Κάπου στην ανατολική Κροατία, στα σύνορα με την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, κάτω από το βουνό Plješevica, υπάρχει μια εγκαταλελειμμένη στρατιωτική βάση. Κάποτε, ήταν το μεγαλύτερο υπόγειο αεροδρόμιο, όχι μόνο της Γιουγκοσλαβίας, αλλά ολόκληρης της Ευρώπης.
44°50'11.0"Β 015°45'29.0"Α
Στο έδαφος της πρώην Γιουγκοσλαβίας είχαν κατασκευαστεί πολλές αεροπορικές βάσεις, γνωστές ως "Objekat", συχνά σε απομακρυσμένες αλλά στρατηγικές περιοχές. Στην βάση που βρίσκεται στα βουνά κοντά στην πόλη Μπίχατς, σήμερα Βοσνία-Ερζεγοβίνη, δόθηκε η κωδική ονομασία Objekat 505, αν και συχνά αναφέρεται ως αεροπορική βάση Željava.
Η κατασκευή της Željava πραγματοποιήθηκε κάπου μεταξύ του 1948 και του '65 και πραγματοποιήθηκε με απόλυτη μυστικότητα, καθιστώντας δύσκολο τον εντοπισμό της ακριβούς ημερομηνίας κατασκευής της. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι η αεροπορική βάση ολοκληρώθηκε και άρχισε να λειτουργεί το 1968. Το κόστος κατασκευής της ανήλθε στα 6 δισεκατομμύρια δολάρια. Οπότε, δεν ήταν μόνο μία από τις μεγαλύτερες αεροπορικές βάσεις στην Ευρώπη, αλλά και μία από τις πιο ακριβές.
Η Objekat 505 προοριζόταν να προστατεύσει τη χώρα από ξένες επιθέσεις κατά τη διάρκεια ενός πολέμου. Για να βοηθήσει στην άμυνα της χώρας, εγκαταστάθηκε εκεί ένα σύστημα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης μεγάλης εμβέλειας. Όλο το συγκρότημα είχε σχεδιαστεί ώστε να αντέξει σε άμεσο χτύπημα από μια πυρηνική βόμβα ισοδύναμη με τη βόμβα του Ναγκασάκι. Πάνω από το έδαφος, η βάση είχε πέντε διαδρόμους, ραντάρ παρακολούθησης και πυραύλους επιφανείας-αέρα. Υπήρχαν επίσης στρατιωτικά αστυνομικά τμήματα και μια καλύβα για κυνήγι, που χρησιμοποιούνταν για ψυχαγωγικούς σκοπούς, τόσο από στρατιωτικούς, όσο και από πολιτικούς ηγέτες που φιλοξενούνταν στην βάση.
Όμως, το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της βάσης ήταν οι υπόγειες εγκαταστάσεις της. Υπήρχαν τέσσερις έξοδοι, όλες σφραγισμένες με θύρες των 100 τόνων. Τρεις από τις εξόδους ήταν αρκετά μεγάλες και είχαν σχεδιαστεί ώστε να απογειώνονται jet. Ακόμα και σήμερα, υπάρχουν εκεί μερικά από τα αεροπλάνα -ένα παλιό C-47 και δύο F-48, όλα παρατημένα. Το υπόγειο συγκρότημα Objekat 505 φιλοξένησε δύο πλήρεις μαχητικές μοίρες, καθώς και αεροπλάνα αναγνώρισης και συναφείς εγκαταστάσεις. Οι σήραγγες που συνδέουν όλες αυτές τις περιοχές είχαν συνολικό μήκος 3,5 χιλιόμετρα.
Υπογείως, η εγκατάσταση ήταν επενδεδυμένη με ημικυκλικές ασπίδες σκυροδέματος, ανά δέκα μέτρα. Διέθετε επίσης γεννήτριες ηλεκτρικής ενέργειας, υπόγεια πηγή νερού, δωμάτια για το προσωπικό και τραπεζαρία που μπορούσε να φιλοξενήσει έως και 1.000 άτομα. Η γεννήτρια τροφοδοτούνταν με το καύσιμο μέσω υπόγειων σωλήνων που συνδέονταν με μια υπόγεια αποθήκη στο κοντινό Μπίχατς. Η βάση ήταν επίσης εφοδιασμένη με αρκετό φαγητό και όπλα για να εξασφαλίσει ότι οι διαμένοντες είχαν επάρκεια μέχρι και 30 ημέρες, αν χρειαζόταν.
Όταν το1991/2 αποσύρθηκε από την βάση ο Γιουγκοσλαβικός Λαϊκός Στρατός (Jugoslavenska narodna armija, JNA), πυροδότησε εκρηκτικά που είχαν τοποθετηθεί σε διαμερίσματα κατά μήκος των αεροδρομίων. Αυτά τα διαμερίσματα είχαν συμπεριληφθεί στο σχεδιασμό ειδικά γι' αυτό το σκοπό. Αν και τα αεροδρόμια καταστράφηκαν, η υπόλοιπη βάση παρέμεινε όρθια. Ένα χρόνο αργότερα, καταστράφηκε πλήρως από τον στρατό της Σερβικής Κράινα (ένα μη αναγνωρισμένο κράτος, σερβικός θύλακας στα εδάφη της Κροατίας που δημιουργήθηκε με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1991 και διατηρήθηκε έως το 1995), ο οποίος χρησιμοποίησε 56 τόνους εκρηκτικών για να καταστήσει τη βάση εντελώς ακατάλληλη για στρατιωτική χρήση. Φημολογείται ότι οι δονήσεις της έκρηξης έγιναν αισθητές μέχρι το Μπίχατς.
Μετά από την εγκατάλειψή της, η αεροπορική βάση προσέλκυσε αστικούς ερευνητές. Ωστόσο, οι επισκέπτες πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί λόγω του κινδύνου ναρκών που δεν έχουν καταστραφεί και άλλων κινδύνων. Τον Νοέμβριο του 2000, ένας άντρας σκοτώθηκε καθώς έψαχνε μανιτάρια και πάτησε νάρκη κατά προσωπικού. Η είσοδος στις σήραγγες συνεπάγεται και τους δικούς της κινδύνους λόγω των εκρήξεων. Ορισμένα επιβλαβή αέρια έχουν παγιδευτεί εκεί μέσα και ο παραμικρός σπινθήρας μπορεί να τα αναφλέξει. Επίσης, οι κατασκευές από σκυρόδεμα έχουν αποδυναμωθεί, οπότε οι τοίχοι καταρρέουν.
Σήμερα, η τοπική αστυνομία χρησιμοποιεί την περιοχή για να εκπαιδεύει τα σκυλιά της σε εκρηκτικά. Λόγω της παρουσίας ναρκών και του όγκου των ζημιών που υπέστη το περιβάλλον λόγω των εκρήξεων, το κόστος ώστε να μετατραπεί σε κάτι άλλο είναι πολύ μεγάλο. Επίσης, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιοδήποτε είδος στρατιωτικής εκπαίδευσης ή δοκιμών, μιας και υπάρχει συμφωνία μεταξύ διαφόρων χωρών που απαγορεύει την ύπαρξη ενεργών στρατιωτικών βάσεων εντός 15 χιλιομέτρων από τα σύνορα. Η Željava είναι μοναδική καθώς την διασχίζει η οριογραμμή μεταξύ Κροατίας και Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Ως εκ τούτου, φαίνεται ότι η Objekat 505 είναι καταδικασμένη να παραμείνει εγκαταλελειμμένη και ερειπωμένη.
από: abandoned spaces
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου