Το σετ πιονιών σκακιού Lewis Chessmen είναι το πιο σημαντικό κομμάτι στην ιστορία του σκακιού. Από τότε που ανακαλύφθηκαν τα πιόνια -κάποια στιγμή πριν από το 1831 στο νησί Λιούις (Isle of Lewis) της Σκωτίας- αυτά τα πιόνια από ελεφαντόδοντο -είναι σκαλισμένα σε χαυλιόδοντες θαλασσίου ίππου και δόντια φάλαινας- έχουν γοητεύσει τον κόσμο χάρη στην εξαιρετική δεξιοτεχνία τους, τα υποβλητικά τους πρόσωπα και τον εντυπωσιακό νορμανδικό χαρακτήρα τους.
Σήμερα, 82 από τα 93 γνωστά κομμάτια βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο και τα υπόλοιπα στο Εθνικό Μουσείο της Σκωτίας στο Εδιμβούργο. Παρά τη φήμη τους, ορισμένα βασικά στοιχεία γι' αυτά παραμένουν άγνωστα. Οι περισσότερες πληροφορίες που ακολουθούν είναι παρμένες από το βιβλίο της Nancy Marie Brown "Ivory Vikings: The Mystery of the Most Famous Chessmen in the World and the Woman Who Made Them", η οποία αξιοποιεί τα ισλανδική έπη (saga), την αρχαιολογία, την ιστορία και την εγκληματολογία για να εντοπίσει τη χρονική περίοδο των πιονιών στην ιστορία, όταν οι Νορμανδοί κυβερνούσαν τον Βόρειο Ατλαντικό.
Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πού, πότε, ή πώς βρέθηκαν
Οι θεωρίες για το που και πώς βρέθηκαν είναι πολλές. Ίσως να ήταν θαμμένα στην άμμο στον Uig Bay. Ή ίσως βρέθηκαν σε κάποια αμμουδιά από έναν γεωργό που τα μπέρδεψε για ξωτικά, τράπηκε σε φυγή και επέστρεψε να τα μαζέψει μετά από παρότρυνση της πιο θαρραλέας συζύγου του. Ή ίσως οι επιζώντες κάποιου ναυαγίου να τα έθαψαν για να διασωθούν από το ναυάγιο αλλά δεν επέστρεψαν ποτέ να τα πάρουν. Άλλη θεωρία τα τοποθετεί στα ερείπια του Οίκου των Μαύρων Γυναικών, ενός εγκαταλελειμμένου μοναστηριού. Αυτές οι ιστορίες έχουν ένα κοινό στοιχείο: τοποθετούν την ανακάλυψη τους στο χωριό Uig που βρίσκεται στον κόλπο Uig στην δυτική ακτή της χερσονήσου Trotternishσ το νησί Σκάι (Skye) της Σκωτίας. Το μόνο που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι τα πιόνια βρέθηκαν πριν από την 11η Απριλίου του 1831, όταν και εμφανίστηκαν στο Εδιμβούργο στο Society of Antiquaries of Scotland. το ανώτατο συμβούλιο για αντίκες της Σκωτίας.
Δεν ξέρουμε ποιος και που τα έφτιαξε, αν και μερικοί πιστεύουν ότι ο δημιουργός τους ήταν γυναίκα
Η πιο ευρέως αποδεκτή θεωρία τοποθετεί τον τόπο καταγωγής τους στο Τρόντχαϊμ της Νορβηγίας. Άλλοι πιστεύουν ότι δημιουργήθηκαν στο Skaholt της Ισλανδίας, όπου, σύμφωνα με το έπος του επισκόπου Pall, "Margret the Adroit", η σύζυγος ενός ιερέα, "ήταν η πιο καλή χαράκτης σε όλη την Ισλανδία" από την οποία ο Pall ζητούσε τακτικά να φτιάξει δώρα από ελεφαντόδοντο που τα έστελνε σε υψηλά ιστάμενα πρόσωπα-φίλους του στο εξωτερικό.
Άλλοι λένε ότι είναι πέντε οι δημιουργοί τους
Οι ειδικοί δυο μουσείων έχουν προτείνει ότι με βάση την ποιότητα των πιονιών, οι χαράκτες τους ήταν τουλάχιστον τέσσερις. Το 2009, η ιατροδικαστής-ανθρωπολόγος Caroline Wilkinson, ειδική στην ανακατασκευή προσώπων που έχει δώσει σάρκα στα κρανία του βασιλιά Ριχάρδου Γ', της βασίλισσας Μαρίας της Σκωτίας και του Μπαχ, δήλωσε ότι είναι πέντε οι χαράκτες τους -με βάση την ανάλυσή της για τις ποικίλες όψεις των 59 πιονιών.
Μάλλον χαράχτηκαν μεταξύ του 1150 και του 1200 μ.Χ.
Αν και δεν είναι καταγεγραμμένα πουθενά, τα ρούχα τους μας δίνουν αξιόπιστες ενδείξεις. Οι πύργοι είναι όλοι πολεμιστές ντυμένοι με τον τυπικό τρόπο της όψιμης νορμανδικής περιόδου: μακρύ, δερμάτινο παλτό, ασπίδες των Νορμανδών, ακριβά σπαθιά και -ως επί το πλείστον- μυτερά κράνη. Οι μήτρες των επισκόπων (αξιωματικοί), δείχνουν ένα στυλ από τα τέλη του 12ου αιώνα.
Τέσσερις από τους πύργους είναι μπερσεκέροι
Οι μπερσέκεροι (Berserkers) ήταν Νορμανδοί πολεμιστές που αναφέρονται κυρίως στην παλαιά σκανδιναβική λογοτεχνία οι οποίοι πολεμήσουν με σχεδόν ανεξέλεγκτη, εκστατική οργή (η λέξη οδήγησε στην αγγλική λέξη για τον μαινόμενο "berserk"). Πώς όμως το ξέρουμε; Απλά επειδή δαγκώνουν τις ασπίδες τους. Οι Berserks, σύμφωνα με ένα έγγραφο του 13ου αιώνα, "δεν φορούσαν πανοπλία και ήταν τρελοί όπως τα σκυλιά ή οι λύκοι, δάγκωναν τις ασπίδες τους, ήταν δυνατοί όπως οι αρκούδες ή οι ταύροι. Σκότωσαν τους ανθρώπους, αλλά ούτε η φωτιά, ούτε το σίδηρο μπορούσε να τους σκοτώσει".
Οι αξιωματικοί μάλλον πρωτοεμφανίστηκαν στην σκακιέρα με αυτά τα πιόνια
Οι 16 αξιωματικοί είναι άοπλοι, πλούσια ντυμένοι και καλοθρεμμένοι. Πώς όμως αυτοί οι παχουλοί άνδρες μπήκαν στο πεδίο της μάχης; Ως το παλαιότερο σωζόμενο σετ σκακιού που περιλαμβάνει με σαφήνεια τους αξιωματικούς, το σετ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει το ντεμπούτο τους.
Όλες οι βασίλισσες έχουν το ένα χέρι στο μάγουλο, μια χειρονομία που δεν μπορεί να γίνει κατανοητή ακόμη
Εκείνη την εποχή, η βασίλισσα ήταν το πιο αδύναμο πιόνι της σκακιέρας καθώς κινούνταν μόνο μία θέση τη φορά. Μόλις στα τέλη του 15ου αιώνα, η βασίλισσα άρχισε να αναδύεται ως το πιο ισχυρό κομμάτι του παιχνιδιού. Και οι οκτώ βασίλισσες, κάθονται σε θρόνους, έχουν περίτεχνα φορέματα και έχουν το δεξί χέρι τους στο μάγουλό τους. Το συναίσθημα πίσω από αυτή την πόζα έχει εξηγηθεί ως θλίψη, απόγνωση, υπομονή, αποδοκιμασία ή έκπληξη. Όλοι όμως συμφωνούν ότι οι βασίλισσες δεν φαίνονται ευχαριστημένες -και πώς να είναι άλλωστε, αφού μιλάμε για πόλεμο...
Ίσως και να καταφέρουμε να αναγνωρίσουμε δύο από τους βασιλείς
Όπως και οι βασίλισσες, έτσι και οι οκτώ βασιλείς κάθονται σε θρόνους και τα πρόσωπά τους είναι εξίσου δυσοίωνα (εκτός από τους δύο νέους, οι οποίοι φαίνονται κάπως ανυπόμονοι). Έχουν όλοι ξίφη και μακριά μαλλιά στριμμένα σε κοτσίδες. Αν τα κομμάτια ανήκουν όντως στα τέλη του 12ου αιώνα, ίσως οι δύο από αυτούς να είναι ο Μάγκνους Ε' της Νορβηγίας (στέφθηκε στη Νορβηγία το 1164) και ο Sverrir (Sverre Sigurdsson) που τον διαδέχτηκε.
Τα πιόνια εμφανίστηκαν στο "Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου