Γιατί υπάρχουν πέτρες στις σιδηροδρομικές γραμμές;

Στρωτήρες από χάλυβα - πηγή

Όσοι ταξιδεύετε με τρένο, έχετε ποτέ αναρωτηθεί γιατί οι σιδηροδρομικές γραμμές είναι καλυμμένες με πέτρες;

 

 

 

Οι πέτρες είναι είναι γνωστές ως "έρμα". Σκοπός τους είναι να συγκρατούν τους στρωτήρες -ή αλλιώς τραβέρσες, τις κατασκευές που επιτρέπουν την στερέωση των σιδηροτροχιών στη θέση τους-, οι οποίοι με τη σειρά τους συγκρατούν τις ράγες.

 

Σκεφτείτε την πρόκληση της μηχανικής: σιδηροτροχιές που εκτείνονται επί χιλιόμετρα πάνω στο έδαφος που υπόκεινται στη διαστολή και τη συστολή της θερμότητας, την κίνηση και δονήσεις του εδάφους, τα συσσωρευμένα νερά των βροχοπτώσεων, αλλά και τα διάφορα ζιζάνια και φυτά. Για το περισσότερο χρόνο ίσως, απλά βρίσκονται εκεί, χωρίς φόρτο. Όμως, για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα υπόκεινται σε μετακίνηση φορτίων, τόσο βαρύ όσο και 450 τόνους (το βάρος μιας ατμομηχανής).

Αν βάλει κανείς όλα αυτά μαζί, θα δει ότι υπάρχει ένα πραγματικά, πολύ σημαντικό πρόβλημα που λύθηκε για πρώτη φορά σχεδόν 200 χρόνια πριν και έκτοτε δεν έχει αλλάξει.

 

Τσιμεντένιοι στρωτήρες στη γραμμή Παλαιοφάρσαλου-Καλαμπάκας - πηγή

 

Για τη δημιουργία των σιδηροτροχιών, οι εργάτες ξεκινούν στο γυμνό έδαφος και δημιουργούν ένα θεμέλιο όπου θα τοποθετήσουν τις ράγες τόσο ψηλά ώστε να μην πλημμυρίζουν. Πάνω από το θεμέλιο, ρίχνουν το έρμα και πάνω από αυτό απλώνουν (κάθετα προς την κατεύθυνση της σιδηροτροχιάς) μια σειρά ξύλινων δοκών  που ζυγίζουν περίπου 90 κιλά ο καθένας. Στη συνέχεια, ρίχνουν και άλλο έρμα γύρω από τα δοκάρια. Οι αιχμηρές άκρες της πέτρας καθιστούν δύσκολη την ολίσθηση μεταξύ τους (σε αντίθεση με τα ομαλά, στρογγυλά βότσαλα), κλειδώνοντας έτσι αποτελεσματικά στη θέση τους.

Οι δοκοί είναι κατασκευασμένοι από σκληρό ξύλο (συνήθως βελανιδιά ή λευκή καριά) και εμποτίζονται με πισσέλαιο για προστασία από τις καιρικές συνθήκες. Στα ελληνικά οι δοκοί είναι γνωστοί ως στρωτήρες. Αν και μεγάλο μέρος των στρωτήρων εξακολουθούν να είναι κατασκευασμένοι από ξύλο, σήμερα υπάρχουν στρωτήρες και από άλλα υλικά όπως πλαστικό, χάλυβα και τσιμέντο.

Τέλος, πάνω στους στρωτήρες τοποθετούνται οι χαλύβδινες ράγες, οι οποίες συνδέονταν με ένα μπουλόνι σε ένα επιπλέον κομμάτι χάλυβα κατά μήκος της πλευράς του συνδέσμου, αλλά σήμερα, συνήθως, είναι συγκολλημένες από άκρο σε άκρο.

 

Πλαστικοί στρωτήρες - πηγή

 

Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί "γιατί να μην τις καρφώσουν ή να τις βιδώσουν στους δεσμούς;". Κάτι τέτοιο όμως δε θα δούλευε. Η κίνηση που προκαλείται από την διαστολή και τη συστολή της θερμότητας κατά το μήκος της ράγας, αν αυτές ήταν στερεωμένες, θα έσπαζαν ή θα λυγούσαν. Οπότε, οι ράγες συνδέονται με τους στρωτήρες με κλιπ ή άγκυρες, που τις συγκρατούν, αλλά τους επιτρέπουν να κινούνται κιόλας καθώς διαστέλλονται ή συστέλλονται.

από: mental floss