Τρίτη 16 Μαΐου 2023

Η περίπτωση της ραδιενεργούς οδοντόκρεμας

 
Στα τέλη του 1943, ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη το Πρόγραμμα Μανχάταν (επίσημα Manhattan District, ανεπίσημα Manhattan Project), μια ομάδα κατασκόπων στάλθηκε στην Ευρώπη για να συγκεντρώσει πληροφορίες σχετικά με την πορεία των Ναζί στην ανάπτυξη της πυρηνικής τεχνολογίας. Σύντομα, τα μέλη της "αποστολής Alsos" (Alsos mission) έμαθαν ότι η γερμανική χημική εταιρεία Auergesellschaft έστελνε τεράστιες προμήθειες θορίου στη Γερμανία. Η είδηση τρόμαξε τους Συμμάχους επειδή έδειχνε ότι η γερμανική έρευνα για την ατομική ενέργεια ήταν πιο προχωρημένη από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως, καθώς το θόριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ατομική βόμβα μόνο όταν αυτό το project είναι σε προχωρημένο στάδιο.
 
 

Η ομάδα συνέλαβε έναν εκπρόσωπο της γερμανικής εταιρείας, τον Herr Doktor Petersen, ο οποίος είχε μαζί του μια βαλίτσα γεμάτη έγγραφα. Η ομάδα Alsos ενθουσιάστηκε. "Ήταν ο πρώτος μας πραγματικός κρατούμενος. Είχαμε μεγάλες ελπίδες ότι επιτέλους είχαμε βρει κάποιον που είχε πληροφορίες σχετικά με το project για το ουράνιο των Ναζί", έγραψε ο Ολλανδός φυσικός και μέλος της Alsos, Samuel Goudsmit.

Για ώρες, σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο Παρίσι, η ομάδα ανέκρινε τον κρατούμενο, αλλά με μικρή επιτυχία. "Είτε έκρυβε κάτι ή πραγματικά δεν ήξερε περί τίνος επρόκειτο", έγραψε ο Goudsmit.

Απογοητευμένος από τον τρόπο με τον οποίο προχωρούσε η ανάκριση, ο Ολλανδός φυσικός άρχισε να μελετά τα πολυάριθμα έγγραφα που περιείχε η βαλίτσα. Ο Petersen, όπως και οι περισσότεροι Γερμανοί, έτυχε να είναι ένας πολύ συστηματικός τύπος που κατέγραφε όλα όσα έκανε κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Ευρώπη. Ένα εισιτήριο τραμ έδειχνε ότι, μόλις δύο εβδομάδες πριν, είχε πάει στο Βερολίνο, και ένας λογαριασμός ξενοδοχείου έδειχνε ότι επισκέφτηκε το μικρό χωριό Hechingen στη νότια Γερμανία, όπου είχε μεταφερθεί το 1943 το Ινστιτούτο Φυσικής Kaiser Wilhelm για να γλιτώσει από τους βομβαρδισμούς.

Η Alsos ήταν πεπεισμένη ότι ο Petersen είχε πάει στο Hechingen για να επισκεφθεί το γερμανικό πρόγραμμα πυρηνικής έρευνας, αλλά εκείνος ορκίστηκε ότι πήγε μόνο και μόνο για να επισκεφτεί τη μητέρα του. Μια έρευνα έδειξε ότι όντως η μητέρα του ζούσε στο Hechingen.

Η ομάδα έκανε περισσότερες ανακρίσεις και μελέτησε τα χαρτιά πιο προσεκτικά. Τελικά, η σκληρή δουλειά απέδωσε και ανακάλυψαν τον αληθινό λόγο για τον οποίο η Auergesellschaft έστελνε τις προμήθειες θορίου στη Γερμανία. Για να φτιάξει οδοντόκρεμα.

Προφανώς, οι αξιωματούχοι της εταιρείας είχαν αναγνωρίσει ότι ο πόλεμος τελείωνε και ανησυχούσαν ότι δε θα μπορούσαν πλέον να βγάλουν χρήματα από την παραγωγή εξοπλισμού -όπως μάσκες αερίων ή ανθρακονήματα για προβολείς. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μετά το τέλος του πολέμου, επρόκειτο να βγάλουν πολλά χρήματα από καλλυντικά και συναφή καταναλωτικά προϊόντα. Έτσι, οι αξιωματούχοι της εταιρείας αποφάσισαν να παράξουν οδοντόκρεμα με έγχυση θορίου. Σύμφωνα με τον Goudsmit, η εταιρεία είχε "εντυπωσιαστεί από τις αμερικανικές μεθόδους διαφήμισης", ιδιαίτερα την προώθηση της οδοντόκρεμας Pepsodent, η οποία διαφημιζόταν ότι περιείχε κάτι που ονομάζεται "irium" -αργότερα αποκαλύφθηκε ότι το "irium" δεν υπήρχε. Για να εξασφαλίσει την επιτυχία του εγχειρήματος, η εταιρεία προσπάθησε να αποκτήσει το μονοπώλιο σε όλο το θόριο που μπορούσε να βρει για να παράγει όσο περισσότερη οδοντόκρεμα μπορούσε, κάτι που εξηγούσε πού πήγε όλο το θόριο της Γαλλίας.

Η οδοντόκρεμα της εταιρείας έφερε το εμπορικό σήμα "Doramad Radioactive Toothpaste". Το ραδιενεργό περιεχόμενό της προωθούνταν ως ωφέλιμο για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αντιβακτηριδιακής δράσης και της συμβολής στην ενίσχυση της "άμυνας των δοντιών και των ούλων".
 

Εκείνη την εποχή, οι βλαβερές συνέπειες της ακτινοβολίας δεν ήταν πλήρως κατανοητές. Η ραδιενέργεια συχνά προωθήθηκε ως θεραπεία για όλους τους τύπους ασθενειών, γεγονός που οδήγησε σε πολλά φάρμακα και θεραπείες με βάση την ακτινοβολία, όπως το πόσιμο νερό με έγχυση με ραδόνιο και το Radithor, το οποίο ο άτυχος Ebenezer Byers έπαιρνε για τρία χρόνια έως ότου έπεσε το σαγόνι του.

Πλέον, πολλά από αυτά τα ραδιενεργά προϊόντα έχουν εξαφανιστεί. Όχι όμως εντελώς. Σύμφωνα με μια έκθεση του BBC που δημοσιεύθηκε το 2021, οι ολλανδικές αρχές βρήκαν μια σειρά από περιδέραια "αντι-5g προστασίας" που εκπέμπουν επιβλαβή ιονίζουσα ακτινοβολία. Αυτά τα περιδέραια είναι δημοφιλή μεταξύ των ακτιβιστών κατά του 5g που τα φορούν για να καταπολεμήσουν την επιβλαβή ακτινοβολία του 5g δικτύου στα κινητά.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου