Σάββατο 6 Μαΐου 2023

Η ιταλική πόλη που υποδέχεται την άνοιξη με ζωντανά φίδια

 
Αν τα ερπετά τυλίγονται γύρω από το κεφάλι του San Domenico Abate είναι καλός οιωνός.
 
 

Κάθε χρόνο την 1η Μαΐου, η μικρή πόλη Cocullo στην κεντρική Ιταλία γιορτάζει τον προστάτη της San Domenico Abate. Ο εορτασμός μοιάζει με πολλές άλλες καθολικές γιορτές, αλλά κατά τη διάρκεια της θρησκευτικής πομπής, το άγαλμα του αγίου καλύπτεται πλήρως με ζωντανά φίδια.
 
 
Στο πέρασμα των αιώνων, οι πολιτισμοί αποδίδουν υπερφυσικές ιδιότητες στα φίδια και επινόησαν περίπλοκες λατρείες για να τα τιμήσουν. Κάποτε, υπήρχαν διάφορα τελετουργικά με φίδια σε όλη την Ευρώπη, αλλά πλέον έχουν εξαφανιστεί. Ωστόσο, κάθε Πρωτομαγιά, σε μια μικρή πόλη στην κεντρική Ιταλία, πλήθη συγκεντρώνονται στο Cocullo για να γιορτάσουν τον προστάτη άγιο της πόλης, τον San Domenico Abate, έναν περιπλανώμενο Βενεδικτίνο μοναχό που ταξίδεψε σε όλη την Ιταλία κατά τη διάρκεια του 10ου αιώνα ιδρύοντας μοναστήρια. Όπως σε πολλές άλλες καθολικές γιορτές, στην πόλη περιφέρεται ένα άγαλμα του αγίου. Ωστόσο, στο Cocullo, το άγαλμα είναι καλυμμένο με ζωντανά φίδια.
 

Οι προετοιμασίες για την γιορτή ξεκινούν στα τέλη Μαρτίου, όταν το χιόνι αρχίζει να λιώνει και οι "serpari" -άτομα των οποίων οι πρόγονοι ήταν περιπλανώμενοι και γητευτές φιδιών κατά των Μεσαίωνα, των "ciaralli"- πηγαίνουν στο όρος Κατίνι για να πιάσουν μη δηλητηριώδη φίδια -αποφεύγουν τις δηλητηριώδεις οχιές που ζουν στην περιοχή. Αφού παγιδεύσουν τα ερπετά, τους αφαιρούν τα δόντια και τα βάζουν σε ξύλινα κουτιά για περίπου ένα μήνα, ταΐζοντάς τα βραστά αυγά και ζωντανά ποντίκια. Το πρωί της πρώτης ημέρας του Μαΐου, οι πιστοί συγκεντρώνονται στο παρεκκλήσι του San Domenico και τραβούν με τα δόντια τους το σχοινί της καμπάνας του παρεκκλησιού. Ο άγιος προστατεύει από δαγκώματα φιδιών και λύσσας, αλλά και από πονόδοντους, και πιστεύεται ότι αυτή η παράδοση κρατάει γερά τα δόντια των πιστών. Οι serpari περιμένουν στην κεντρική πλατεία της πόλης όπου εκθέτουν περήφανα τα φίδια που έχουν αιχμαλωτίσει. Στη συνέχεια, τέσσερις φύλακες μεταφέρουν το άγαλμα του αγίου έξω από την εκκλησία και βάζουν πάνω του τα φίδια. Αν τα φίδια κουλουριαστούν γύρω από το κεφάλι του αγίου, θεωρείται προμήνυμα καλής τύχης για την επόμενη χρονιά, αλλά αν πέσουν, είναι σημάδι κακοτυχίας. Καθώς η πομπή περιφέρεται στην πόλη, το πλήθος προσπαθεί να αγγίξει το άγαλμα. Στο τέλος της ημέρας, τα φίδια απελευθερώνονται πίσω στη φύση. 
 

Η προέλευση αυτού του τελετουργικού καλύπτεται από μυστήριο. Μερικοί ιστορικοί το έχουν συνδέσει με τη λατρεία του Ηρακλή, ο οποίος στραγγάλισε δύο φίδια στην κούνια του. Άλλοι με την ειδωλολατρική λατρεία της θεάς Angizia, μια θεότητα που οι αρχαίοι Marsi λάτρευαν ως προστάτη από το δηλητήριο των φιδιών. Όμως, μια ανθρωπολόγος από το Πανεπιστήμιο της Πεσκάρα που έχει μελετήσει τις γιορτές στο Cocullo, απορρίπτει αυτές τις θεωρίες ως πολύ απομακρυσμένες από τη σημερινή εποχή. Ακόμα κι αν είναι πιθανό ότι στο μακρινό παρελθόν υπήρχε μια γενική λατρεία των φιδιών στη Μεσόγειο, ισχυρίζεται ότι είναι αδύνατο να προσδιοριστεί αν αυτοί οι εορτασμοί είναι απομεινάρι, επομένως προτείνει μια πιο πρόσφατη προέλευση για την γιορτή.
 

"Οι ciaralli που συνδέονται με τη λατρεία του San Domenico Abate είναι προϊόν του Χριστιανισμού", εξηγεί. Το φαινόμενο "γεννήθηκε κατά τον Μεσαίωνα και σχετίζεται με την πρακτική των θεραπευτών στο όνομα του Αγίου Παύλου". Ο θρύλος λέει ότι ο Άγιος Παύλος επέζησε από δάγκωμα φιδιού στη Μάλτα και δημιούργησε μια ομάδα οπαδών που ταξίδευαν από πόλη σε πόλη κάνοντας εξορκισμούς και θεραπεύοντας ανθρώπους με τη μεσολάβηση του αγίου. Την 1η Μαΐου στο Cocullo, "η επαφή με το ακίνδυνο φίδι επιφέρει ένα είδος απελευθέρωσης από την αγωνία, επειδή συμβαίνει κάτω από την προστατευτική ασπίδα του San Domenico Abate", λέει. Η υπέρβαση του φυσικού φόβου να αγγίξει κάποιος το φίδι συμβολίζει την κυριαρχία του φόβου του φυσικού και υπερφυσικού κόσμου, του να κυριαρχήσει στον τρόμο των ίδιων των αβεβαιοτήτων της ζωής.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου