Τρίτη 7 Μαρτίου 2023

Η Καταβόθρα του Δούναβη: Εκεί που το ποτάμι εξαφανίζεται

Η ξερή κοίτη του Δούναβη στην καταβόθρα κοντά στο Immendingen
 
Το ευρωπαϊκό σύστημα ποταμών είναι πολύπλοκο και εκτεταμένο. Δύο από τους κύριους ποταμούς του, ο Ρήνος και ο Δούναβης, παρόλο που δεν έχουν τις πηγές τους σχετικά κοντά ο ένας στον άλλο, συναντώνται σε ένα σημείο που, εδώ και αιώνες, γοητεύει ποιητές και γεωγράφους.
 
 

Ο Δούναβης (Donau στα γερμανικά) πηγάζει κοντά στην πόλη Donaueschingen στον γερμανικό Μέλανα Δρυμό, στη συμβολή δύο μικρών ποταμών. Από την άλλη, οι πηγές του Ρήνου βρίσκονται στην καρδιά των ελβετικών Άλπεων.

Ο Δούναβης ρέει προς τα ανατολικά, ενώ ο Ρήνος ρέει βορειοδυτικά, διασχίζει την Ελβετία, πέφτει στη λίμνη Κωνσταντίας από το νοτιοανατολικό άκρο της και βγαίνει από το ανατολικό άκρο της, ρέοντας νότια του Δούναβη για περίπου 120 χιλιόμετρα μέχρι να φτάσει στην ελβετική πόλη Βασιλεία, όπου στρίβει 90 μοίρες και πλέον κυλάει με βόρεια κατεύθυνση.
 
Η λίμνη Κωνσταντίας συνδέει τα νερά των δύο ποταμών. Ο Δούναβης δεν πέφτει σε κανένα σημείο στη λίμνη, αν και το κάνει ένα τμήμα του νερού του. Κι αυτό γιατί, στην πορεία του, μόλις 23 ή 24 χιλιόμετρα μετά την πηγή του, ο Δούναβης εξαφανίζεται.

Το μέρος όπου συμβαίνει αυτό ονομάζεται Donauversickerung, που στα γερμανικά σημαίνει "καταβόθρα του Δούναβη", και βρίσκεται κοντά στην πόλη Immendingen σε υψόμετρο περίπου 673 μέτρων. Εκεί, το νερό του ποταμού διέρχεται από σπήλαια, ρέοντας μέσα από αυτά με νότια κατεύθυνση.

Η πρώτη φορά που τεκμηριώθηκε η πλήρης εξαφάνιση του Δούναβη ήταν το 1874. Έκτοτε, έχουν καταγραφεί "εξαφανίσεις" που κυμαίνονται από 29 μέχρι και 309 ημέρες το χρόνο -με την τελευταία το 1921. Ο ετήσιος μέσος όρος των ημερών που το ποτάμι εξαφανίζεται τελείως είναι περίπου 155 ημέρες, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Όταν δεν εξαφανίζεται τελείως, ένα μέρος του νερού του συνεχίζει να εισχωρεί στην καταβόθρα και το υπόλοιπο συνεχίζει την πορεία του, διασχίζοντας τη μισή Ευρώπη μέχρι να εκβάλει στη Μαύρη Θάλασσα στη Ρουμανία. Το "εξαφανισμένο" νερό ρέει νότια μέσα από πολυάριθμες και μικρές ρωγμές και, 12 χιλιόμετρα αργότερα, επανεμφανίζεται στην πηγή Aachtopf σε υψόμετρο περίπου 475 μέτρων.
 

Η καταβόθρα και η διαδρομή του Δούναβη προς την πηγή Aachtopf

Η Aachtopf είναι μια πηγή που αρχικά θεωρήθηκε ότι έχει θερμική προέλευση, αλλά στην πραγματικότητα είναι το "εξαφανισμένο" νερό του Δούναβη που αναδύεται από μια καρστική κοιλότητα. Με ποσότητα περίπου 8.500 λίτρα ανά δευτερόλεπτο, η Aachtopf είναι η πηγή από την οποία προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος του μεταλλικού νερού της Γερμανίας.

Μέχρι το 1877, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι η καταβόθρα και η Aachtopf είχαν κάποια σχέση, αλλά δεν μπορούσαν να το αποδείξουν. Στις 9 Οκτωβρίου εκείνου του έτους, ο γεωλόγος Adolf Knop από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καρλσρούης, έριξε στον Δούναβη λίγο πριν την καταβόθρα 10 κιλά μιας οργανικής χρωστικής ουσίας, μαζί με 20 τόνους αλάτι και 1.200 κιλά σχιστόλιθο πετρελαίου -που πήρε από πετρώματα με υψηλή οργανική περιεκτικότητα. Μετά από 60 ώρες, στην πηγή Aachtopf αναδύθηκε φθορίζον πράσινο νερό που είχε γεύση σαν πίσσα, αποδεικνύοντας ότι ήταν πράγματι το "χαμένο" νερό του Δούναβη.
 

Μια πινακίδα στο Immendingen, που γράφει "Καταβόθρα - Εδώ ο Δούναβης παραμένει ξερός για περίπου 155 ημέρες το χρόνο"

Στην Aachtopf, το νερό του ποταμού γίνεται ένας νέος ποταμός που ονομάζεται Radolfzeller Aach, ο οποίος χύνεται στη λίμνη Κωνσταντίας, που δεν είναι άλλο από τον Ρήνο. Με αυτόν τον τρόπο, ένα μέρος του νερού του Δούναβη ρέει επίσης στον Ρήνο, ένα περίεργο και εντυπωσιακό χαρακτηριστικό.

Όμως, υπάρχουν και άλλα, γιατί, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι πιθανό στο μέλλον, η τρέχουσα άνω πορεία του Δούναβη να εκτραπεί εντελώς προς τον Radolfzeller Aach, και επομένως προς τον Ρήνο. Αν συνέβαινε αυτό, οι νέες πηγές του Δούναβη θα έπρεπε να βρίσκονται σε μικρούς παραπόταμους που χύνονται στον ποταμό μετά από την καταβόθρα, και συγκεκριμένα τον Krähenbach και τον Elta.
 

Η ξερή κοίτη του Δούναβη

Το Donauversinkung και η ξηρή κοίτη του ποταμού είναι ένα δημοφιλές φυσικό αξιοθέατο, όπου, από τα μέσα Μαΐου έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, μπορεί κανείς να κάνει πεζοπορία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου