Το τηλεσκόπιο που ήταν τόσο μεγάλο για να χρησιμοποιηθεί

Το Great Telescope

Κάπου μέσα στο ιστορικό κτήριο του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, στις όχθες του ποταμού Σηκουάνα, μερικοί από τους μεγαλύτερους φακούς που κατασκευάστηκαν ποτέ είναι αποθηκευμένοι μέσα σε κιβώτια. Δύο από αυτούς έχουν διάμετρο 1,25 μέτρα. Αυτοί οι φακοί ήταν κάποτε τα πιο κρίσιμα στοιχεία του μεγαλύτερου διοπτρικού τηλεσκοπίου που επιχειρήθηκε να κατασκευαστεί ποτέ.

Δείτε ακόμη:
Ο Λεβιάθαν του Parsonstown, το τεράστιο τηλεσκόπιο των τελών του 19ου αιώνα
Το αρχαίο παρατηρητήριο του Πεκίνου
Το τελευταίο τρένο για τον Πύργο του Άιφελ: ο σταθμός που ξέχασε το Παρίσι
Το μυστικό διαμέρισμα του Γουστάβου Άιφελ στην κορυφή του Πύργου

Η κατασκευή του Great Paris Exhibition Telescope ξεκίνησε το 1892, λίγους μήνες αφότου η Γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε τα σχέδια της για την Παγκόσμια Έκθεση του 1900 στο Παρίσι. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί μια δομή τόσο εντυπωσιακή όσο ο Πύργος του Άιφελ, για την Έκθεση του 1889.

Χαρακτικό του τηλεσκοπίου του 1900. Παρουσιάζεται μια συνολική εικόνα (πάνω), ο siderostat (αριστερά), ο σωλήνας του φακού (δεξιά) και ο οφθαλμικός φακός (ένθετο)

Τρία χρόνια πριν, η Γαλλία είχε διεξάγει με επιτυχία την Έκθεση του 1889, όταν ήρθε η είδηση ότι η Γερμανία σχεδίαζε μια Έκθεση για το 1896 ή, ενδεχομένως, το 1900. Η είδηση απειλούσε τη Γαλλία, επειδή πίστευαν ότι η χώρα που θα φιλοξένησε την Έκθεση στο κατώφλι του νέου αιώνα θα καθόριζε τη φιλοσοφία ολόκληρου του 19ου αιώνα στον κόσμο. Η γαλλική κυβέρνηση αποφάσισε να δράσει γρήγορα και ανακοίνωσε την Έκθεση του 1900, ακριβώς για να αρπάξει την πρωτοβουλία από τη Γερμανία.

Το επίκεντρο της Exposition Universelle ήταν το Great Paris Exhibition Telescope που θα στεγαζόταν μέσα στο Palais de l'Optique. Το τηλεσκόπιο είχε δυο φακούς διαμέτρου 1,25 μέτρων, έναν για οπτική παρατήρηση και έναν για την κατασκευή φωτογραφικών πλακών. Είχαν εστιακό μήκος 57 μέτρων και ο χαλύβδινος σωλήνας που τους περιείχε είχε μήκος 60 μέτρα. Λόγω του τεράστιου μεγέθους και του βάρους του, το τηλεσκόπιο δεν μπορούσε να μετακινηθεί στοχεύοντας τα αστρονομικά αντικείμενα. Αντ' αυτού, είχε τοποθετηθεί σε μια σταθερή οριζόντια θέση και το φως από τα αστρονομικά αντικείμενα στέλνονταν στον οπτική σωλήνα μέσω ενός κινητού συστήματος κατόπτρων (Foucault siderostat). Το προσοφθάλμιο του τηλεσκοπίου τοποθετήθηκε σε ράγες και μπορούσε να μετατοπιστεί πέντε πόδια για την εστίαση.

Το τηλεσκόπιο εκτέθηκε για περίπου ένα χρόνο, στη διάρκεια της οποίας έγιναν λίγες μόνο επιστημονικές παρατηρήσεις. Οι αστρονόμοι παρακολούθησαν ηλιακές κηλίδες και νεφελώματα και τράβηξαν μεγάλες φωτογραφίες της επιφάνειας της Σελήνης, παρά το γεγονός ότι η θέση του στους εκθεσιακούς χώρους κοντά σε δυνατά φώτα δεν ήταν ιδανική για αστρονομική παρατήρηση. Στο τέλος, το τηλεσκόπιο κατέληξε να είναι σε μεγάλο βαθμό ένα τέχνασμα παρά ένα σοβαρό αστρονομικό όργανο.

Ένα γελοιογραφία του 1892 που διακωμωδεί την πρόταση του François Deloncle να "φέρει το φεγγάρι μέσα σε ένα μέτρο".

Η εταιρεία, η οποία είχε αναλάβει το 1886 την κατασκευή του τηλεσκοπίου, χρεοκόπησε και το τηλεσκόπιο τέθηκε σε δημοπρασία το 1909. Παρόλα αυτά, κανείς δεν το αγόρασε. Τελικά, το τηλεσκόπιο διαλύθηκε σε παλιοσίδερα και μόνο οι φακοί αποθηκεύτηκαν στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού, όπου εξακολουθούν να παραμένουν.

Παρά το γεγονός ότι το τηλεσκόπιο κατέληξε να είναι εντελώς άχρηστο, όσο αφορά την επιστήμη, εξυπηρέτησε έναν σκοπό.

Σήμερα, σχεδόν όλα τα μεγάλα οπτικά τηλεσκόπια που χρησιμοποιούνται για αστρονομικές παρατηρήσεις, είναι κατοπτρικά τηλεσκόπια, γιατί αυτού του τύπου τα τηλεσκόπια δεν περιορίζονται σε μέγεθος ή δεν έχουν άλλους τεχνολογικούς περιορισμούς.

πηγή: amusing planet