Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2023

Σαβάρς Καραπετιάν, ο Αρμένιος πρωταθλητής κολύμβησης που έσωσε 20 ανθρώπους από ένα βυθισμένο τρόλεϊ

Ο Αρμένιος κολυμβητής Σαβάρς Καραπετιάν απέδειξε τη γενναιότητά του περισσότερες από μία φορές
 
Όταν το 1976, βυθιζόταν ένα τρόλεϊ στη λίμνη Γερεβάν στην Αρμενία, ο Σαβάρς Καραπετιάν βούτηξε και πέρασε περισσότερα από 20 λεπτά για να σώσει ανθρώπους από τα συντρίμμια.
 
 
 
Ο Σαβάρς Καραπετιάν είπε ότι ακούστηκε σαν έκρηξη βόμβας. Μια ήσυχη μέρα στα τέλη του καλοκαιριού, στην πόλη Γερεβάν της Αρμενίας, ένα τρόλεϊ ξαφνικά ξέφυγε από το δρόμο και έπεσε κατευθείαν στη ομώνυμη λίμνη. Ενώ οι περισσότεροι παρακολουθούσαν τρομοκρατημένοι, ο Καραπετιάν ενήργησε αμέσως.

Είχε έναν στόχο: να σώσει όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Ο 23χρονος πρωταθλητής κολύμβησης με μονοπέδιλο βούτηξε στη λίμνη, κολύμπησε μέχρι το βυθισμένο τρόλεϊ και έσπασε ένα παράθυρο με τα πόδια του. Τότε άρχισε να τραβάει έξω τους απελπισμένους επιβάτες που πνίγονταν. Εκείνη την ημέρα, έγινε ήρωας. Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά -ούτε η τελευταία- που κινδύνευσε για να σώσει τη ζωή αγνώστων.

Η πολλά υποσχόμενη καριέρα του
 
Ο Καραπετιάν με μονοπέδιλο
 
Ο Καραπετιάν φαινόταν προορισμένος για σπουδαία πράγματα και έδωσε από νωρίς υποσχέσεις ως αθλητής. Γεννήθηκε στις 19 Μαΐου του 1953 στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Αρμενίας, στο Κιροβακάν (σημερινό Βαναντζόρ), τότε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1964, η οικογένειά του μετακόμισε στην Υεμένη όπου φοίτησε οχτώ χρόνια στο σχολείο και σε μια τεχνική σχολή για μηχανικούς.

Ενθαρρυμένος από τον πατέρα του, αρχικά ασχολήθηκε με τη γυμναστική, αλλά ο προπονητής του είπε ότι είχε ξεκινήσει πολύ αργά για να γίνει πρωταθλητής. Στη συνέχεια, ασχολήθηκε με την κολύμβηση, αλλά δεν είχε την απαραίτητη ευελιξία. Τελικά, αρκέστηκε στην κολύμβηση με μονοπέδιλο, όπου η ισχυρή του δομή και η απεριόριστη ενέργειά του του έδωσαν ένα προβάδισμα.
 
Η κολύμβηση με μονοπέδιλο -ένα άθλημα που απαιτεί υποβρύχια κολύμβηση με μονοπέδιλο στα πόδια των αθλητών- απαιτεί αντοχή και δύναμη. Στις μεγάλες αποστάσεις, οι κολυμβητές χρησιμοποιούσαν αναπνευστήρες ή φιάλες οξυγόνου. Στις μικρές, κρατούσαν απλώς την αναπνοή τους.

Αποφασισμένος να κάνει τον πατέρα του περήφανο, ο Καραπετιάν προπονήθηκε σκληρά. Έτρεχε μέχρι και 18 μίλια την ημέρα με ένα σακίδιο γεμάτο άμμο, έκανε τζόκινγκ με σανίδες δεμένες στα πόδια του και εξασκήθηκε κρατώντας την αναπνοή του.

Σύντομα, η σκληρή δουλειά άρχισε να αποδίδει καρπούς. Στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 1972 στη Μόσχα, κέρδισε το χρυσό στα 50 και 100 μέτρα σπριντ, κάνοντας ένα περιοδικό της ΕΣΣΔ να γράψει, "Είναι ασφαλές να πούμε ότι θα δούμε αυτόν τον νεαρό αθλητή από την Αρμενία σε πολλά ακόμη μεγάλα πρωταθλήματα".

Την ίδια περίπου περίοδο, ο Καραπετιάν απέδειξε το πόσο άτρομος ήταν μπροστά στον κίνδυνο. Το 1974, ήταν σε ένα λεωφορείο καθ' οδόν για ένα αθλητικό κέντρο. Ο οδηγός βγήκε για να κοιτάξει τη μηχανή, όμως είχε ξεχάσει το χειρόφρενο. Καθώς το λεωφορείο κυλούσε προς τα πίσω σε ένα φαράγγι, ο Καραπετιάν μπήκε στην καμπίνα του οδηγού και πήρε τον έλεγχο, αποτρέποντας την καταστροφή.

Δύο χρόνια αργότερα, βρέθηκε ξανά στα όρια της καταστροφής.

Όταν το τρόλεϊ έπεσε στη λίμνη Γερεβάν
 
92 άτομα επέβαιναν στο τρόλεϊ όταν έπεσε στη λίμνη Γερεβάν. Στην ακτή, στο κέντρο και κάτω της φωτογραφίας, φαίνεται ο Καραπετιάν

Μέχρι το 1976, η καριέρα του Καραπετιάν είχε πάρει μια ξαφνική, επώδυνη τροπή. Είχε κοπεί από την σοβιετική εθνική ομάδα χωρίς καμία εξήγηση. Ίσως επειδή ήταν νέος, σκέφτηκε, επειδή πρόσφατα είχε αρρωστήσει ή επειδή ήταν Αρμένιος.

Στις 16 Σεπτεμβρίου του 1976, ο 23χρονος Καραπετιάν πήγε για τρέξιμο γύρω από την τεχνητή λίμνη στη μέση της πρωτεύουσας της χώρας, Γερεβάν. Μαζί με τον αδερφό του, Κάμο, και τον προπονητή του -και με μια σακούλα άμμο βάρους 20,5 κιλών στην πλάτη του- ο Καραπετιάν ξεκίνησε το τρέξιμο που θα του άλλαζε τη ζωή για πάντα.

Ενώ έτρεχε, ξαφνικά άκουσε έναν δυνατό θόρυβο. Σήκωσε το βλέμμα του και είδε ένα τρόλεϊ να έχει βγει από το δρόμο και να πέφτει κατευθείαν στη λίμνη. Μάρτυρες αργότερα έδωσαν αντικρουόμενες δηλώσεις για το πώς συνέβη, λέγοντας ότι ο οδηγός είτε μάλωνε με κάποιον επιβάτη για να σταματήσει, είτε χτυπήθηκε στο κεφάλι από κάποιον πορτοφολά.

"Στην αρχή, ήταν τρομακτικό. Ήταν τόσο δυνατό, σαν να έσκασε βόμβα", είπε ο Καραπετιάν.

Όμως εκείνη τη στιγμή κυριάρχησε το ένστικτο. Έτρεξε στη λίμνη, πήρε μια βαθιά ανάσα και πήδηξε μέσα. Κολύμπησε 4,5 μέτρα κάτω από την επιφάνεια και κλώτσησε ένα παράθυρο με το αριστερό του πόδι. Τυφλωμένος από την στροβιλιζόμενη λάσπη, μπήκε μέσα και έψαχνε για τυχόν επιζώντες.

"Το πιο δύσκολο πράγμα ήταν να χτυπήσεις το πίσω παράθυρο του τρόλεϊ", είπε ο Καραπετιάν το 1982. Το σπασμένο γυαλί του έκοψε το πόδι. "Ο πόνος ήταν αφόρητος… αλλά μετά δεν τον σκέφτηκα -κατάλαβα ότι υπήρχε λίγος χρόνος".

Βούτηξε ξανά και ξανά, 40 φορές, βγάζοντας στην επιφάνεια όσους περισσότερους μπορούσε. Τους παρέδιδε στον αδερφό του, ο οποίος ήταν επίσης πρωταθλητής κολυμβητής και είχε μείνει στην επιφάνεια για να μεταφέρει τους ανθρώπους στην ακτή, ο Καραπετιάν επέστρεφε κάτω από το νερό.

"Δεν είδα το άτομο που με έσωσε γιατί με κράτησε από πίσω όταν με έσυρε", είπε ένας 17χρονος επιζών. "Αλλά θυμάμαι καλά το χέρι του -ένα δυνατό, μυώδες χέρι. Μπορούσα να νιώσω ότι με τραβούσαν κάπου και μετά λιποθύμησα ξανά".

Ο Καραπετιάν βουτούσε μέχρι που οι διασώστες τον παρακάλεσαν να σταματήσει. Βουτούσε μέχρι που βγήκε μόνο με ένα μαξιλάρι και συνειδητοποίησε ότι είχε αρχίσει να λιποθυμά από την έλλειψη οξυγόνου. "Είχα εφιάλτες με αυτό το μαξιλάρι για πολύ καιρό. Θα μπορούσα να είχα σώσει τη ζωή κάποιου άλλου".

Τελικά, είχε βγάλει από τη λίμνη 37 άτομα, 20 από τα οποία επέζησαν. Άλλοι 9 διέφυγαν μόνοι τους από το σπασμένο παράθυρο.

Ο Καραπετιάν έδεσε τα τραύματα στο πόδι του και πήγε σπίτι του. Εκείνο το βράδυ όμως, ανέβασε πυρετό και άρχισε να έχει σπασμούς. Ένας γιατρός και ένας οικογενειακός φίλος τον μετέφεραν στο νοσοκομείο, όπου πέρασε αρκετές ημέρες στην εντατική.

Το κρύο, μολυσμένο νερό και οι πληγές στα πόδια του είχαν οδηγήσει σε πνευμονία και δηλητηρίαση αίματος. Αν και επέζησε, φαινόταν σίγουρο ότι η αθλητική του καριέρα είχε τελειώσει. Πέρασαν τρεις εβδομάδες μέχρι να μπορέσει να περπατήσει ξανά.

Ωστόσο, χρειάστηκαν χρόνια για να αναγνωρίσει πλήρως η Σοβιετική Ένωση τι είχε καταφέρει.

"Αμέσως μετά το ατύχημα, κάποιοι ήθελαν να δημοσιεύσουν ένα άρθρο σε μια εφημερίδα, αλλά δεν επιτράπηκε. Στην ΕΣΣΔ, τα τρόλεϊ δεν έπρεπε να πέφτουν στο νερό", δήλωσε ο ίδιος.

Η αναγνώριση
 
Τα αδέρφια Κάμο (αριστερά), Σαβάρς (τρίτος από αριστερά) και Ανατόλι (δεξιά) Καραπετιάν φορούν τα μετάλλια της κολύμβησης ενώ ποζάρουν με έναν φίλο και τον γιο του Κάμο, Κάρο
 
Μετά το ατύχημα με το τρόλεϊ, ο Καραπετιάν προσπάθησε να επιστρέψει στην κολύμβηση με μονοπέδιλο. Ωστόσο, οι βουτιές του στη λίμνη εκείνη την ημέρα είχαν βλάψει οριστικά το αναπνευστικό του σύστημα. Ο ίδιος ένιωσε μια παράξενη αποστροφή για να είναι μέσα στο νερό.

"Δεν ήταν ότι φοβόμουν το νερό. Απλώς το μισούσα", είπε.

Παρ' όλα αυτά, αγωνίστηκε κάμποσες φορές και σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ στα 400 μέτρα στο πρωτάθλημα της ΕΣΣΔ, ενώ αργότερα κέρδισε χρυσά και χάλκινα μετάλλια στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στην Ουγγαρία. Μετά από αυτό, κρέμασε το μονοπέδιλό του για πάντα.

Αποσύρθηκε σε ηλικία 24 ετών, έχοντας σημειώσει 11 παγκόσμια ρεκόρ. Ο Καραπετιάν κατείχε 17 τίτλους παγκοσμίου πρωταθλήματος, 13 τίτλους ευρωπαϊκού πρωταθλήματος και 7 τίτλους σοβιετικού πρωταθλήματος.

Μέχρι το 1982 όμως, ο ηρωισμός του στο Γερεβάν παρέμεινε άγνωστος. Εκείνη τη χρονιά, ένας δημοσιογράφος άκουσε για το ατύχημα ενώ κάλυπτε έναν αγώνα κολύμβησης με μονοπέδιλο και έγραψε γι' αυτό στην εφημερίδα της Μόσχας Komsomolskaya Pravda. Αν και το άρθρο με τίτλο "Η υποβρύχια μάχη του πρωταθλητή" δεν έκανε καμία αναφορά στα θύματα, ανέδειξε τον ηρωισμό του Καραπετιάν.

Κάπως έτσι, ο Σαβάρς Καραπετιάν έγινε ήρωας. Οι σοβιετικές αρχές τον παρασημοφόρησαν, η Επιτροπή Μικρών Πλανητών έδωσε το όνομά του σε έναν αστεροειδή και δεκάδες χιλιάδες Σοβιετικοί πολίτες του έγραψαν επιστολές θαυμασμού.

Σε εκείνο το σημείο, ο Καραπετιάν θα μπορούσε να έχει στηριχθεί στις δάφνες του. Όμως, το 1985, όταν το Αθλητικό και Συναυλιακό Συγκρότημα του Γερεβάν έπιασε φωτιά, έτρεξε στις φλόγες για να σώσει ανθρώπους, ακριβώς ότι είχε κάνει και στη λίμνη.

Πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του ζώντας ήσυχα. Μετακόμισε στη Μόσχα και άνοιξε μια εταιρεία υποδημάτων (την ονομάζει "Δεύτερη Αναπνοή"). Οι συμπατριώτες του δεν τον ξέχασαν ποτέ και το 2014 τον πίεσαν να μεταφέρει την Ολυμπιακή δάδα στο Κρεμλίνο ενόψει των Χειμερινών Αγώνων στο Σότσι. Ο Καραπετιάν, που με δυσκολία κατάφερε να τρέχει, δέχτηκε. Όμως η Φλόγα έσβησε και ο κόσμος ανησύχησε. Κάποιος από την επιτροπή που τον ακολουθούσε, την άναψε πάλι. Την επόμενη ημέρα το διαδίκτυο πήρε φωτιά και αρκετοί χωρίς να γνωρίζουν έγραφαν, "Ντροπή, γιατί έβαλαν αυτόν;", "Ντροπή που δεν κατάφερε να φροντίσει την Φλόγα". Ωστόσο, αργότερα έμαθαν ποιος ήταν και ότι έχει αναπνευστικά και άλλα προβλήματα υγείας. Τότε εμφανίστηκαν πολλοί στο διαδίκτυο και έγραφαν, "Ήταν σημάδι, ήθελε να δείξει ότι ακόμη και η Φλόγα έσβησε μπροστά στο θάρρος και το μεγαλείο της ψυχής του". Ο ίδιος δήλωσε με περηφάνια ότι μετέφερε τη δάδα τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Αρμενία.
 

Σήμερα, δεκαετίες μετά τη διάσωση που τον έκανε διάσημο, ο Καραπετιάν λέει ότι δε θα άλλαζε τίποτα. Οι βουτιές στη λίμνη εκείνη την ημέρα του κόστισαν την αθλητική του καριέρα, αλλά θα το ξανάκανε.

"Δεν είχα άλλη επιλογή. Ήξερα ότι δεν ήταν σωστό να βρίσκεται εκεί ο ταχύτερος υποβρύχιος κολυμβητής στον κόσμο και να μην προσπαθήσει να βοηθήσει. Η φύση και η ανθρωπότητα θα με είχαν κρίνει. Ή μάλλον, ο Θεός θα με είχε κρίνει".

από: ati και pagenews.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου