Τσιμεντένια πλοία

Το τσιμεντένιο πλοίο SS Palo Alto στην Seacliff State Beach της Καλιφόρνια - φωτογραφία

Ίσως από τις πιο παράξενες επιλογές υλικών που έχει κάνει ο άνθρωπος για να κατασκευάσει πλοία είναι το τσιμέντο. Για αιώνες τα πλοία φτιάχνονταν από ξύλο και αργότερα τη θέση του πήρε το μέταλλο. Αλλά το μέταλλο ήταν ακριβό και όχι άμεσα ετοιμοπαράδοτο, κάτι που έγινε μεγάλο πρόβλημα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο λόγω της έλλειψης του υλικού.



Πολλά χρόνια πριν τον πόλεμο, το 1848, ο Joseph-Louis Lambot, ο εφευρέτης του οπλισμένου σκυροδέματος (μπετόν αρμέ), προσπάθησε -και έκανε μόδα- να κατασκευάσει μια μικρή βάρκα από μπετόν αρμέ, δημιουργώντας την μικρή σε ζωή βιομηχανία των τσιμεντένιων πλοίων. Πριν από χρόνια, οι τσιμεντένιες φορτηγίδες ήταν συχνές στα κανάλια της Ευρώπης, και καθώς ο αιώνας πλησίαζε στο τέλος του, ένας Ιταλός μηχανικός έφτιαξε το πρώτο συγκεκριμένο πλοίο.

Το SS Palo Alto - φωτογραφία

Το SS Palo Alto - φωτογραφία

Το σκυρόδεμα δεν ήταν το πιο ιδανικό υλικό για την κατασκευή πλοίων. Το βασικό πρόβλημα ήταν ότι απαιτούνταν μεγάλη καρίνα για να είναι ισχυρή για ένα τέτοιο πλοίο. Αυτό έκανε το πλοίο πολύ βαρύ και συνεπώς χρειαζόταν περισσότερο καύσιμο για να κινηθεί. Και αν η καρίνα είχε κάποια τρύπα, το πλοίο βυθίζονταν γρήγορα λόγω του βάρους του. Οι ναυτικοί του Α' Παγκοσμίου Πολέμου τα αποκαλούσαν συχνά "επιπλέοντες επιτύμβιες στήλες" και δίσταζαν να υπηρετούν σε αυτά.

Παρόλα αυτά, αυτά τα πλοία συνέχισαν να κατασκευάζονται και το μέγεθος τους συνεχώς αυξανόταν. Το μεγαλύτερο απ' αυτά ήταν το SS Selma με μήκος 138 μέτρα, ένα πετρελαιοφόρο που καθελκύστηκε το 1919. Σήμερα, το κουφάρι του βρίσκεται μερικώς βυθισμένο στο Galveston Bay στο Texas Gulf Coast.

Όταν οι ΗΠΑ μπήκαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον ενέκρινε την κατασκευή 24 τέτοιων πλοίων ως πλοία υποστήριξης. Ωστόσο, κανένα απ' αυτά δε ολοκληρώθηκε στην ώρα του. Όταν τα πλοία ήταν έτοιμα -12 από αυτά- ο πόλεμος είχε τελειώσει. Αυτά πουλήθηκαν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις που τα χρησιμοποίησαν για αποθήκευση και σκραπ.

Το SS Selma - φωτογραφία

Το SS Selma - φωτογραφία

Το ίδιο συνέβη και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατασκευάστηκαν 24 πλοία για τη μεταφορά προμηθειών. Αυτή τη φορά, όλα τα πλοία ολοκληρώθηκαν εγκαίρως και λόγω των καινοτομιών στην παραγωγή του τσιμέντου, ο δεύτερος στόλος ήταν πολύ ισχυρότερος απ' ό,τι ο προηγούμενος. Τα πλοία έπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του πολέμου, ιδιαίτερα την ημέρα της απόβασης στη Νορμανδία, όπου χρησιμοποιήθηκαν ως μεταφορικά καυσίμων και πυρομαχικών αλλά και ως πλωτές προβλήτες. Κάποια διέθεταν και κινητήρες και χρησιμοποιήθηκαν ως καντίνες και για την μεταφορά στρατευμάτων.

Όταν τελείωσε ο πόλεμος, ο χάλυβας ήταν και πάλι διαθέσιμος και άρχισε η παραγωγή των χαλύβδινων πλοίων. Τα τσιμεντένια πλοία έγιναν σκραπ, ή τα έσυραν σε διάφορα λιμάνια για να βυθιστούν ή γίνουν κυματοθραύστες. Η μεγαλύτερη συλλογή βρίσκεται στο Powell River στην Βρετανική Κολομβία, όπου 10 από αυτά τοποθετήθηκαν σε ένα τόξο που θα λειτουργούσε ως κυματοθραύστης. Ακόμα εννιά βυθίστηκαν στα ρηχά νερά στο Chesapeake Bay στα ανοικτά των ακτών της Kiptopeke Beach της Βιρτζίνια για να δημιουργήσουν έναν λιμενοβραχίονα για τα τοπικά πλοία.

Το SS Palo Alto ρυμουλκήθηκε στο Seacliff State Beach του Aptos στην Καλιφόρνια και έγινε πάρκο ψυχαγωγίας με πίστα χορού, πισίνα και καφετέρια.

Το San Pasqual, στην ακτή της Santa Maria στην Κούβα - φωτογραφία

Το Kiptopeke Breakwater στο Chesapeake Bay της Βιρτζίνια - φωτογραφία

Κυματοθραύστης στο Powell River στην Βρετανική Κολομβία - φωτογραφία