Τι συμβαίνει όταν ένα κεραυνός πέσει σε αμμώδη επιφάνεια;

Fulgurite μήκους 35 εκατοστών που βρέθηκε στην Αρτιζόνα - φωτογραφία

Ένας κεραυνός μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 5 gigajoule ενέργειας (ενέργεια που μπορεί να ηλεκτροδοτήσει ένα μέσο νοικοκυριό στις ΗΠΑ για πάνω από ένα μήνα). Όταν ένας τόσο ισχυρός κεραυνός χτυπά μια αμμώδη περιοχή, όπως μια παραλία ή έναν αμμόλοφο, τα σωματίδια της άμμου μπορούν να λιώσουν και να ενωθούν σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο.


Η άμμος τήκεται στους περίπου 1.800οC, αλλά η θερμοκρασία σε ένα κεραυνό μπορεί να φθάσει τους 30.000, 5 φορές περισσότερο από τη θερμοκρασία στην επιφάνεια του Ήλιου. Εάν οι συνθήκες είναι ιδανικές, δημιουργούνται σωλήνες από άμμο που ονομάζονται fulgurite. Ο όρος προέρχεται από το λατινικό "fulgur", που σημαίνει "κεραυνός". Αν και πέφτουν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο κεραυνοί κάθε μέρα στη Γη, οι fulgurite είναι σπάνιοι.

Συνήθως απαντώνται κάτω από την επιφάνεια της άμμου, είναι διαφορετικής διαμέτρου και μερικές φορές διακλαδώνονται καθώς κατεβαίνουν. Το σχήμα τους αντανακλά τη διαδρομή που κάνει ένας κεραυνός καθώς διασκορπίζεται στο έδαφος. Εξαιτίας αυτού, οι fulgurite μερικές φορές ονομάζονται "απολιθωμένοι κεραυνοί".

Οι fulgurite μοιάζουν με ρίζες -λόγω της διακλάδωσης- έχουν τραχιά επιφάνεια, που καλύπτεται με εν μέρει από τους λιωμένους κόκκους της άμμου. Η εσωτερική επιφάνεια όμως είναι συνήθως λεία και υαλώδης, λόγω της ταχείας ψύξης και στερεοποίησης της άμμου. Το μέγεθος και το μήκος εξαρτάται από τη δύναμη του κεραυνού και το πάχος της κλίνης της άμμου. Ο μέσος όρος σε διάμετρο είναι 2,5-5 εκατοστά και μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 76 εκατοστά, αν και έχουν βρεθεί fulgurite μήκους σχεδόν 5 μέτρων. Μερικοί fulgurite μπορεί να διεισδύσουν βαθιά στο έδαφος, μέχρι και 15 μέτρα κάτω από την επιφάνεια.

Οι fulgurite έχουν παρατηρηθεί από το 1711 και παρά το ότι έχουν βρεθεί από κορυφές βουνών μέχρι και τη Σαχάρα θεωρούνται σπάνιοι. Δεν είναι πολύτιμοι, αλλά εκτιμώνται από πολλούς για την επιστημονική αξία τους. Ένας fulgurite 250 εκατομμυρίων ετών που βρέθηκε στη Σαχάρα έχει δείξει, ή μάλλον επιβεβαίωσε, ότι η έρημος ήταν κάποτε μια εύφορη περιοχή όπου ήταν συχνές οι καταιγίδες.

Αυτή η εικόνα διαδίδεται από ιστοσελίδες ως ένα παράδειγμα fulgurite. Στην πραγματικά πρόκειται για ένα γλυπτό (ξυλεία από τη θάλασσα καλυμμένη με άμμο) δημιουργία του "Sandcastle Matt".

Ακόμη μια ψεύτικη εικόνα. Οι fulgurite σχηματίζονται κάτω από την επιφάνεια της άμμου και εμφανίζονται μόνο αν η άμμος γύρω τους διαβρωθεί με κάποιο τρόπο. Επίσης, ένας fulgurite αυτού του μεγέθους θα ήταν εξαιρετικά πολύτιμος και θα είχε ήδη μεταφερθεί σε κάποιο μουσείο. Δεν θα είχε παραμείνει σε κάποια παραλία που θα περιεργάζονταν τουρίστες και θα μπορούσε να καταστραφεί.