Χρυσά γουρούνια, Χριστόψωμα και μερικά ακόμη χριστουγεννιάτικα έθιμα από την Ευρώπη

Χριστουγεννιάτικη αγορά στο Ταλίν της Εσθονίας - πηγή

Λίγο-πολύ τα ελληνικά έθιμα των Χριστουγέννων τα ξέρουμε (αν όχι, βρείτε κάμποσα σε έναν κατάλογο με όλα τα χριστουγεννιάτικα θέματα του blog). Δεν αναφέρομαι βασικά στα δέντρα, τα λαμπάκια, κλπ.

Τα Χριστούγεννα όμως δεν είναι μόνο τα δέντρα, τα δώρα, τα φώτα, οι διάφοροι δαίμονες (βλέπε καλικάντζαροι) που μας επισκέπτονται, αλλά όπως όλες οι καλές γιορτές, είναι και... το φαγητό!

Δείτε μερικά τέτοια ευρωπαϊκά έθιμα.



Νήστευσε όλη την ημέρα και μετά προσπάθησε να δεις ένα χρυσό γουρούνι
Πριν από τον 20ο αιώνα, η Καθολική Εκκλησία θεωρούσε την Παραμονή των Χριστουγέννων μέρα νηστείας. Μια ημέρα αποχής, όμως, συχνά καταλήγει σε ένα εορταστικό γεύμα, και στην Τσεχία, το παραδοσιακό δείπνο της Παραμονής των Χριστουγέννων διαθέτει φρέσκο κυπρίνο, σφαγμένο στο δρόμο από τον ιχθυοπώλη ή να έχει παραμείνει στην μπανιέρα του σπιτιού μέχρι να έρθει η ώρα για να φαγωθεί.

Πριν από το φαγητό, όμως, το έθιμο το έχει να προσπαθεί ο κόσμος να δει ένα χρυσό γουρούνι, ένα όραμα ή ψευδαίσθηση που προβάλλεται σε κάποιον τοίχο. Αν κάποιος το δει, κατά πάσα πιθανότητα θα έχει καλή τύχη για το νέο έτος.


Χριστόψωμα
Το ψωμί ονομάζεται cougnou, queniolle, pain de Jesus, coquille, και πολλά άλλα. Αλλά η βασική ιδέα είναι ότι είναι όλα ίδια. Το ψωμί πρέπει να μοιάζει με φασκιωμένο μωρό.

Υπάρχουν τρία τμήματα στο καρβέλι: το κεφάλι, το σώμα και τα πόδια. Είναι γλυκό ψωμί, συχνά διάστικτο με σταφίδες. Το έθιμο είναι αιώνων και προέρχεται μια περιοχή της βόρειας Γαλλίας που σήμερα συνορεύει με το Βέλγιο.


Κάτι σαν ρυζόγαλο για τα μαγικά πλάσματα
Στις σκανδιναβικές χώρες, ο κόσμος προετοιμάζει συχνά κάτι σαν ρυζόγαλο και λίγο χυλό την παραμονή των Χριστουγέννων που προορίζεται για κάποιο μαγικό πλάσμα, που είναι είτε κάποιος νάνος του αχυρώνα που προσέχει τα ζώα, ή για το ζωτικό του σπιτιού που προσέχει την οικογένεια, ή, πιο συχνά αυτές τις μέρες, για την τοπική έκδοση του Αϊ Βασίλη.

Ο χυλός όμως κρύβει μια έκπληξη: περιέχει ένα ολόκληρο αμύγδαλο. Όποιος βρει το αμύγδαλο παίρνει κάποιο δώρο.


Προσπαθήστε να μην ακούσετε τα ζώα να μιλούν
Αυτή η παράδοση δεν είναι δεμένη με κάποια συγκεκριμένη χώρα: σε πολλά μέρη της Ευρώπης, λέγεται ότι τα ζώα έχουν τη δύναμη να μιλούν τη στιγμή που η Παραμονή των Χριστουγέννων γίνεται Χριστούγεννα, δηλαδή τα μεσάνυχτα. Υπάρχει κάποια διαφωνία σχετικά με το αν πρέπει κανείς να προσπαθήσει να τα ακούσει να μιλάνε. Μερικές φορές θεωρείται κακή τύχη. Αλλά πάλι, τα ζώα κουτσομπολεύουν ποιος τους φέρθηκε άσχημα, οπότε μάλλον αξίζει τον κόπο να τα ακούσει κάποιος...


Το δείπνο της Παραμονής των Χριστουγέννων με τα 12 πιάτα
Σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, την Παραμονή των Χριστουγέννων το δείπνο είναι μια σοβαρή τελετουργία, η οποία ακολουθεί μια ημέρα νηστείας και δεν περιλαμβάνει κρέας. Το τραπέζι μπορεί να είναι σπαρμένο με σανό, όπως η φάτνη που γεννήθηκε ο Ιησούς και σε ορισμένα σημεία το πρώτο πράγμα που τρώγεται είναι μια κοινωνία που μοιάζει με γκοφρέτα.

Τα 12 πιάτα είναι προς τιμή των 12 Αποστόλων ή των 12 μηνών, και περιλαμβάνουν μπορς, μανιταρόσουπα, πατάτες, λάχανο τουρσί, pierogi, λαχανοντολμάδες, ρέγγα, καπνιστό χέλι, μικρά μπισκότα ή μελόψωμο. Όλοι πρέπει να δοκιμάσουν όλα τα πιάτα, αλλιώς θα έχουν κακή τύχη το νέο έτος.

Μερικά από αυτά τα δείπνα συνδέονται με τους νεκρούς ή το θάνατο. Μερικές οικογένειες κάνουν ένα τελετουργικό στο τέλος του γεύματος. Σβήνουν ένα κερί μπροστά στην πόρτα και η κατεύθυνση του καπνού -επάνω ή κάτω- προοιωνίζει καλοτυχία ή κακοτυχία. Κάποιοι αφήνουν ένα άδειο πιάτο για τους νεκρούς συγγενείς τους. Άλλοι αφήνουν τα περισσεύματα από το γεύμα στο τραπέζι όλη τη νύχτα, έτσι ώστε να έρθουν οι νεκροί και να φάνε και αυτοί.


Τα 13 γλυκά των Χριστουγέννων
Μια λιγότερο ζοφερή παράδοση στο νότο της Γαλλίας υπαγορεύει ότι την Παραμονή των Χριστουγέννων το δείπνο περιλαμβάνει 13 επιδόρπια, (ο Ιησούς και οι 12 Αποστόλοι) και πρέπει κάποιος να φάει και τα 13 γλυκά.


Ψήσε μόνο ένα επιδόρπιο, αλλά πρέπει να έχει 18 στρώσεις
Σε ορισμένες σκανδιναβικές χώρες, το χριστουγεννιάτικο επιδόρπιο είναι το Kransekake, ένας πύργος όπου δαχτυλίδια, στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο. Δεν είναι αποκλειστικά χριστουγεννιάτικο επιδόρπιο.