14 πράγματα για τον Μάρκο Πόλο

Μωσαϊκό με τον Μάρκο Πόλο στο Palazzo Doria-Tursi, Γένοβα, Ιταλία - πηγή

Γεννημένος στην Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας το 1254, ο Μάρκο Πόλο ήταν ταξιδευτής, έμπορας και περιπετειώδης, ο οποίος -πιθανώς- ταξίδεψε στην Κεντρική Ασία και την Κίνα σε μια εποχή που οι πολλές περιοχές του κόσμου δεν είχαν ακόμη καταγραφεί και το ταξίδι, ακόμη και σε μια γειτονική πόλη, μπορούσε να διαρκέσει ημέρες. Όταν επέστρεψε από τις περιπέτειές του, έφερε πίσω ιστορίες που βοήθησαν να μάθουν οι Ευρωπαίοι την Ασία και συνέβαλαν στην απομυθοποίηση της άγνωστης ηπείρου. Στο έργο του, Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο, περιέγραψε τη γεωγραφία της Ασίας, τα έθιμα του λαού και μίλησε για τη ζωή στην αυλή του θρυλικού Μογγόλου αυτοκράτορα Κουμπλάι Χαν. Όμως, όσο εκπληκτικά και αν ακούγονται όλα αυτά, είναι απλώς λίγα από την περίεργη και συναρπαστική ζωή του.

Δείτε 15 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζετε για τον Μάρκο Πόλο.



Ξεκίνησε τις περιπέτειές του σαν έφηβος
Ο Μάρκο Πόλο δεν ήταν ακόμα κάποιος ταξιδευτής έμπορος όταν ξεκίνησε το μεγάλο του ταξίδι για την Ανατολή. Στην πραγματικότητα, ήταν μόλις 17 ετών. Το 1271, εγκατέλειψε το σπίτι του, με τον πατέρα του Νικολό Πόλο και τον θείο του Maffeo και ξεκίνησε για την Ασία, ελπίζοντας να φτάσει στην αυλή του Κουμπλάι Χαν. Πιθανότατα ήταν η πρώτη φορά που ο νεαρός Πόλο έφευγε από την πατρίδα του, καθώς και η πρώτη φορά που συναντήθηκε με τον πατέρα και τον θείο του, που ταξίδευαν από τη γέννησή του.


Δεν ήταν ο πρώτος που εξερεύνησε την Ασία
Ενώ το βιβλίο του γνώρισε την Άπω Ανατολή στον ευρωπαϊκό κόσμο, ο Πόλο δεν ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που επισκέφθηκε την Κίνα. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν καν ο πρώτος Πόλο που επισκέφθηκε την Κίνα. Πριν από αυτόν, ο Νικολό και ο Maffeo είχαν ήδη ταξιδέψει στην Κίνα και συναντήθηκαν με τον Κουμπλάι Χαν.

Κατά κάποιο τρόπο, το ταξίδι του Μάρκο ήταν μια συνέχεια της αρχικής περιπέτειας του Νικολό και του Maffeo. Πατέρας και θείος είχαν φιλικές σχέσεις με τον Μογγόλο αυτοκράτορα και του είπαν για τον Χριστιανισμό, τον Πάπα και την Εκκλησία στη Ρώμη. Περίεργος για την ευρωπαϊκή θρησκεία, ο Κουμπλάι Χαν ζήτησε από τους ταξιδιώτες του φέρουν 100 χριστιανούς από τους οποίους θα μάθαινε περισσότερα για τη θρησκεία, καθώς και ιερό λάδι από την Ιερουσαλήμ. Οι δύο τους επέστρεψαν στην Ευρώπη, όπου πήραν μαζί τους τον νεαρό Μάρκο και κατά κάποιο τρόπο προμήθευαν το λάδι, αλλά όχι τους 100 Χριστιανούς, που ζήτησε ο αυτοκράτορας.


Ταξίδεψε 15.000 μίλια για πάνω από 24 χρόνια
Ο Μάρκο Πόλο εγκατέλειψε το σπίτι του στην ηλικία των 17 ετών και δεν επέστρεψε στη Βενετία για 24 χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο δεκαετιών, ταξίδεψε περίπου 15.000 μίλια, τόσο κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού, όσο και δια θαλάσσης, πήγε σε τμήματα της Ασίας και -αν πιστέψουμε κάποιους εξαιρετικά αμφιλεγόμενους, και ενδεχομένως πλαστούς, χάρτες- της Αλάσκα, εκατοντάδες χρόνια πριν από τον Βίτους Μπέρινγκ.


Υπαγόρευσε την ιστορία της ζωής του σε έναν ρομαντικό συγγραφέα ενώ ήταν φυλακισμένος
Όταν ο Μάρκο Πόλο επέστρεψε στην Ευρώπη το 1295, οι περιπέτειές του δεν είχαν τελειώσει. Όταν επέστρεψε, η Βενετία ήταν σε πόλεμο με την Δημοκρατία της Γένοβας, οπότε και πολέμησε υπέρ της πατρίδας του. Μετά από μια ναυμαχία στα τέλη του 13ου αιώνα, ο Πόλο αιχμαλωτίστηκε από τους Γενουάτες και ρίχτηκε στη φυλακή. Εκεί γνώρισε έναν άλλο κρατούμενο, τον Ρουστιτσέλο ντα Πίζα, ο οποίος έτυχε να είναι συγγραφέας ρομαντικών ιστοριών. Ο Πόλο ξεκίνησε να του υπαγορεύει την ιστορία του και τελικά έγραψε Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο.


Έμαθε τα χαρτονομίσματα στην Ευρώπη...
Πολύ πριν η Ευρώπη ξεκινήσει να εκτυπώνει τα χαρτονομίσματα της, η αυτοκρατορία των Μογγόλων κυκλοφορούσε τα δικά της. Ο Μάρκο Πόλο περιγράφει το περίεργο νόμισμα στο βιβλίο του, περιγράφοντας τον Κουμπλάι Χαν ως αλχημιστή που μπορούσε να μετατρέψει τις μουριές σε χρήματα, αντί των βασικών μετάλλων σε χρυσό. Έγραψε, με δέος, για τον τρόπο με τον οποίο τα χαρτονομίσματα αντιμετωπίζονταν από τους υπηκόους του αυτοκράτορα -σαν να ήταν τόσο πολύτιμα όσο ο χρυσός ή το ασήμι- και περιέγραψε τα συστήματα για να αποφευχθεί η παραχάραξή τους.


... αλλά και ζώα σαν τα Τσόου Τσόου, τα Γιάκ και τα μοσχοφόρα ελάφια
Ο Μάρκο Πόλο συνάντησε πολλά ζώα στο ταξίδι του, που τότε ήταν άγνωστα στην Ευρώπη. Τέτοια ήταν τα σκυλιά Τσόου Τσόου, τα μοσχοφόρα ελάφια και τα γιάκ. Από αυτά, το γιάκ φαινόταν να είναι το αγαπημένο του.


Περιέγραψε λιχουδιές όπως η πιπερόριζα
Ο θρύλος λέει ότι ο Μάρκο Πόλο έμαθε την πάστα στους Ιταλούς. Αν και η αλήθεια αυτής της ιστορίας έχει συζητηθεί εδώ και πολύ καιρό, ο Πόλο συνάντησε μερικά ενδιαφέροντα τρόφιμα. Η πιπερόριζα χρησιμοποιήθηκε ευρέως στη Ρωμαϊκή εποχή, αλλά την εποχή του Μάρκο Πόλο ήταν σπάνια και πολύ πιο ακριβή. Όμως, κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, βρήκε πάρα πολλά σπάνια μπαχαρικά, που δεν κοστίζουν ουσιαστικά τίποτα. Και ενώ μπορεί να μην έφερε το παγωτό στην Ευρώπη, όπως λένε κάποιες πηγές, περιγράφει όμως ένα πρώιμο δυναμωτικό. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Μογγόλοι αποξέραναν γάλα, και, ενώ ίππευαν, πρόσθεταν νερό στο γάλα σε ένα φλασκί. Η ίππευση ανακάτευε το μείγμα με αποτέλεσμα ένα παχύ σιρόπι.

Ο Μάρκο Πόλο με στολή Τατάρου - πηγή

Πίστευε ότι οι ιπποπόταμοι ήταν οι ρινόκεροι
Τον 13ο αιώνα, η ευρωπαϊκή δεισιδαιμονία απεικόνιζε τους μονόκερους ως ζώα που έμοιαζαν με άλογα και είχαν ένα κέρατο, τα οποία μπορούσαν να συλληφθούν και να εξημερωθούν μόνο με τη βοήθεια μιας νεαρής γυναίκας. Σύμφωνα με το Πόλο, οι μονόκεροι δεν ήταν γαλήνιοι και όμορφα πλάσματα. Ήταν άσχημοι και επικίνδυνοι, με μαλλιά σαν βουβαλιού, πόδια σαν ελέφαντα, κεφάλι αγριόχοιρου και ένα μαύρο κέρατο στο μέτωπό τους. Ο Πόλο ενημέρωσε τους αναγνώστες του ότι στους μονόκερους άρεσε να κυλιούνται στη λάσπη και τη βρωμιά, και να επιτίθενται στους ανθρώπους με τις γλώσσες τους. Με βάση την περιγραφή του Πόλο, οι ιστορικοί γνωρίζουν πλέον ότι περιγράφει τους ρινόκερους.


Πίστευε στη μαγεία και τα κακά πνεύματα
Σε ολόκληρο το βιβλίο του, ο Πόλο περιγράφει συναντήσεις με μάγους. Στην αυλή του Κουμπλάι Χαν, περιγράφει αστρολόγους που μπορούσαν να ελέγξουν τον καιρό από τις στέγες του παλατιού.

Αν ο Μάρκο Πόλο ακούγεται λίγο προληπτικός, είναι πιθανό επειδή ζούσε σε δεισιδαιμονικούς χρόνους. Σε ολόκληρο το βιβλίο του, δεν περιγράφει απλώς εμπειρίες που είχε ο ίδιος με τη μαγεία, αλλά επαναλαμβάνει μύθους και φήμες που παρουσιάζει ως γεγονότα. Σε ένα απόσπασμα, ο Πόλο ισχυρίζεται ότι είναι ένα πολύ γνωστό γεγονός ότι τα κακά πνεύματα στοιχειώνουν την έρημο Γκόμπι, βασανίζοντας τους ταξιδιώτες με ψευδαισθήσεις, φωνάζοντας τα ονόματά τους για να τους απομακρύνουν από το δρόμο τους για να χαθούν -το πραγματικό φαινόμενο της "τραγουδιστικής" άμμου της Γκόμπι.


Ισχυρίστηκε ότι ήταν φίλος με τον Κουμπλάι Χαν
Στο βιβλίο του, ο Μάρκο Πόλο ισχυρίστηκε ότι όχι μόνο βρέθηκε στην αυλή του Κουμπλάι Χαν στην πόλη Shangdu -το σημερινό Πεκίνο, ταξιδεύοντας περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον Ευρωπαίο- αλλά έγινε και πολύ καλός φίλος του αυτοκράτορα, αλλά και σύμβουλός του.


Του δόθηκε μια χρυσή πλακέτα ασφαλούς διέλευσης
Όταν ο Πόλο αποφάσισε τελικά ότι ήταν καιρός να σταματήσει τις περιπέτειές του και να επιστρέψει στην πατρίδα του, ο Κουμπλάι Χαν του αρνήθηκε το αίτημά του γιατί του άρεσε η παρέα του. Ο Πόλο κατάφερε να τον πείσει να τον αφήσει να φύγει, και ως αντάλλαγμα υποσχέθηκε να βοηθήσει τον μεγάλο ανιψιό του αυτοκράτορα σε ένα θαλάσσιο ταξίδι. Προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο Πόλο θα ήταν ασφαλής στα ταξίδια του, ο αυτοκράτορας του έδωσε μια χρυσή πλακέτα ασφαλούς διέλευσης, έτσι ώστε όλοι να ξέρουν ότι ήταν υπό την προστασία του αυτοκράτορα.


Ίσως να υπερέβαλλε... λίγο
Αν και ο Μάρκο Πόλο και ο Ρουστιτσέλο ήταν αναμφίβολα σπουδαίοι αφηγητές, οι ιστορικοί μέχρι σήμερα αμφισβητούν την ακρίβεια των ιστοριών τους. Κάποιοι ιστορικοί έχουν φτάσει στο σημείο να αμφισβητήσουν ακόμα και το αν ο Πόλο έφτασε στην Κίνα, υποστηρίζοντας ότι ίσως απλά είχε μαζέψει ιστορίες από άλλους εμπόρους κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του.


Ένα είδος προβάτου έχει το όνομά του
Το 1841, ο ζωολόγος Edward Blyth ονόμασε ένα είδος προβάτου Ovis ammon polii από τον Μάρκο Πόλο. Η απλή ονομασία τους είναι πρόβατα Μάρκο Πόλο.


Αποτέλεσε έμπνευση για τον Κολόμβο
Τα ταξίδια του ενέπνευσαν πολλούς εξερευνητές. Ο Χριστόφορος Κολόμβος έφερε μαζί του ένα αντίγραφο του βιβλίου του Μάρκου Πόλο στο ταξίδι του στον Νέο Κόσμο. Στη δεκαετία του 1960, μια ομάδα ταξιδιωτών αποφάσισε να ακολουθήσει την ακριβή διαδρομή του Μάρκο Πόλο, ταξιδεύοντας από την Ιταλία στην Κίνα με αυτοκίνητα αντί για άλογα.

από: mental floss