Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2021

Η ιστορία και ο συμβολισμός του γερανού Origami


Όταν κάποιος ακούει τη λέξη origami, το πιθανότερο είναι να έρθει στο μυαλό του η εικόνα ενός χάρτινου γερανού. Έχετε ποτέ αναρωτηθεί γιατί αυτό το πουλί έγινε συνώνυμο της χειροτεχνίας;
 
 
 
Η σημασία του γερανού origami στην Ιαπωνία έχει μια αρχαία ιστορία και έγινε δημοφιλές αργότερα, όταν η Sadako Sasaki το χρησιμοποίησε για να στείλει ένα ισχυρό και διαρκές μήνυμα.
 
Σήμερα, οι άνθρωποι συνεχίζουν να κατασκευάζουν και να δωρίζουν γερανούς origami ως σύμβολα ελπίδας και αγάπης.
 
Μια σύντομη ιστορία του Origami στην Ιαπωνία
 
Orizuru o tsukuru shōjo, Isoda Koryūsai, 1772 ή 1773
 
Η πρώτη διαδικασία παραγωγής χαρτιού τεκμηριώθηκε στην Κίνα κατά την περίοδο της ανατολικής δυναστείας Χαν (25–220 μ.Χ.). Αργότερα, κατά τον 6ο αιώνα, το χαρτί εισήχθη στην Ιαπωνία. Και ενώ, αν και πολλοί άλλοι πολιτισμοί ασχολήθηκαν με το δίπλωμα του χαρτιού, ήταν οι Ιάπωνες που το έκαναν μορφή τέχνης.
 
Αρχικά, το origami ήταν γνωστό ως orikata (διπλωμένα σχήματα). Ωστόσο, το 1880, έγινε γνωστό ως origami. Ο όρος προέρχεται από τις ιαπωνικές λέξεις oru (διπλώνω) και kami (χαρτί). Όταν εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, το χαρτί ήταν ακριβό, επομένως η τέχνη ήταν μόνο για την ελίτ. Ιάπωνες μοναχοί κατασκεύαζαν χάρτινες φιγούρες για σιντοϊστικά τελετουργικά και για να διακοσμήσουν επίσημες τελετές. Την περίοδο Έντο (1603–1868) -όταν το χαρτί ήταν πιο προσιτό- το origami θεωρήθηκε μια χαλαρή δραστηριότητα, οπότε, απλοί άνθρωποι άρχισαν να ασκούνται και να δωρίζουν τις χάρτινες δημιουργίες τους σε φίλους και συγγενείς. Σήμερα, το origami συνεχίζει να είναι ένα δημοφιλές χόμπι, τόσο στην Ιαπωνία, όσο και σε όλο τον κόσμο. 

Η σημασία του γερανού
 
Οδηγίες από το βιβλίο "Hiden Senbazuru Orikata" (Secret to Folding One-thousand Cranes) του Akisato Ritō, 1797
 
Στην Ιαπωνία, την Κίνα και την Κορέα, ο γερανός πιστεύεται ότι είναι ένα μυθικό πλάσμα που ζει για 1.000 χρόνια. Οι Ιάπωνες αγαπούν ιδιαίτερα τον γερανό και συχνά τον αναφέρουν ως "το πουλί της ευτυχίας". Πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύει την καλή τύχη και τη μακροζωία και τα φτερά του ότι παρέχουν προστασία. Μάλιστα, υπάρχει και μια παραδοσιακή προσευχή που μερικές φορές την απαγγέλλουν οι μητέρες που προσέχουν τα παιδιά τους:

"Ω κοπάδι των ουράνιων γερανών
σκέπασε το παιδί μου με τα φτερά σου
".


Η παράδοση του ιαπωνικού orizuru (ori, "διπλωμένο", tsuru "γερανός") ξεκίνησε στην φεουδαρχική Ιαπωνία (1185–1603), όταν ο κόσμος αντάλλασσαν τις χάρτινες φιγούρες ως σύμβολα τιμής και πίστης. Ωστόσο, η τέχνη του γερανού origami καταγράφηκε επίσημα τον 16ο αιώνα. Το Hiden Senbazuru Orikata ("Μυστικό για να διπλώνουμε χίλιους γερανούς"), που δημοσιεύτηκε στην Ιαπωνία το 1797, είναι το πρώτο γνωστό βιβλίο για origami. Διαθέτει τις παλαιότερες γνωστές οδηγίες για τον τρόπο κατασκευής γερανών, μαζί με αμέτρητα παραδείγματα διαφορετικών ειδών.

Στην ιαπωνική λαογραφία, λέγεται ότι μπορεί να ικανοποιηθεί η επιθυμία κάποιου αν διπλώσει 1.000 γερανούς origami -η πρακτική ονομάζεται "senbazuru". Αργότερα, το χάρτινο πουλί έγινε σύμβολο ελπίδας και θεραπείας σε δύσκολους καιρούς και η κατασκευή 1.000 χάρτινων γερανών έγινε δημοφιλής με την ιστορία ενός νεαρού κοριτσιού, της Sadako Sasaki.

Η ιστορία της Sadako Sasaki και των 1.000 χάρτινων γερανών
 

Όταν η Sadako Sasaki ήταν δύο ετών, εκτέθηκε στην ακτινοβολία από την ατομική βόμβα που κατέστρεψε τη Χιροσίμα το 1945. Μέχρι τα 12 της, η έκθεση στην ακτινοβολία είχε εξελιχθεί σε λευχαιμία και της δόθηκε μόλις ένας χρόνος ζωής. Η νεαρή κοπέλα άρχισε να φτιάχνει 1.000 χάρτινους γερανούς με την ελπίδα να πραγματοποιηθεί η επιθυμία της να αναρρώσει από την ασθένειά της. Ωστόσο, όσο περνούσε ο καιρός και η συλλογή της από γερανούς origami μεγάλωνε, ο στόχος της άλλαξε. Η Sasaki, αντί για τη δική της ζωή, αποφάσισε να ευχηθεί για την παγκόσμια ειρήνη. Καθώς η κατάστασή της χειροτέρευε, δε σταμάτησε ποτέ να φτιάχνει γερανούς από χαρτί, ενώ είχε για βοηθούς και τους συμμαθητές της. Όταν η Sasaki πέθανε, την έθαψαν με ένα στεφάνι από 1.000 χάρτινους γερανούς και έγινε σύμβολο ειρήνης και αγάπης, και τιμάται στο Πάρκο Ειρήνης της Χιροσίμα, όπου υπάρχει ένα άγαλμά της που κρατά έναν τεράστιο γερανό, το επονομαζόμενο Μνημείο της Ειρήνης των Παιδιών.

Κάθε χρόνο, χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν στο Μνημείο, όπου στρώνουν στεφάνια από 1.000 γερανούς. Περισσότερα από 70 χρόνια μετά, ο γερανός origami συνεχίζει να ενσαρκώνει την ανιδιοτελή επιθυμία της Sasaki για παγκόσμια γιατρειά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου