Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2023

Η Σφαγή του Zong: Όταν οι Βρετανοί έπνιξαν στην θάλασσα πάνω από 130 Αφρικανούς σκλάβους

 
Το 1781, και ενώ το βρετανικό πλοίο μεταφοράς σκλάβων Zong έπλεε προς την Τζαμάικα, το πλήρωμά του πέταξε Αφρικανούς αιχμαλώτους στη θάλασσα επειδή είχαν αρχίσει να εξαντλούνται οι προμήθειες.
 
 
 
Στον Ατλαντικό Ωκεανό υπάρχει ένα κομμάτι θάλασσας που ονομάζεται "The Doldrums", το οποίο φημίζεται για τα ήρεμα νερά του. Όμως, μια φρικτή ημέρα του 1781, οι κραυγές διαπέρασαν τη συνηθισμένη ηρεμία καθώς το πλήρωμα ενός βρετανικού πλοίου μεταφοράς σκλάβων έριξε πάνω από 100 Αφρικανούς στον ωκεανό, σε αυτό που έγινε γνωστό ως η Σφαγή του Zong.

Το πλήρωμα του πλοίου Zong, χτυπημένο από ασθένειες και έλλειψη νερού, πήρε την απόφαση όταν το ταξίδι τους προς την Τζαμάικα κράτησε περισσότερο από το αναμενόμενο. Μέσα σε ένα διάστημα αρκετών ημερών, έριξαν περισσότερους από 100 αλυσοδεμένους σκλάβους, οι οποίοι βυθίστηκαν γρήγορα κάτω από τα κύματα.

Το Doldrums μπορεί να κράτησε για πάντα μυστικό αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια της Σφαγής Zong, αλλά μόλις το πλοίο έφτασε στο λιμάνι της Τζαμάικα, ο ιδιοκτήτης του προσπάθησε να αναπληρώσει τις απώλειές του υποβάλλοντας μια αξίωση ασφάλισης. Η υπόθεση πήγε στα δικαστήρια για να αποφασιστεί, όχι εάν το πλήρωμα είχε διαπράξει πολλαπλούς φόνους, αλλά αν έπρεπε να αποζημιωθεί για το χαμένο φορτίο.

Το καταραμένο ταξίδι του Zong
 
Το δουλεμπορικό Zong 

Πριν αποκτήσει κακό όνομα, το Zong ήταν ένα από τα πολλά πλοία μεταφοράς σκλάβων από την Αφρική μέσω του Ατλαντικού Ωκεανού. Μόνο τον 18ο αιώνα, υπολογίζεται ότι έξι έως επτά εκατομμύρια Αφρικανοί εκδιώχθηκαν από τις πατρίδες τους και πουλήθηκαν ως σκλάβοι στον «Νέο Κόσμο».

Το Zong, ένα ολλανδικό πλοίο που αγοράστηκε από τον δουλέμπορο William Gregson το 1781, ξεκίνησε για το ταξίδι του τον Αύγουστο. Μέχρι να φύγει από την Άκρα για την Τζαμάικα, είχε 442 Αφρικανούς -υπερδιπλάσιο της χωρητικότητάς του.

Όπως αναφέρει η Daily Mail, μερικοί από τους σκλάβους που επέβαιναν στο Zong είχαν περάσει περισσότερο από ένα χρόνο πάνω στο πλοίο, καθώς εκείνο κινούνταν αργά κατά μήκος της αφρικανικής ακτής, μαζεύοντας συνεχώς σκλάβους. Όπως και σε άλλα παρόμοια πλοία, οι άνθρωποι ήταν στριμωγμένοι κάτω από το κατάστρωμα όπου, σύντομα, ξεσπούσαν αρρώστιες.

Η Σφαγή του Ζονγκ έλαβε χώρα δύο μήνες αργότερα, όταν το πλήρωμα του πλοίου, καταπονημένο από αρρώστιες και τις καθυστερήσεις, συνειδητοποίησε ότι το νερό είχε λιγοστέψει.

Πώς εκτυλίχθηκε η Σφαγή
 
Απεικόνιση που δείχνει πως στοιβάζονταν οι σκλάβοι στα δουλεμπορικά. Όταν το Zong έφυγε από την Άκρα, μετέφερε πάνω από 400 αιχμαλώτους, το διπλάσιο της χωρητικότητάς του
 
Το πλοίο υπέφερε ήδη από ασθένειες και χαμηλή παροχή νερού, όταν κάποιος που επέβαινε στο πλοίο έκανε ένα τρομερό λάθος. Το πλήρωμα εντόπισε την Τζαμάικα, αλλά πίστεψαν λανθασμένα ότι, στην πραγματικότητα, ο προορισμός τους ήταν μια εχθρική γαλλική αποικία. Έτσι, το πλοίο έπλευσε μακριά.

Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, το Zong βρισκόταν στο τμήμα του Ατλαντικού που ονομάζεται "The Doldrums", όπου η έλλειψη ανέμου σταματάει το ταξίδι τους. Η ασθένεια εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλο το προσαραγμένο πλοίο, σκοτώνοντας 17 μέλη του πληρώματος και περισσότερους από 50 Αφρικανούς.

Στις 29 Νοεμβρίου του 1781, τα επιζώντα μέλη του πληρώματος αποφάσισαν να αναλάβουν δράση και πήραν την απόφαση να πετάξουν δεκάδες Αφρικανούς στη θάλασσα για να διατηρήσουν τα αποθέματα νερού του πλοίου.

Τις επόμενες μέρες, το πλήρωμα εφάρμοσε το δολοφονικό σχέδιο. Η Daily Mail αναφέρει ότι, την πρώτη μέρα, έριξαν πάνω από 50 γυναίκες και παιδιά, και συνέχισαν με σχεδόν 70 ακόμη ανθρώπους, οι οποίοι, αλυσοδεμένοι, βυθίστηκαν ουρλιάζοντας στη θάλασσα. Ένας Αφρικανός που μιλούσε αγγλικά τους παρακάλεσε να τους αφήσει να ζήσουν, υποσχόμενος ότι αυτός και οι άλλοι θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς φαγητό ή νερό μέχρι να φτάσουν στην Τζαμάικα, αλλά τον αγνόησαν.

Συνολικά, 133 αιχμάλωτοι Αφρικανοί σκοτώθηκαν κατά τη Σφαγή του Zong. Οι περισσότεροι ρίχτηκαν με τη βία στη θάλασσα από το πλήρωμα, αλλά κάποιοι επέλεξαν να πηδήξουν και να αυτοκτονήσουν. Όταν τελικά το Zong έφτασε στο Black River της Τζαμάικα, μαζί του είχε 208 σκλάβους.

Αυτό που είχε συμβεί στη θάλασσα μπορεί να παρέμενε φρικτό μυστικό μεταξύ του πληρώματος, αλλά μετά την άφιξη του πλοίου, ο ιδιοκτήτης του υπέβαλε αξίωση ασφάλισης για το χαμένο "φορτίο" του.

Το νομικό επακόλουθο της Σφαγής του Zong
 
Ο Λόρδος Μάνσφιλντ, που συνέκρινε τη Σφαγή του Zong με τη ρίψη αλόγων στη θάλασσα...
 
Έμποροι σκλάβων όπως ο William Gregson δεν έβλεπαν τους αιχμάλωτους Αφρικανούς ως ανθρώπους αλλά ως "φορτίο". Για να ανακτήσει τις απώλειές του, υπέβαλε αξίωση ασφάλισης, υποστηρίζοντας ότι ένα σφάλμα στην ναυσιπλοΐα άφησε στο πλήρωμα την μοναδική επιλογή να πετάξει δεκάδες Αφρικανούς για να σώσει τους άλλους.

Οι ασφαλιστές του αρνήθηκαν να πληρώσουν, οπότε ο Gregson τους πήγε στο δικαστήριο, όπου κέρδισε τη δίκη όπου ο δικαστής αποφάνθηκε ότι οι δολοφονημένοι αιχμάλωτοι ήταν το ίδιο με το χαμένο φορτίο. Όταν όμως οι ασφαλιστές άσκησαν έφεση στην απόφαση -υποστηρίζοντας ότι έφταιγε το πλήρωμα, αλλά όχι ότι είχαν διαπράξει φόνο- η υπόθεση έφτασε στο γραφείο του Βρετανού δικαστή Λόρδου Μάνσφιλντ.

"Η περίπτωση των σκλάβων είναι ίδια σαν να είχαν ριχτεί άλογα στη θάλασσα", σημείωσε ο Μάνσφιλντ. "Είναι μια πολύ συγκλονιστική υπόθεση…".

Ο δικαστής διέταξε την επανάληψη της δίκης προκειμένου να διερευνηθούν οι ισχυρισμοί ότι υπαίτιοι ήταν ο καπετάνιος και το πλήρωμά του -Guardian σημειώνει ότι μια τέτοια δίκη δεν έγινε ποτέ, αλλά η ιστορία δεν ξεάστηκε.

Ο Olaudah Equiano, ένας πρώην σκλάβος οπαδό της κατάργησης που είχε απαχθεί από την Αφρική σε ηλικία οκτώ ετών, έμαθε την ιστορία και ειδοποίησε τον αγωνιστή κατά της δουλείας Granville Sharp, ο οποίος υποστήριξε ότι η Σφαγή του Zong δεν ήταν τίποτα λιγότερο από φόνος. Προσπάθησε μάλιστα -χωρίς αποτέλεσμα- να ασκήσει ποινικές διώξεις κατά του πληρώματος του πλοίου.

Το πλήρωμα δεν κατηγορήθηκε ποτέ, αλλά η ιστορία της Σφαγής εξαπλώθηκε γρήγορα. Ο Sharp μπόρεσε να ζητήσει τη βοήθεια των ντόπιων Κουακέρων, οι οποίοι ξεκίνησαν τη δική τους εκστρατεία ενάντια στο δουλεμπόριο. Σε λίγο, η κατάργηση εξαπλώθηκε σε όλη την Αγγλία.

"Η υπόθεση του Zong άναψε το φιτίλι στην Αγγλία", είπε ο James Walvin, ο οποίος έγραψε ένα βιβλίο για τη Σφαγή του Zong με τίτλο "The Zong: A Massacre, the Law & the End of Slavery". "Προκάλεσε την οργή των οπαδών της κατάργησης και τροφοδότησε τις αρχικές εκστρατείες ενάντια στο δουλεμπόριο του Ατλαντικού".

Αν και η Βρετανία κατάργησε το δουλεμπόριο το 1807, χρειάστηκαν μερικές ακόμα δεκαετίες ώστε, ο Νόμος περί Κατάργησης του Δουλεμπορίου (Slavery Abolition Act, 1833) να σταματήσει την δουλεία στις βρετανικές αποικίες.
 
 
Το 2007, ανεγέρθηκε μια μνημειακή πλάκα στο Black River της Τζαμάικα, κοντά στο σημείο όπου θα έδενε ο Zong. Τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου, ένα ιστιοφόρο που εκπροσωπούσε το Zong κατέπλευσε στην Tower Bridge του Λονδίνου για να τιμήσει την 200ή επέτειο του Νόμου περί Κατάργησης του Δουλεμπορίου. Το πλοίο φιλοξενούσε απεικονίσεις της Σφαγής του Zong και του δουλεμπορίου και συνοδευόταν από το HMS Northumberland, στο οποίο βρισκόταν μια έκθεση ανάμνησης του ρόλου του Βασιλικού Ναυτικού μετά το 1807 στην καταστολή του δουλεμπορίου.

Σήμερα, η Σφαγή του Ζονγκ, παρά το ότι περικλείει τη φρίκη που αντιμετώπισαν ορισμένοι αιχμάλωτοι Αφρικανοί στη θάλασσα, αλλά και την δυσάρεστη βοήθεια που παρείχε ώστε να τεθούν νομικά -και ηθικά- ερωτήματα σχετικά με την δουλεία, είναι σχεδόν ξεχασμένη.
 
από: ati

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου