαν μέχρι τέλους αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης.

Ο Γκάρμπο κατάφερε με επιτυχία να διευθύνει μια επιχείρηση εξαπάτησης των Γερμανών που σκοπό είχε να αποπροσανατολίσει για την ακριβή τοποθεσία της αναμενόμενης συμμαχικής απόβασης που θα οδηγούσε στο τέλος του Πολέμου. Έπεισε μάλιστα τους Γερμανούς αξιωματούχους ότι, η Απόβαση της Νορμανδίας, ή D-Day, θα λάμβανε χώρα ανατολικότερα, κοντά στο Καλαί της Γαλλίας. Ως εκ τούτου, τρεις μέρες αφότου οι Συμμαχικές Δυνάμεις είχαν πατήσει πόδι στη Νορμανδία, οι Γερμανικές δυνάμεις παρέμεναν εστιασμένες στην προάσπιση της περιοχής του Καλαί. Ο ίδιος ο Αδόλφος Χίτλερ μάλιστα, σταμάτησε παραπλανημένος δυο μεραρχίες τεθωρακισμένων που κατευθύνονταν από το Καλαί στη Νορμανδία. Αυτή η απόφαση θα αποδεικνυόταν μοιραία για τους Ναζί.


Κέιμπριτζ, Ομάδα των 5: Και στις δυο πλευρές του Σιδηρού Παραπετάσματος
Η Ομάδα των 5, γνωστή ως Cambridge Five, ήταν μια ομάδα κατασκόπων που στρατολογήθηκαν από την Σοβιετική μυστική υπηρεσία, την KGB, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η ομάδα αποτελείτο από τους Kim Philby, Donald Maclean, Guy Burgess και Anthony Blunt, όπως και από ένα ακόμη μέλος, η ταυτότητα του οποίου δεν αποκαλύφθηκε ποτέ. Η ομάδα οφείλει το όνομα της στο γεγονός ότι τα μέλη της στρατολογήθηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, τη δεκαετία του 1930.

Η "αδελφότητα" συνδεόταν και με την εγχώρια υπηρεσία ασφαλείας και αντικατασκοπίας του Ηνωμένου Βασιλείου, την Μ15. Το γεγονός αυτό επέτρεπε στα μέλη της να ανέλθουν σε υψηλόβαθμες θέσεις της Μ15 κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, παρέχοντας στην Σοβιετική Ένωση πληροφορίες για την στρατιωτική στρατηγική των Συμμάχων τους και αργότερα,
κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, να συνεχίσουν να διαρρέουν μυστικά στους Σοβιετικούς. Οι Φίλμπυ, Μπάργκες και Μακ Λυν, αργότερα αυτομόλησαν στην Σοβιετική Ένωση, ενώ ο Μπλαντ παρέμεινε στο Ηνωμένο Βασίλειο και έγινε καθηγητής καλλιτεχνικών και διευθυντής γκαλερί, αφότου φυσικά κατάφερε να εξασφαλίσει ασυλία για τα αδικήματα του, με αντάλλαγμα την λεπτομερή ομολογία της διττής δράσης της ομάδας.


Denis Donaldson: ο Ιρλανδός τρομοκράτης στο πλευρό των Βρετανών
Με καταγωγή από τη Βόρειο Ιρλανδία, ο Ντένις Ντόλαντσον ήταν ένας πληροφοριοδότης της βρετανικής μυστικής υπηρεσίας ΜΙ5 στις δεκαετίες 1980-1990. Ταυτόχρονα όμως, ήταν μέλος του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA) και του ιρλανδικού ρεπουμπλικανικού κόμματος Sinn Fein, δίχως φυσικά αυτές οι ιρλανδικές οργανώσεις να έχουν επίγνωση της δράσης του για την MΙ5.

O Ντόναλτσον εντάχθηκε στον IRA στην ηλικία των 16 ετών, παλεύοντας, μέσω αυτής της -χαρακτηρισμένης ως τρομοκρατικής- οργάνωσης, ενάντια στην βρετανική κατοχή της Βορείου Ιρλανδίας. Όμως η βρετανική υπηρεσία πληροφοριών κατάφερε να τον πάρει με το μέρος της –σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, εκβιάζοντας και απειλώντας ότι θα δημοσίευε την ασύδοτη δράση του.

Στις 4 Απριλίου του 2006, ο Ντόναλτσον βρέθηκε νεκρός στο εξοχικό του στο County Donegal της Ιρλανδίας. Οι ενέργειες του για την βρετανική συλλογή πληροφοριών είχαν γίνει ήδη δημοσίως γνωστές από το 2005. Οι ακριβείς συνθήκες θανάτου του δεν έχουν μέχρι σήμερα διευκρινιστεί, αν και οι υποψίες πέφτουν στον IRA ή στην Sinn Fein.


Walter Barthel: κατασκοπία μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας
Ο Δημοσιογράφος Walter Barthel ξεκίνησε την καριέρα του ως ανεπίσημος κατάσκοπος της Στάζι, της υπηρεσίας κρατικής ασφάλειας της Ανατολικής Γερμανίας. Ένα από τα καθήκοντά του ήταν να έλθει σε επαφή με έναν πρώην κυβερνητικού αξιωματούχου, του FDJ, του σοσιαλιστικού κινήματος νεολαίας, του Heinz Lippmann, που είχε αυτομολήσει στη Δυτική Γερμανία.

Αργότερα εργάστηκε ως συντάκτης του δυτικογερμανικού περιοδικού "Der Weg dritte" (Ο Τρίτος Δρόμος) το οποίο πρότεινε μια εναλλακτική λύση στον σοσιαλισμό σοβιετικού τύπου και στον καπιταλισμό δυτικού τύπου. Σκοπός του ήταν να γεφυρώσει το ολοένα και ισχνότερο αριστερό ρεύμα της Ανατολικής Γερμανίας με τους σοσιαλδημοκράτες της Δυτικής Γερμανίας.

Ο Walter Barthel πέθανε το 2003, χωρίς να υποστεί οποιαδήποτε συνέπεια για την αμφίπλευρη κυβερνητική δράση του.

μετάφραση, επιμέλεια: onalert.gr
πηγή: Deutsche Welle