Ada Blackjack, η μοναδική επιζήσασα μιας παράξενης αποστολής στην Αρκτική

Η Άντα Μπλάκτζακ με την υπόλοιπη αποστολή στη Νήσο Βράνγκελ

 

Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, η 23χρονη Άντα Μπλάκτζακ έμεινε για δύο χρόνια στην παγωμένη Νήσο Βράνγκελ -ή Ράνγκελ- στον Αρκτικό Ωκεανό.

 

 

Όταν το 1921 η Άντα Μπλάκτζακ ξεκίνησε να πάει σε ένα απομακρυσμένο κομμάτι γης βόρεια της Σιβηρίας, η μικροκαμωμένη γυναίκα της φυλής Ινουπιάτ (Iñupiat ή Iñupiaq) ήταν μια άτυχη ηρωίδα της Αρκτικής.Στην αποστολή που αποτελούνταν από τέσσερις άνδρες και μια θηλυκή γάτα, την Vic, είχαν διαβεβαίωση την Μπλάκτζακ ότι, κατά τη διάρκεια του μονοετούς συμβολαίου της που περιελάμβανε το ράψιμο εξοπλισμού επιβίωσης στο απομακρυσμένο νησί, θα της παρείχαν τροφή και θα την φρόντιζαν χωρίς να χρειάζεται να συμμετάσχει σε καμία εξαντλητική, καθημερινή δουλειά για την επιβίωσή τους στην Αρκτική.

Σχεδόν δύο χρόνια όμως αργότερα, όταν ένα πλοίο διάσωσης φάνηκε στον ορίζοντα, η Μπλάκτζακ, η οποία θα γινόταν γνωστή ως "The Female Robinson Crusoe" (Θηλυκός Ροβινσώνας Κρούσος), ήταν το μόνο μέλος της ομάδας που ήταν ακόμα ζωντανό -και η Vic. Η μοδίστρα, δεν είχε απομακρυνθεί σχεδόν καθόλου από το σημείο από τον φόβο των πολικών αρκούδων, είχε μάθει να πυροβολεί και να στήνει παγίδες για να μην πεινάει και, όταν βγήκε να συναντήσει τους διασώστες της φορώντας ένα παλτό από γούνα ταράνδου που είχε ράψει, το λιπόθυμο πρόσωπό της είχε ένα χαμόγελο θριάμβου.

Η  Μπλάκτζακ -το γένος Ada Deletuk- γεννήθηκε το 1898 στο Spruce Creek της Αλάσκας, έναν απομακρυσμένο οικισμό βόρεια του αρκτικού κύκλου κοντά στην πόλη χρυσοθήρων Nome (Νομ). Σε μεγάλο βαθμό, η ιστορία την έχει ξεχάσει, αν και η βιογραφία της Jennifer Niven "Ada Blackjack: A True Story of Survival in the Arctic" (2004) έδειξε μια ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής της. Αν και η Μπλάκτζακ ανήκε στην φυλή Ινουπιάτ, δεν έμαθε να κυνηγάει ή να επιβιώνει στην ερημιά. Αντίθετα, ανατράφηκε από μεθοδιστές ιεραποστόλους, οι οποίοι της έμαθαν αγγλικά για να μελετήσει τη Βίβλο, να ράβει και να μαγειρεύει στους λευκούς.

Στα 16 της, παντρεύτηκε τον Τζακ Μπλάκτζακ, έναν ντόπιο οδηγό έλκηθρου σκύλων, και απέκτησαν τρία παιδιά -δύο από τα οποία πέθαναν- προτού ο Τζακ εγκαταλείψει την Άντα στη χερσόνησο του Σιούαρντ το 1921. Η Άντα περπάτησε 40 μίλια πίσω στο Νομ μαζί με τον πεντάχρονο γιος της, Bennett, τον οποίο κουβαλούσε, όταν εκείνος ήταν πολύ κουρασμένος για να περπατήσει. Το αγόρι υπέφερε από φυματίωση και γενικά η υγεία του ήταν κακή. Η Μπλάκτζακ δεν είχε τους πόρους για να τον φροντίσει σωστά, οπότε τον έβαλε σε ένα τοπικό ορφανοτροφείο, υποσχόμενη ότι θα έβρισκε έναν τρόπο να βγάλει χρήματα για να τον πάρει πίσω.

 

Η Άντα και ο γιος της, Νοέμβριος 1923 

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Μπλάκτζακ έμαθε για μια αποστολή που κατευθυνόταν προς τη νήσο Βράνγκελ και αναζητούσε μια μοδίστρα από την Αλάσκα που μιλούσε αγγλικά.

Η αποστολή, που οργανώθηκε από τον χαρισματικό εξερευνητή της Αρκτικής Vilhjalmur Stefansson, ήταν -στην καλύτερη περίπτωση- μια κακοσχεδιασμένη επιχείρηση. Στη χειρότερη, ήταν μια εκούσια πράξη ύβρεως. Χρησιμοποιώντας την διασημότητά του ως έμπειρος εξερευνητής, ο Stefansson μάζεψε μια ομάδα τεσσάρων νεαρών -τον 20χρονο Allan Crawford, τους 28χρονους Lorne Knight, και Fred Maurer, και τον 19χρονο Milton Galle- για να διεκδικήσουν το νησί για τη Βρετανική Αυτοκρατορία -παρόλο που η Βρετανία δεν είχε δείξει ποτέ το παραμικρό ενδιαφέρον γι' αυτό... Αν και ο ίδιος ο Stefansson επέλεξε την ομάδα και χρηματοδότησε την αποστολή, δεν είχε ποτέ την πρόθεση να συμμετάσχει και ο ίδιος, οπότε έστειλε την άπειρη ομάδα με μόνο έξι μήνες προμηθειών και κούφιες διαβεβαιώσεις ότι "η φιλική Αρκτική" θα παρείχε άφθονους πόρους μέχρι που θα εμφανιζόταν ένα πλοίο για να τους παραλάβει την επόμενη χρονιά.

 

Η Νήσος Βράνγκελ

 
Η Μπλάκτζακ είχε πολλούς ενδοιασμούς σχετικά με την αποστολή -ειδικά μόνη με τέσσερις άνδρες, και έχοντας την υπόσχεση ότι θα ήταν μια από τους πολλούς ιθαγενείς της Αλάσκας που θα συμμετείχαν στην ομάδα. Οι δουλειές όμως που αναλάμβανε στο Νομ δεν έφταναν για να πάρει πίσω τον γιο της και η αποστολή υποσχόταν μισθό 50 δολαρίων το μήνα -πρωτόγνωρο για εκείνη. Έτσι, στις 9 Σεπτεμβρίου 1921, ακόμα και μετά την αποχώρηση των υπόλοιπων Ινουίτ, η Μπλάκτζακ επιβιβάστηκε στο Silver Wave με τους τέσσερις νεαρούς -και τη γάτα του πλοίου, την Victoria.

Τον πρώτο χρόνο στη νήσο Βράνγκελ, η γη ανταποκρίθηκε στις υποσχέσεις του Stefansson. Όταν όμως το καλοκαίρι έφτασε στο τέλος του, οι άφθονοι πόροι εξαφανίστηκαν και δεν φαινόταν κανένα πλοίο. Εν αγνοία της ομάδας, το Teddy Bear, το πλοίο που ναυλώθηκε για να τους παραλάβει, είχε αναγκαστεί να γυρίσει πίσω λόγω του αδιαπέραστου πάγου. Ο καιρός άλλαξε και η αποστολή είχε να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Οι ανεπαρκείς πόροι τους έπρεπε να διαρκέσουν άλλον έναν χρόνο.

 

Η κατασκήνωση στα τέλη του φθινοπώρου 

 

Στις αρχές του 1923, η κατάσταση είχε γίνει τρομερή. Η ομάδα λιμοκτονούσε και ο Knight υπέφερε από σκορβούτο που δεν είχε διαγνωστεί. Στις 28 Ιανουαρίου 1923, ο Crawford, ο Maurer και ο Galle πήραν την απόφαση να αφήσουν την Blackjack για να φροντίσουν τον άρρωστο Knight, οπότε ξεκίνησαν με τα πόδια να περάσουν τον πάγο της Σιβηρίας αναζητώντας βοήθεια. Δεν τους είδαν ποτέ ξανά.

Για έξι μήνες, η Μπλάκτζακ ήταν μόνη με τον Knight. Ήταν η "γιατρός, νοσοκόμα, σύντροφος, υπηρέτρια και κυνηγός" του, έγραψαν οι Los Angeles Times το 1924. Ο ετοιμοθάνατος ξεσπούσε την οργή που ένιωθε για την ανικανότητά του, επικρίνοντάς την συνεχώς ότι δεν τον φρόντιζε καλά. Η Μπλάκτζακ δεν αντιδρούσε, αλλά έγραψε στο ημερολόγιό της, "Δεν σταματά να σκεφτεί πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να πάρει τη θέση τεσσάρων ανδρών, να κόψει ξύλα και να κυνηγήσει κάτι να φάνε και να περιμένει στο κρεβάτι του και να τον καθαρίσει".

Όταν ο Knight πέθανε, η Άντα κατέγραψε το συμβάν με την γραφομηχανή του Galle:

"Η ημέρα του θανάτου του κυρίου Knight
Πέθανε στις 23 Ιουνίου.

Δεν ξέρω όμως τι ώρα πέθανε
Εγώ πάντως το καταγράφω. Απλά για να
ενημερώσω τον κο Steffansom ποιο μήνα
πέθανε και ποια μέρα του μήνα

γραμμένο από την κυρία Ada B, Jack".

Μετά το θάνατο του Knight, η Άντα δεν έπεσε σε απόγνωση και, αντ' αυτού, αποφάσισε να επιβιώσει για να ξαναβρεί τον γιο της. Μην έχοντας ούτε τη σωματική δύναμη ούτε το συναισθηματικό σθένος για να θάψει τον Knight, τον άφησε στο κρεβάτι του, μέσα στον υπνόσακό του, και γύρω του έφτιαξε ένα φράγμα από κουτιά για να το προστατεύσει από τα άγρια ζώα. Η ίδια, "μετακόμισε στη σκηνή αποθήκευσης για να ξεφύγει από τη μυρωδιά της σήψης ... οδήγησε παρασυρόμενα ξύλα στο έδαφος για να ενισχύσει τους κουρελιασμένους τοίχους και την οροφή της σκηνής. Έφτιαξε ένα ντουλάπι από κουτιά, το οποίο τοποθέτησε στην είσοδο και σε αυτό φύλαξε τα γυαλιά και τα πυρομαχικά της», έγραψε η Niven στη βιογραφία της Άντα. Η ίδια έφτιαξε έναν οπλοβαστό πάνω από το κρεβάτι της, ώστε να μην αιφνιδιαστεί αν πλησίαζαν πολικές αρκούδες πολύ κοντά στην κατασκήνωση.

 

Νήσος Βράνγκελ - πηγή

 

Για τρεις μήνες, η Άντα ήταν μόνη της. Έμαθε πώς να στήνει παγίδες για να δελεάζει λευκές αλεπούδες, έμαθε να πυροβολεί πουλιά, έχτισε μια πλατφόρμα για να εντοπίζει πολικές αρκούδες από απόσταση και κατασκεύασε μια δερμάτινη βάρκα από ξύλα που βρήκε μιας και αυτήν που μετέφερε την ομάδα στο νησί χάθηκε σε μια καταιγίδα. Μάλιστα, πειραματίστηκε και με τον φωτογραφικό εξοπλισμό της αποστολής, φωτογραφίζοντας τον εαυτό της.

Στις 20 Αυγούστου 1923, σχεδόν δύο χρόνια αφότου βρέθηκε στη νήσο Βράνγκελ, εμφανίστηκε στον ορίζοντα η γολέτα Donaldson. "Η Μπλάκτζακ κατέκτησε το περιβάλλον της τόσο καλά που φαίνεται πιθανό ότι θα μπορούσε να ζήσει εκεί έναν ακόμη χρόνο, αν και η απομόνωση θα ήταν μια τρομερή εμπειρία", έγραψε το πλήρωμα. Μόλις διαδόθηκε η είδηση για το τραγικό τέλος της αποστολής, η Άντα βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής του Τύπου που την επαινούσε ως ηρωίδα και για το θάρρος της. Η ήσυχη μοδίστρα απέφευγε την προσοχή και τους παχυλούς τίτλους, επιμένοντας ότι ήταν απλώς μια μητέρα που έπρεπε να επιστρέψει στον γιο της.

Τελικά, μητέρα και γιος επανενώθηκαν και η Άντα χρησιμοποίησε την αμοιβή της -η οποία ήταν μικρότερη από αυτή που της είχαν υποσχεθεί- για να αναζητήσει θεραπεία για τη φυματίωσή του σε ένα νοσοκομείο στο Σιάτλ. Αργότερα, απέκτησε και δεύτερο γιο, τον Billy, και επέστρεψε στην Αλάσκα. Τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής της ήταν γεμάτα θλίψη και φτώχεια. Αν και ο Stefansson και άλλοι επωφελήθηκαν από την ιστορία της τραγικής αποστολής, η Άντα δεν είδε καθόλου από αυτά τα χρήματα και αργότερα εμφανίστηκαν εκστρατείες συκοφαντικής δυσφήμισης εναντίον της που ισχυρίστηκαν ότι είχε αρνηθεί να φροντίσει τον Knight. Τα προβλήματα υγείας του Bennett δεν επιλύθηκαν ποτέ πλήρως και πέθανε από εγκεφαλικό το 1972 σε ηλικία 58 ετών.

 

Μια δεκαετία περίπου αργότερα, η Άντα πέθανε σε έναν οίκο ευγηρίας στο Πάλμερ της Αλάσκας σε ηλικία 85 ετών και θάφτηκε στο πλευρό του γιου της.

 

Η Άντα Μπλάκτζακ

 

από: atlas obscura