Τετάρτη 17 Μαΐου 2023

Οι "σκοτεινές" απαρχές του σχήματος των Gummy Bear

 
Η Γερμανία φημίζεται για διάφορα φαγητά όπως το μπράτβουρστ, το σνίτσελ και, με αρχή τον 20ό αιώνα, τα Gummy Bear.
 
 

Τα περισσότερα παιδιά των ΗΠΑ δε θα είχαν ποτέ την ευκαιρία να δοκιμάσουν τα συγκεκριμένα γλυκά πριν από τη δεκαετία του 1980. Πώς όμως τα gummy bear έγιναν από ένα γερμανικό προϊόν σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Τα γλυκίσματα πριν από τα Gummy Bear
 

Σήμερα, τα gummy bear είναι ένα από τα πιο δημοφιλή ζαχαρωτά ζελατίνης στον κόσμο. Η ζελατίνη παράγεται με την άντληση πρωτεϊνών -που ονομάζονται κολλαγόνο- από ζωικά προϊόντα -όπως τα οστά.

Τα πρώτα ζαχαρωτά με ζελέ, αντί για ζελατίνη, χρησιμοποιούσαν αλεύρι ή άμυλο για να επιτύχουν μια απαλή, ζωηρή υφή. Άλλωστε, μην ξεχνάμε το γνωστό μας λουκούμι ("lokum" στα τουρκικά, που προέρχεται από το αραβικό al-lukum. Στον αραβικό κόσμο, τα λουκούμια ονομάζονται "rāḥat al-ḥulqūm" που σημαίνει "άνεση στο λαιμό"), το οποίο, αν και η ακριβής προέλευση δεν έχει ακόμη καθοριστεί οριστικά, προέρχεται από την Οθωμανική Αυτοκρατορία πριν από περίπου 2,5 αιώνες. Το 1777, ο ζαχαροπλάστης Χατζί Μπεκίρ Εφέντη άνοιξε το ζαχαροπλαστείο του στη σύγχρονη Κωνσταντινούπολη και άρχισε να πουλά κύβους ζελέ σε διάφορες γεύσεις. Η συνταγή έχει πιθανώς προηγούμενα καθώς, υπάρχουν και άλλα παραδοσιακά τουρκικά γλυκίσματα που παρασκευάζονται από βρασμένο χυμό σταφυλιού αναμεμειγμένο με άμυλο. Θεωρείται ότι όταν το σιρόπι ζάχαρης άρχισε να γίνεται πιο ευρέως διαθέσιμο, αντικατέστησε τον βρασμένο χυμό σταφυλιού και επέτρεψε τις διάφορες γεύσεις, κάτι που τελειοποίησε ο Μπεκίρ Εφέντη. Σήμερα, το οικογενειακό κατάστημά του είναι η παλαιότερη επιχείρηση στην Τουρκία και, σύμφωνα με το BBC, μία από τις 100 παλαιότερες επιχειρήσεις στη Γη που εξακολουθούν να λειτουργούν.

Σύντομα, το λουκούμι έγινε διεθνώς δημοφιλές. Οι Ευρωπαίοι όμως είχαν ένα πρόβλημα: το να φτιάχνουν πραγματικό λουκούμι με άμυλο ήταν χρονοβόρο, αλλά, επίσης, δεν μπορούσαν να το φτιάξουν. Οπότε, από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, πολλές συνταγές άρχισαν να χρησιμοποιούν ζελατίνη.

Το 1909, ο Βρετανός ζαχαροπλάστης Τσαρλς Γκόρντον Μέιναρντ παρουσίασε τις "γλυκίσματα κρασιού" (wine gum), ένα από τα πρώτα εμπορικά γλυκά με ζελατίνη. Οι καραμέλες του δεν περιείχαν πραγματικό κρασί -κάτι για το οποίο πάλευε να πείσει τον συντηρητικό πατέρα του- αλλά συνδύαζαν μαστιχωτή ζελατίνη και γλυκιά γεύση σε μέγεθος μπουκιάς.

Αυτές οι καραμέλες, που υπάρχουν ακόμα και σήμερα, πρωτοστάτησαν στη φόρμουλα με τη ζελατίνη.

Η Haribo
 
 
Στην αγορά των καραμελών υπήρχε ένα κενό, το οποίο ήρθε να κλείσει η εταιρεία Haribo, την οποία ίδρυσε ο Hans Riegel το 1920 και αφού πρώτα εγκατέλειψε τη δουλειά του σε ένα εργοστάσιο καραμελών. Το όνομα Haribo είναι ένα portmanteau (σύνθεση) του ονόματος και του επωνύμου του ίδιου και της ιδιαίτερης πατρίδας του, της γερμανικής πόλης της Βόννης.

Τα πρώτα προϊόντα της Haribo ήταν άχρωμες, σκληρές καραμέλες, που έφτιαχνε ο Riegel σε χάλκινο δοχείο στο σπίτι του, τα οποία στη συνέχεια πουλούσε σε τοπικές εκθέσεις και έστελνε τη σύζυγό του να τα παραδώσει με ποδήλατο. Τα γλυκά έκαναν καλές πωλήσεις, αλλά όχι τόσο καλές ώστε η επιχείρηση να περάσει στο επόμενο επίπεδο.

Το 1922, ο Riegel είχε την ιδέα να διαμορφώσει τη ζελατίνη με γεύση φρούτων σε σχήμα αρκούδας. Αυτή η γλυκιά απόλαυση οδήγησε την Haribo στην επιτυχία και τελικά ξεκίνησε μια παγκόσμια εμμονή.

Γιατί όμως ο Riegel επέλεξε να δώσει στα γλυκά του το σχήμα αρκούδας -αντί για λιοντάρια ή τίγρεις, ας πούμε;
 
 
Το σχήμα προήλθε ως φόρος τιμής σε μια ευρωπαϊκή παράδοση που χρονολογείται από αιώνες. Κατά τον Μεσαίωνα, υπήρξε η παράσταση με τις αρκούδες που χορεύουν, κάτι που έφτασε μέχρι και τις μέρες μας. Αυτές οι αρκούδες λοιπόν ήταν κοινό θέαμα στις γερμανικές γιορτές πριν από 100 χρόνια, οπότε ο Riegel ήξερε ότι ήταν μια εικόνα που θα αναγνώριζαν οι πελάτες του.

Οι εκπαιδευτές έπιαναν τις αρκούδες από μικρές και τις μάθαιναν, με φρικαλέες πρακτικές, να κάνουν κόλπα. Ένα από αυτά ήταν να "χορεύουν" ενώ τις έβαζαν να στέκονται σε μεταλλικά πιάτα πάνω από φωτιά ενώ ταυτόχρονα ακουγόταν μουσική. Καθώς τα πιάτα ζεσταίνονταν, οι αρκούδες, για να ανακουφίσουν την ταλαιπωρία τους, στηρίζονταν πότε στο ένα πόδι και πότε στο άλλο. Τελικά, τα ζώα έμαθαν να συνδέουν τη μουσική με τον πόνο και, κάθε φορά που την άκουγαν, σήκωναν τα πόδια τους σαν να χόρευαν.

Σήμερα, οι αρκούδες που χορεύουν απαγορεύονται στη Γερμανία, αλλά η κληρονομιά τους υπάρχει σε κάθε σακουλάκι Gummy Bear.

Μέχρι το 1960, τα tanzbären, ή "αρκούδες που χορεύουν", ήταν βασικό στοιχείο των γερμανικών γλυκισμάτων και η Haribo ήταν έτοιμη να επεκτείνει την εμβέλειά τους.

Εκείνη τη χρονιά, η εταιρεία άρχισε να πουλάει το προϊόν της στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά. Επίσης, τα αρκουδάκια άλλαξαν εμφάνιση και απέκτησαν το σχήμα που ξέρουμε σήμερα. Το 1967, η Haribo άρχισε να φτιάχνει συσκευασίες με πολύχρωμες αρκούδες -αφού προηγουμένως έκανε μόνο χρυσές-, και, το 1975, τους έδωσε το εμπορικό σήμα "goldbären", δηλαδή, "χρυσή αρκούδα".

Οι χρυσές αρκούδες της Haribo έρχονται σε πέντε κλασικές γεύσεις: φράουλα, λεμόνι, πορτοκάλι, ανανάς και βατόμουρο. Όμως, αν και τα διαφορετικά χρώματα έχουν ξεχωριστές γεύσεις, αυτό που γεύεται κανείς, δεν ταιριάζει πάντα με την πραγματικότητα. Μερικοί αναφέρουν ότι η πράσινη αρκούδα έχει γεύση μήλο ή καρπούζι, ενώ στην πραγματικότητα έχει γεύση φράουλας.

Αυτή η ασυμφωνία είναι προϊόν του πώς το χρώμα επηρεάζει την αντίληψή μας για τη γεύση. Ο εγκέφαλός μας είναι πολύ υποδηλωτικός. Βλέποντας το κίτρινο χρώμα, του είναι αρκετό να μας πείσει ότι δοκιμάζουμε λεμόνι, ακόμα κι αν τρώμε κάτι αρωματισμένο με διαφορετικό φρούτο.

Αυτό το αποτέλεσμα αποδείχθηκε με ένα πείραμα σχετικά με την επίδραση του χρώματος των τροφίμων στην αντίληψη της γεύσης. Οι ερευνητές ζήτησαν από φοιτητές να δοκιμάσουν ποτά με γεύση φρούτων που είχαν βαφτεί σε τυχαία χρώματα. Ακόμη και όταν οι πειραματιστές ζήτησαν από τα υποκείμενά τους να αγνοήσουν το χρώμα αυτού που έπιναν, εκείνοι ανέφεραν και πάλι ότι δοκίμαζαν γεύσεις που απλώς υποδεικνύονταν από το χρώμα.

Και άλλα σχήματα
 
 
Στο πέρασμα του χρόνου έχουν υπάρξει παρόμοιες καραμέλες σε σχήμα καρχαρία, δαχτυλίδια ροδάκινου και μπουκάλια κόλα (οι παλαιότεροι πιστεύω τα θυμούνται...). Ορισμένες καραμέλες ήταν μικρότερης διάρκειας -όπως η περιορισμένης έκδοσης arsch mit ohren της Haribo, που μεταφράζεται στο γερμανικό προσβλητικό "γάιδαρος με αυτιά". Το 2005, οι τσίχλες Trolli σταμάτησαν να κυκλοφορούν σχεδόν αμέσως στα ράφια των ΗΠΑ, λόγω της αντίδρασης ακτιβιστών για τα δικαιώματα των ζώων που πίεσαν την εταιρεία να σταματήσει να φτιάχνει τις καραμέλες σε σχήμα ζώων με σημάδια ελαστικών.

Η Haribo μπορεί να εφηύρε τα gummy bear, αλλά πλέον δεν είναι η μοναδική εταιρεία παραγωγής. Η παγκόσμια επιτυχία της ενέπνευσε και άλλες εταιρείες να αρχίσουν να παράγουν τις δικές τους σειρές από gummy bear. Αλλά και οι ίδιες οι αρκούδες έχουν εξελιχθεί με τα χρόνια και, σήμερα, πολλές μάρκες πωλούν γιγάντιες καραμέλες που ζυγίζουν μέχρι και 2 κιλά.

από: mental floss

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου