Πώς ο Ουρανός απέκτησε αυτό το όνομα;

Σύγκριση μεγέθους Γης-Ουρανού

Είναι ο μοναδικός πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος που έχει το όνομα αρχαίου ελληνικού θεού, μιας και οι υπόλοιποι έχουν τα αντίστοιχα των Ρωμαίων.

Την ημέρα που ο Ουίλιαμ Χέρσελ (William Herschel) ανακάλυψε αυτόν τον περίεργο γίγαντα πάγου 235 χρόνια πριν (στις 13 Μαρτίου του 1781) ήταν η πρώτη φορά που κάποιος είχε εντοπίσει ένα νέο πλανήτη από την αυγή της αστρονομικής παρατήρησης.

Σε έναν ιδανικό κόσμο, ο Ουρανός θα είχε ένα λαμπρό όνομα για να ταιριάζει με το ιστορικό γεγονός της ανακάλυψης του. Αντ' αυτού, η ιστορία του ονόματος του έχει πολύ ενδιαφέρον.



Για την ακρίβεια, χρειάστηκε σχεδόν 70 χρόνια για να γίνει διεθνώς αποδεκτό το όνομα Ουρανός για τον έβδομο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Το όνομα που επέλεξε ο Χέρσελ ήταν "Georgium sidus", το οποίο μεταφράζεται το Άστρο του Γεωργίου, προς τιμήν του ευεργέτη του βασιλιά Γεωργίου Γ'.

Ωστόσο, ενώ ο βασιλιάς ήταν ένας γενναιόδωρος προστάτης του Χέρσελ, εκτός των συνόρων της Βρετανίας ήταν ευρέως στιγματισμένος ως τύραννος, οπότε το όνομα δεν άρεσε στους επιστήμονες σε διεθνές επίπεδο. Μετά την ανακάλυψη του Χέρσελ, αρκετοί πρότειναν πιο "καλά" ονόματα για το νέο πλανήτη.

Ο Γάλλος αστρονόμος Ζερόμ Λαλάντ (Jérôme Lalande), για παράδειγμα, πρότεινε ο πλανήτης ονομαστεί Χέρσελ, προς τιμή του ανθρώπου που τον ανακάλυψε. Ο Ελβετός μαθηματικός Γιόχαν Μπερνούλι πρότεινε το όνομα Hypercronius, δηλαδή "υπέρ Κρόνος". Μια καόμη μια δημοφιλής ιδέα ήταν Κυβέλη (Cybele), από τη σύζυγο του Κρόνου. Ο Σουηδός αστρονόμος Erik Prosperin πρότεινε το όνομα Ποσειδώνας, το οποίο τελικά χρησιμοποιήθηκε στον όγδοο πλανήτη που ανακαλύφθηκε το 1846.

Καλλιτεχνική αναπαράσταση που απεικονίζει τον Ουίλιαμ Χέρσελ, συνοδευόμενος από την αδελφή του Caroline, ενώ ανακαλύπτει τον Ουρανό στις 13 Μαρτίου του 1781 - πηγή

Αλλά τελικά ήταν ο Γερμανός αστρονόμος Γιόχαν Μπόντε (Johann Elert Bode) που σφράγισε τη μοίρα του Ουρανού. Για κάποιο λόγο, ο Μπόντε ήταν φανατικός του ονόματος Ουρανός, και όχι μόνο για τους πλανήτες. Ο ίδιος είχε δημιουργήσει τον χάρτη αστέρων Uranographia και ήταν η έμπνευση για τον χημικό Martin Klaproth να ονομάσει το 92ο στοιχείο "ουράνιο".

Το σκεπτικό του Μπόντε ήταν ότι στη μυθολογία, ο Κρόνος ήταν πατέρας του Δία, και ο Caelus (το ρωμαϊκό αντίστοιχο του ελληνικού θεού Ουρανού) πατέρας του Κρόνου. Δεν είναι σαφές όμως γιατί ο Μπόντε αγνόησε τους κανόνες της ονοματολογίας των πλανητών και τελικά ο Ουρανός είναι ο μόνος πλανήτης που ονομάστηκε από τον αρχαίο ελληνικό θεό.

Η ονομασία του Μπόντε είχε πέραση σε ορισμένους κύκλους, αλλά ακόμα κι έτσι, πέρασαν αρκετές δεκαετίες πριν η επιστημονική κοινότητα αρχίσει να τον αποκαλεί Ουρανό. Οι τελευταίοι ήταν οι Βρετανοί οι οποίοι αναφέρονταν στον πλανήτη ως Georgium sidus μέχρι το 1850.