Η διαδρομή της προέλευσης μιας λέξης δεν είναι πάντα τόσο σαφής όταν πρόκειται είναι επώνυμα, λέξεις δηλαδή που επινοήθηκαν από ονόματα. Οι επιστήμονες είναι πολύ συχνά οι "ένοχοι" σε αυτές τις περιπτώσεις. Δείτε μερικές λέξεις που ήταν επώνυμα κάποιου επιστήμονα.
Βολτ (εικόνα πάνω)
Το Βολτ (Αγγλ. Volt, συμβολίζεται με το γράμμα V) είναι μονάδα μέτρησης της ηλεκτρικής τάσης. Η λέξη προέρχεται από τον Ιταλό κόμη Αλεσάντρο Βόλτα (Alessandro Giuseppe Antonio Anastasio Volta), ο οποίος ήταν φυσικός και έγινε κυρίως γνωστός για την εφεύρεση της ηλεκτρικής μπαταρίας το 1800. Ο Μέγας Ναπολέων για να τον τιμήσει του απένειμε τον τίτλο του κόμη της Λομβαρδίας, ενώ πολύ αργότερα, το 1881, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έδωσε προς τιμήν του το όνομα Volt (βολτ) στη μονάδα τάσης του ρεύματος. Ο ίδιος ανακάλυψε και το μεθάνιο (CH4).
Γαλβανισμός
Ο Βόλτα εμπνεύστηκε για την έρευνά του από τον αντίπαλό και σύγχρονο του φυσικό Λουίτζι Γκαλβάνι (Luigi Galvani), ο οποίος τη δεκαετία του 1780 σόκαρε νεκρούς βατράχους και έκανε τους μυς τους να συσπώνται (ανακάλυψε ότι τα ζωικά νεύρα και οι μύες παράγουν ηλεκτρισμό και ονόμασε την ανακάλυψή του "ηλεκτρική ενέργεια των ζώων"). Πολλές λέξεις που σχετίζονται με την ηλεκτρική ενέργεια έχουν επινοήθηκε προς τιμήν του Γκαλβάνι, αλλά σήμερα η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη στην καθημερινή ομιλία είναι ο γαλβανισμός το φαινόμενο δηλαδή κατά το οποίο όταν δύο αγώγιμα υλικά έρθουν σε επαφή, τότε υπάρχει μεταφορά ηλεκτρικού φορτίου από το ένα υλικό στο άλλο. Έτσι, το ένα υλικό φορτίζεται θετικά και το άλλο αρνητικά.
Γκιλοτίνα
Αν και το πρότυπο της γκιλοτίνας κατασκευάστηκε από τον Γάλλο γιατρό Antoine Louis και τον Γερμανό μηχανικό (και κατασκευαστή ενός παλιού είδους πιάνο το τσέμπαλο) Tobias Schmidt, ο Δρ Ζοζέφ Ινιάς Γκιγιοτέν (Joseph-Ignace Guillotin) απλά ήταν φανατικός θαυμαστής της. Η ιδέα μιας πιο ανθρώπινης φονικής μηχανής εντυπωσίασε την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης τον καθηγητή ανατομίας που στήθηκε μπροστά στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση το 1789, για να συστήσει την γκιλοτίνα ως μια λιγότερη επώδυνη μέθοδο εκτέλεσης από το σπαθί, το τσεκούρι ή τον τροχό βασανιστηρίων (Ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει τη μηχανή αυτή "ανώδυνο θάνατο"). Η Συνέλευση γέλασε μαζί του αρχικά, αλλά η συσκευή, αν και αρχικά ονομαζόταν Louison ή Louisette (από τον Δρ Louis), τελικά άλλαξε όνομα προς τιμήν του Γκιγιοτέν.
Μακαδάμια
Ο Σκοτσέζος John Macadam ήταν ένας σεβαστός χημικός και πολιτικός στη νέα του πατρίδα του την Αυστραλία, αλλά στην πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με το κάρυο που φέρει το όνομά του.
Ο καρπός αρχικά αποκαλούνταν jindilli ή gyndl από τους Αβορίγινες της Αυστραλίας, αλλά δεν πήραν κάποιο άλλο όνομα, ούτε είχαν καν "ανακαλυφθεί" από τους Ευρωπαίους -και αυτό χάρη στον εξερευνητή Allan Cunningham- το 1828. Ο Γερμανός εξερευνητής Ludwig Leichhardt τους συνέλεξε πρώτη φορά το 1843, αλλά μόλις το 1858 ο Γερμανο-αυστραλός βοτανολόγος Ferdinand von Mueller τους ονόμασε μακαδάμια από τον φίλο του John, επιστήμονα και γραμματέα του Φιλοσοφικού Ινστιτούτο της Βικτώριας.
Αλγόριθμος
Ο Πέρσης μαθηματικός, αστρονόμος και γεωγράφος Αμπού Αμπντουλάχ Μοχάμεντ ιμπν Μουσά αλ-Χουαρίζμι έχει διαφορετικό όνομα στις διάφορες γλώσσες. Αλλά αυτό που ξέρουμε καλά όλοι μας ο αλγόριθμος. Ο όρος Αλγόριθμος προέρχεται από το Algoritmi (Αλγκορίτμι), το Λατινικό του όνομα. Η Ισπανική λέξη guarismo και η πορτογαλική algarismo προέρχονται από το όνομα του (και οι δυο λέξεις σημαίνουν ψηφίο). Θεωρείται ένας από τους πατέρες της άλγεβρας (τιμή την οποία μοιράζεται με τον Διόφαντο), από τον τίτλο του πιο διάσημου βιβλίου του, το Al-Kitāb al-mukhtaṣar fī ḥisāb al-jabr waʾl-muqābala (Κιταμπ αλ-τζαμπρ).
Baud
Το baud rate ίσως και να το έχετε ακουστά. Στις τηλεπικοινωνίες και τα ηλεκτρονικά, το baud (σύμβολο Bd) είναι η μονάδα για το ρυθμό συμβόλων ή ποσοστό διαφοροποίησης με σύμβολα ανά δευτερόλεπτο ή παλμών ανά δευτερόλεπτο. Είναι ο αριθμός των διακριτών αλλαγών ενός συμβόλου που γίνεται στο μέσο μετάδοσης ανά δευτερόλεπτο σε ένα ψηφιακά διαμορφωμένο σήμα ή μια γραμμή κώδικα. Ο όρος είναι μια συντομογραφία του ονόματος του Γάλλου μηχανικού Émile Baudot, ο οποίος εφηύρε τον κώδικα Baudot, έναν προκατόχου του ASCII, που χρησιμοποιήθηκε ευρέως στην τηλεγραφία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.
Νικοτίνη
Όταν ο Γάλλος λόγιος Ζαν Νικό (Jean Nicot) ορίστηκε πρέσβης στην Πορτογαλία, σκέφτηκε ότι θα εντυπωσιάσει την αυλή στη Γαλλία όταν μετά από ένα ταξίδι στη Λισαβόνα το 1559 έφερε μαζί του μερικά φυτά καπνού. Τα είχε πάρει από τον Πορτογάλο ανθρωπιστή και φιλόσοφο Damião de Góis, που τα αποκαλούσε "θαυματουργά. Στη Γαλλία, ο Νικότ έκανε μια αλοιφή από το φυτό και αντιμετώπισε με επιτυχία τον όγκο ενός ασθενούς. Τότε πείστηκε ότι ο καπνός θεραπεύει οποιαδήποτε ασθένεια, από την ουρική αρθρίτιδα μέχρι τον καρκίνο. Έτσι, παρουσίασε μερικά φύλλα καπνού στη βασίλισσα Αικατερίνη των Μεδίκων, διαλαλώντας ότι ήταν η θεραπεία για τους πονοκεφάλους της. Έτσι το φυτό έγινε δημοφιλές ανάμεσα στους Ευρωπαίους ευγενής με τη μορφή του ταμπάκο. Δύο αιώνες αργότερα, ο Σουηδός φυσιοδίφης Κάρολος Λινναίος (Carolus Linnaeus) ονόμασε το γένος του καλλιεργήσιμου καπνού Nicotiana από τον Νικότ.
Ντεσιμπέλ
Ο εφευρέτης του τηλεφώνου, ο Σκωτσέζος επιστήμονας, εφευρέτης και μηχανικός, Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ (Alexander Graham Bell) είναι υπεύθυνος για την εφεύρεση πολλών ακόμα πραγμάτων. Απ' αυτόν προέρχεται η λέξη Ντεσιμπέλ (decibel, συντομογραφία dB) που είναι η μονάδα στην οποία εκφράζεται η διαφορά στάθμης μίας φυσικής ποσότητας. Συνήθως χρησιμοποιείται για να εκφράσει λόγο ισχύων ή εντάσεων. Η κύρια χρήση της μονάδας είναι στην ακουστική και στην ηλεκτρονική. Το όνομά της μονάδας δόθηκε προς τιμήν του Μπελ, ενώ το πρόθεμα ντέσι δηλώνει πως είναι δεκαδική υποδιαίρεση της κύριας μονάδας Μπελ. Η μονάδα Μπελ δεν χρησιμοποιείται γιατί είναι δύσχρηστη στους υπολογισμούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου