Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

Τεκέδες: 9 αστικοί υπόκοσμοι απ' όλο τον κόσμο της εποχής του οπίου


Το όπιο για τους αρχαίους Σουμέριους ήταν το "φυτό της χαράς". Για τον εθισμένο στο λάβδανο (μείγμα αλκοόλ και οπίου) Βρετανό συγγραφέα Τόμας Ντε Κουίνσυ, το "ουράνιο ναρκωτικό". Ο Όμηρος αναφέρει στην Οδύσσεια, ότι η Ελένη έριξε στο κρασί του Μενέλαου και του Τηλέμαχου το νηπενθές, ένα φάρμακο που απαλλάσσει από την λύπη, που οι μελετητές πιστεύουν ότι περιείχε ωμό όπιο. Το όπιο, πριν περάσει μέσω των Αράβων στην Κίνα, υπήρχε στην αρχαία Αίγυπτο, στην Μεσοποταμία και στη Ρώμη, όπου είχε ήδη θεραπεύσει ασθένειες και υποκινήσει την ευφορία σε εκατομμύρια ανθρώπους. Η χρήση του συνεχίζεται μέχρι σήμερα νόμιμα, σε μικρές ποσότητες, για παυσίπονα και αντιδιαρροϊκά φάρμακα, και παράνομα, στο τεράστιο και κερδοφόρο εμπόριο της ηρωίνης.




Ωστόσο, η παρουσία του στις σύγχρονες κοινωνίες σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια του 19ου και του 20ού αιώνα είναι ίσως ότι πιο ιντριγκαδόρικο γεγονός έχει να παρουσιάσει η ανθρωπότητα σήμερα. Από τα υγρά, ελεεινά υπόγεια του Λονδίνου της Βικτωριανής εποχής, μέχρι τον Πυρετό του Χρυσού στην Καλιφόρνια της δεκαετίας του 1850, και στην Κίνα των δυναστειών κατά τη διάρκεια των δύο Πολέμων του Οπίου.


Λονδίνο, Αγγλία


Οι τεκέδες του Λονδίνου της βικτωριανής εποχής είναι από τα πιο καλά τεκμηριωμένα, αλλά αμφισβητούνται έντονα στη λογοτεχνία της περιόδου. Οι σύγχρονοι μελετητές υποστηρίζουν ότι συγγραφείς όπως ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόυλ, ο Κάρολος Ντίκενς και ο Τόμας Ντε Κουίνσυ απεικονίζουν μια στρεβλή εικόνα του Λονδίνου. Το "Confessions of an English Opium-Eater" του Ντε Κουίνσυ, τάραξε την κοινωνία. Αν και είναι αλήθεια ότι το όπιο πωλούνταν στα φαρμακεία, σε μορφή λάβδανου, είναι σημαντικό ότι δεν υπάρχει ούτε μια γνωστή φωτογραφία από τους τεκέδες του Λονδίνου.

Σε αντίθεση με τις αμερικάνικες πόλεις της εποχής, υπάρχουν φωτογραφίες μόνο με Κινέζους και αυτές από μέρη κοντά στην περιοχή του Limehouse με τις αποβάθρες. Παρ' όλα αυτά, η ύπαρξη ή η μη ύπαρξη εμπορίου οπίου στην βικτωριανή κοινωνία ακόμη και σήμερα ιντριγκάρει, ειδικά τους οπαδούς του Σέρλοκ Χολμς: "Κάπνισε ή όχι ο Χολμς όπιο στην πίπα του;" αναρωτιούνται οι θαυμαστές του. Αν και ο Χολμς, στην αρχή του The Sign of Four και σε άλλες ιστορίες, κάνει ένεση κοκαΐνης, "το μόνο του ελάττωμα", σύμφωνα με τον βοηθό του Γουότσον, ο Χολμς φαινομενικά αποδοκιμάζει τους τεκέδες σε μια άλλη ιστορία, με τίτλο "The Man with the Twisted Lip".


Παρίσι, Γαλλία


Σε αντίθεση με το Λονδίνο, όπου οι ισχυρισμοί της χρήσης οπίου είναι σε μεγάλο βαθμό υπερβολικές, το Παρίσι ήταν μια πόλη, πραγματικά εθισμένη στα ναρκωτικά. Κυρίως μέσα από την επιστροφή των στρατιωτών από τη Γαλλική Ινδοκίνα (σήμερα Βιετνάμ, Καμπότζη και Λάος), το κάπνισμα οπίου άρχισε να διεισδύει στην γαλλική κοινωνία. Γίνονται αναφορές σε εφημερίδες του 1901 ότι στην πόλη εκτιμούνται περί τους 1.200 τεκέδες! Παρά το γεγονός αυτό ίσως να είναι υπερβολή, είναι σίγουρο ότι το όπιο διαποτίσει την κοινωνία της εποχής. Το θρυλικό Moulin Rouge φημολογούνταν πως ήταν κομβικό σημείο και πιστεύεται ότι το κεφάλι του περιβόητου ελέφαντα στο κτήριο του ήταν ένας πολυτελής τεκές. Ακόμη και η αριστοκρατία είχε εμπλακεί. Στον τεκέ της Countess de Salles στο Bois Boulogne, που λεηλατήθηκε το 1947, η πλούσια και αριστοκρατική κοινωνία ανακατεύονταν με διάσημους συγγραφείς και καλλιτέχνες.


Σαν Φρανσίσκο, ΗΠΑ


Η Δυτική Ακτή των ΗΠΑ, και ιδίως το Σαν Φρανσίσκο, είχε τους πιο πολυτελείς τεκέδες και το οξύτερο πρόβλημα καπνίσματος οπίου σε όλες τις ΗΠΑ, κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Ασιάτες, και ιδιαίτερα Κινέζοι εργάτες, έφτασαν να αναζητήσουν την τύχη τους στο Κυνήγι του Χρυσού στην Καλιφόρνια περίπου την ίδια εποχή που έφτασε η πρώτη αναγνωρισμένη αποστολή οπίου (42 κουτιά) το 1861. Αρχικά, η είσοδος στους τεκέδες επιτρεπόταν μόνο σε Κινέζους, αλλά, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι έξυπνοι επιχειρηματίες χαλάρωσαν τον κανόνα, και έτσι το 1870 όσοι πλήρωναν καλά ήταν ευπρόσδεκτοι. Ήταν τέτοια η δημοτικότητα του οπίου στην πλούσια κοινωνία, που η ανώτερη τάξη άρχισε να χρησιμοποιεί τα δικά της σύνεργα για να καπνίζει στο σπίτι, επιτρέποντας την ανωνυμία, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την αποφυγή των επιδρομών από την αστυνομία στους τεκέδες που χρησιμοποιούσε το ευρύ κοινό.


Σαν Φρανσίσκο


Παρά το γεγονός ότι η Νέα Υόρκη ήταν, και παραμένει, το αρχέτυπο της σύγχρονης μητρόπολης, οι τεκέδες της δεν ήταν ποτέ τόσο ξακουστοί όσο αυτοί στην ακτή του Ειρηνικού. Παρ' όλα αυτά, εμπόριο οπίου γινόταν, ιδιαίτερα στις οδούς Mott και Pell που βρίσκονται στην Chinatown της πόλης. Ο John Jacob Astor I, ο πλουσιότερος άνθρωπος της Αμερικής στις αρχές του 19ου αιώνα και ο πατριάρχης της σύγχρονης δυναστείας των Astor, έκανε τεράστια περιουσία από το εμπόριο τουρκικού οπίου στην Καντόνα της Κίνας, πριν αργότερα αποφασίσει να εξάγει αποκλειστικά και μόνο στο Λονδίνο. Όπως συνέβη και με τις περισσότερες πόλεις που διέθεταν εμπόριο οπίου, η επιχείρηση άρχισε να παρακμάζει όταν ξεκίνησε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Ωστόσο, ένας συγκεκριμένος τεκές στην 295 Broome Street, μεταξύ των οδών Forsyth και Eldridge στην άκρη της Chinatown, συνέχισε μέχρι τις 28 Ιουνίου του 1957.


Βανκούβερ, Καναδάς


Σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την επιρροή του οπίου στην αμερικανική κοινωνία, οι αρχές στο Σαν Φρανσίσκο ξεκίνησαν τη φορολόγηση του εισαγόμενου οπίου. Όπως κάνουν όλοι οι καλοί επιχειρηματίες που προσπαθούν να βρουν μια καλύτερη τιμή, ξεκίνησαν εμπόριο στην καναδική επικράτεια, ιδιαίτερα στη Βικτώρια και το Βανκούβερ. Το εμπόριο του οπίου στο Βανκούβερ αυξήθηκε ανησυχητικά, ιδίως μετά την εμφάνιση των οδών Shanghai και Canton στην πόλη στις αρχές του 1900. Το όπιο παρέμεινε νόμιμο στον Καναδά μέχρι το 1908.


Βομβάη, Ινδία


Κάποτε ήταν ένα από τα πιο λαμπρά κοσμήματα του βασιλικού στέμματος. Μέσα σε 50 χρόνια η Εταιρία Δυτικών Ινδιών βοήθησε να μετατραπεί η πόλη από ψαροχώρι σε ένα κομβικό σημείο του εμπορίου. Μέχρι και σήμερα, το εμπόριο του οπίου που ανέπτυξαν οι Βρετανοί στην πόλη, αποτελεί έναν άσχημο ανθρωπιστικό λεκέ γι' αυτούς. Οι τεκέδες της Βομβάης λέγεται ότι ήταν ευρέως διαδεδομένοι μέχρι το 1970 και το 1980, που, αν αληθεύει, θα μπορούσε να είναι μια από τις τελευταίες πόλεις να σταμάτησαν το εμπόριο του οπίου.


Σανγκάη, Κίνα


Στο επίκεντρο των δύο πολέμων του οπίου του 19ου αιώνα, ο πρώτος μεταξύ των Βρετανών και της δυναστείας Τσινγκ και ο δεύτερος μεταξύ των Βρετανών και των Γάλλων εναντίον των Τσινγκ,η Σανγκάη ήταν υπεύθυνη από το 1845, σχεδόν για το ήμισυ του οπίου που εισάγονταν σε ολόκληρη την Κίνα, και ήταν το πιο σημαντικό λιμάνι για την εισαγωγή του. Στις αρχές του 20ού αιώνα, υπήρξε μια μεταμόρφωση στη δυναμική του εμπορίου οπίου στη Σαγκάη, καθώς οι εισαγωγές από την Ινδία στέρεψαν λόγω του ότι οι Κινέζοι άρχισαν να καλλιεργούν το δικό τους εγχώριο προϊόν, που έφτανε τους 20411 τόνους ετησίως! Με πάνω από 1.500 τεκέδες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Σαγκάη, πραγματικά, ήταν η παγκόσμια πρωτεύουσα του οπίου. Παρά τη δημιουργία της Διεθνούς Επιτροπής Οπίου το 1909 και την ενδεχόμενη απαγόρευση του με νόμο το 1917, το εμπόριο συνέχισε να ευημερεί παράνομα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920, πριν από μια σταδιακή μείωση της κατανάλωσης.



Χονγκ Κονγκ
Όπως η Σανγκάη, έτσι και το Χονγκ Κονγκ ήταν βασικό μέρος στις προσπάθειες της βρετανικής αυτοκρατορίας να έχει κέρδη από το κινεζικό όπιο, έτσι ώστε εκατομμύρια άνθρωποι εθίστηκα. Ωστόσο, το Χονγκ Κονγκ προσέφερε ένα μοναδικό τύπο, ακόλαστων τεκέδων: τα "hua-yan jian", ή δωμάτια των λουλουδιών και του καπνού, ήταν εξαιρετικά δημοφιλή στο Χονγκ Κονγκ για πάνω από 100 χρόνια, μέχρι την πτώση τους την δεκαετία του 1930. Ήταν τεκέδες και οίκοι ανοχής ταυτόχρονα, μιας και το "λουλούδια" αναφέρεται στις πόρνες ενώ το "καπνός" στο όπιο.

Μπανγκόκ, Ταϊλάνδη
Παρά το γεγονός ότι οι Κινέζοι, μετά την έλευση του κομμουνισμού, απαγόρευσαν και εξάλειψαν το οπίου, οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Στην Ταϊλάνδη, η οποία επέτρεψε νόμιμα τους τεκέδες μέχρι το 1959, λέγεται ότι υπήρχε ο μεγαλύτερος τεκές του κόσμου. Ο τεκές Heng Lak Hung στην οδό Charoeng Krung της Μπανγκόκ, μπορούσε να φιλοξενήσει από 5.000 έως και 8.000 πελάτες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου