Από τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα, στη Δύση, οι εκθέσεις με ανθρώπους ως εκθέματα αποτελούσαν μια ρουτίνα των τσίρκων, των ταξιδιωτικών παραστάσεων και των μεγάλων εκθέσεων. Αυτόχθονες από όλο τον κόσμο, όπως και οι πολιτισμοί τους, εκθέτονταν όπως τα ζώα στους ζωολογικούς κήπους. Τα "εκθέματα" προέρχονταν από φυλές της Αφρικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας, της Μέσης Ανατολής, των νησιών του Ειρηνικού, της Αμερικής κ.α. Αυτοί οι άνδρες, οι γυναίκες και τα παιδιά εμφανίζονταν σε περιπαιχτικά φυλετικά χωριά και παρουσιάζονταν με όρους όπως "πρωτόγονοι" και "πυγμαίοι".
Δείτε ακόμη:
Η σοκαριστική ιστορία των ανθρώπινων ζωολογικών κήπων
Άνθρωποι-εκθέματα σε μια έκθεση στη Γαλλία του 1907
Μια τέτοια έκθεση πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1904 στο Σεντ Λούις στην πολιτεία του Μισούρι, όπου αυτόχθονες από διάφορες χώρες συμμετείχαν σε διάφορες "ειδικές Ολυμπιακές" εκδηλώσεις. Η εκδήλωση, που ονομάστηκε "Ημέρες Ανθρωπολογίας", ήταν μια προσπάθεια να αποδειχθεί η κατωτερότητα των αυτοχθόνων λαών του κόσμου και, αναγκάζοντάς τους να ανταγωνιστούν σε διάφορα αθλήματα, στόχος ήταν να καθιερωθεί η ανωτερότητα των λευκών.
Αφίσα των Ολυμπιακών Αγώνων του Σεντ Λιούς - πηγή
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1904 είχαν προγραμματιστεί να γίνουν στο Σικάγο. Όμως, τις ίδιες ημερομηνίες -από την 1 Ιουλίου έως και τις 23 Νοεμβρίου-, θα διεξαγόταν στο Σεντ Λούις η Παγκόσμια Έκθεση "Purchase Centennial Exhibition". Με την ανησυχία ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα προσέλκυαν τους επισκέπτες και δε θα πήγαιναν στην έκθεση, οι διοργανωτές της Έκθεσης ζήτησαν να διεξαχθούν οι αγώνες στο Σεντ Λούις, αλλιώς απείλησαν ότι θα διοργάνωναν ένα μεγαλύτερο και καλύτερο αθλητικό γεγονός που σίγουρα θα επισκίαζε το Σικάγο.
Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν ακόμα ένα νεογέννητο κίνημα -οι πρώτοι σύγχρονοι είχαν διοργανώθηκε μόλις οκτώ χρόνια πριν στην Αθήνα. Ο ιδρυτής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, βαρόνος Πιερ ντε Κουμπερτέν, φοβούμενος ότι η αντιπαλότητα θα κατέστρεφε τους Ολυμπιακούς Αγώνες -ίσως ακόμη και τη συνέχεια αυτών-, έκανε δεκτό το αίτημα και έδωσε στο Σεντ Λούις την τρίτη Ολυμπιάδα. Και το Σεντ Λούις τα ανακάτεψε όλα.
Ιθαγενής που συμμετέχει στο άθλημα της τοξοβολίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1904
Το Σεντ Λούις ήταν μια πόλη δεύτερης κατηγορίας, όπου δύσκολα μπορούσε να φτάσει κανείς, κάτι που κράτησε μακριά σχεδόν όλους τους κορυφαίους Ευρωπαίους αθλητές. Από τους 651 αθλητές που αγωνίστηκαν, μόνο 62 προέρχονταν εκτός Βορείου Αμερικής, αντιπροσωπεύοντας μόνο 12 κράτη, ενώ πολλά αθλήματα δεν είχαν καθόλου μη Αμερικανούς συμμετέχοντες. Ο ίδιος ο ντε Κουμπερντέν δεν πήγε ποτέ να δει τους Αγώνες. Τελικά, το μεγάλο αθλητικό γεγονός επισκιάστηκε από την Παγκόσμια Έκθεση και περιορίστηκε σε μια απλή προβολή. Εκτός από τις "Ημέρες Ανθρωπολογίας", που αποδείχτηκε ένα αξέχαστο γεγονός, αν και με λάθος τρόπο.
Ο "εγκέφαλος" πίσω από τις Ημέρες ήταν ο Τζέιμς Σάλιβαν, Κυβερνήτης της Μασαχουσέτης και επικεφαλής της διοργάνωσης των Αγώνων του 1904. Ο Σάλιβαν πίστευε ακράδαντα στη λευκή υπεροχή και οι Ολυμπιακοί του έδωσαν την ευκαιρία να το αποδείξει αυτό. Έπεισε τον ανθρωπολόγο Ουίλιαμ Τζον Μακγκί, ο οποίος ήταν επικεφαλής του Τμήματος Ανθρωπολογίας στην Παγκόσμια Έκθεση, να του δανείσει μερικούς άντρες από τα εθνοτικά περίπτερα που είχε δημιουργήσει στην έκθεση, υποσχόμενος στον Μακγκί ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ των ιθαγενών θα δημιουργούσε μια μεγάλη βάση δεδομένων που θα τον βοηθούσε να αφήσει το σημάδι του στον τομέα της ανθρωπολογίας.
Ινδιάνες ντυμένες για έναν αγώνα με μπάλα στην Παγκόσμια Έκθεση του 1904
Περίπου 100 αυτόχθονες άνδρες έλαβαν μέρος σε διάφορα αθλητικά γεγονότα, όπως ρίψη μπάλας μπέιζμπολ, πυροβολισμό, σφαιροβολία, τρέξιμο, άλμα, άρση βαρών, αναρρίχηση σε στύλο και διελκυστίνδα. Όπως είναι λογικό, οι συμμετέχοντες ήταν απροετοίμαστοι, δεν ήξεραν τους κανόνες και τα πήγαν άσχημα.
"Ακόμα και όσοι συμμετείχαν στις Ημέρες Ανθρωπολογίας φαινόταν είτε να μην κατανοούν το νόημα της συμμετοχής τους είτε, αν το έκαναν, να ενδιαφέρονται ελάχιστα για το αποτέλεσμα", έγραψε ο Shoshi Parks για το Timeline.
Ένας αυτόχθονας από την Ιαπωνία που συμμετέχει στην τοξοβολία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1904
Στην σφαιροβολία συμμετείχαν έξι άντρες, αλλά όταν ξεκίνησε ο δεύτερος γύρος, αρνήθηκαν. Οι δρομείς δεν κατάλαβαν την ιδέα γιατί έπρεπε να περάσουν την γραμμή τερματισμού. Πολλοί σταμάτησαν λίγο πριν από την κορδέλα και περίμεναν να φτάσουν και οι υπόλοιποι, πριν περάσουν όλοι μαζί κάτω από την κορδέλα. Στην διελκυστίνδα, οι αθλητές από την φυλή Αράπαχο της Αμερικής έφτασαν ντυμένοι με τα καλύτερα ρούχα τους, και όταν έμαθαν ότι έπρεπε να συρθούν μέσα στη λάσπη, αρνήθηκαν να λάβουν μέρος. Ακόμα και αθλητικά γεγονότα όπως η ρίψη ακοντίου, στα οποία οι διοργανωτές ήλπιζαν ότι θα διέπρεπαν οι ιθαγενείς, αποδείχτηκαν απογοητευτικά. Οι Σάλιβαν και Μακγκί εξεπλάγησαν όταν είδαν ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες είχαν πρόβλημα στο να χειριστούν το ακόντιο.
Για να είμαστε δίκαιοι, οι ιθαγενείς που συμμετείχαν στις Ημέρες, καθώς και στην Παγκόσμια Έκθεση, αποζημιώθηκαν γι' αυτό. Μερικοί από αυτούς είχαν εμφανιστεί σε πάρα πολλές παραστάσεις και εκθέσεις σε όλη την Ευρώπη και είχαν ατζέντηδες.
Στο τέλος, οι Ημέρες ήταν μια αποτυχία. Οι θεατές δεν παρακολούθησαν τους αγώνες και η βάση δεδομένων δεν υπήρξε ποτέ. Ακόμη και οι ιθαγενείς θεώρησαν τους διαγωνισμούς γελοίους.
Ένας ιθαγενής από τις Φιλιππίνες αναρριχάται σε δέντρο σε ένα εθνοτικό χωριό που δημιουργήθηκε για την Παγκόσμια Έκθεση του Σεντ Λιούς
Όπως αναφέρει και ο Nate Dimeo στο Slate, τουλάχιστον για τον Σάλιβαν, οι αγώνες ήταν ένα είδος επιτυχίας. "Έδειξαν ότι οι ιθαγενείς δεν μπορούσαν να παίξουν τένις. Ο Σάλιβαν θεώρησε την αποτυχία των ιθαγενών να καταρρίψουν το Ολυμπιακό ρεκόρ στο ακόντιο ήταν σημάδι φυλετικής κατωτερότητας, παρά αποστροφή για κάτι που δεν είχε δει ποτέ πριν".
Ο ντε Κουμπερντέν, ο οποίος απέφυγε παντελώς το Σεντ Λούις λέγοντας ότι "είχε ένα προαίσθημα ότι η Ολυμπιάδα θα ταιριάξει με τη μετριότητα της πόλης", είχε διαφορετική αντίδραση. Ήταν νευρικός. Λέγεται ότι είπε ότι οι Αγώνες "θα χάσουν την ελκυστικότητά τους όταν οι μαύροι, οι κόκκινοι και οι κίτρινοι μάθουν να τρέχουν, να πηδούν και να ρίχνουν και θα αφήνουν τους λευκούς πίσω".
Για την ιστορία, η Ελλάδα συμμετείχε με 14 αθλητές και κατέκτησε δυο μετάλλια με τον Περικλή Κακούση στην άρση βαρών (Α' Ολυμπιονίκης με 112 κιλά, επίδοση που αποτελούσε παγκόσμιο ρεκόρ) και τον Νικόλαο Γεωργαντά στο δίσκο (Γ' Ολυμπιονίκης με βολή 37,68 μ.)
από: amusing planet
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου