Τετάρτη 6 Μαρτίου 2013

Πίσω από τις πόρτες του εγκαταλελειμμένου Λεπροκομείου της Χίου

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Αν και η μελαγχολία περιβάλλει πολλά εγκαταλελειμμένα ιδρύματα, η ατμόσφαιρα η ατμόσφαιρα που διαπερνά αυτό το συγκεκριμένο, είναι ανάμεικτη. Η λέξη λέπρα μπορεί να προκαλέσει άμεσα φρίκη και αηδία. Ακόμα και σήμερα, δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις αιώνων θολώνουν το μυαλό μας. Παρόλα αυτά, αυτή η έρημη αποικία λεπρών, που περιβάλλεται από τη φύση, υπήρξε μέρος θανάτου και καταστροφής, αλλά και πνευματικότητας.



φωτογραφία: Kelly Katsarou

Η ιστορία του ξεκινάει τον 14ο αιώνα και ήταν το πρώτο του είδους του στην Ελλάδα. Έκλεισε το 1957 και από τότε καταρρέει. Οι πόρτες έχουν ξεχαρβαλωθεί, τα έπιπλα είναι αναποδογυρισμένα και χαλασμένα και εδώ και εκεί βρίσκονται διάσπαρτα τα προσωπικά αντικείμενα παλιών τροφίμων. Όποιος τριγυρνάει μέσα στα δωμάτια πρέπει να προσέχει και τις τρύπες στο πάτωμα.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Πολλά από τα αντικείμενα που έμειναν πίσω είναι μάλλον σπαρακτικά παρά τρομακτικά. Σε ένα ντουλάπι υπάρχει το σημειωματάριο ενός παιδιού και παντού φάρμακα. Οι άδειοι, ανοικτοί τάφοι, εν τω μεταξύ, προσθέτουν ένα πιο μακάβριο θέαμα.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Κατά το Μεσαίωνα, εμφανίστηκαν αποικίες λεπρών σε Ινδία και Ευρώπη. Το "Λοβοκομείο" της Χίου ήταν το πρώτο της Ελλάδας. Άνοιξε το 1378, όταν ακόμα η Χίος ήταν τμήμα της Δημοκρατία της Γένοβας. Για τα κρούσματα λέπρας κατηγορήθηκαν Ασιάτες φυλακισμένοι και μετανάστες, ενώ άλλοι πίστευαν πως έφταιγε η βρώση παστών ψαριών κατά τη διάρκεια των νηστειών του Χριστιανισμού.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Χάρη στους μύθους και τους φόβους που περιέβαλαν τη λέπρα κατά τα πρώτα χρόνια, οι λεπροί εξοστρακίζονταν από τις κοινότητες και αναγκάζονταν να ζουν σε φυλασσόμενες περιοχές (αποικίες). Αυτά τα μέρη ήταν συχνά απομονωμένα, όπως σε βουνά ή νησιά. Μερικές φορές όμως οι αποικίες ήταν εύκολα προσβάσιμες.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Εκείνες τις ημέρες η ασθένεια δεν είχαν καλά-καλά διαγνωσθεί, και όσοι ζούσαν σε τέτοιες αποικίες δεν ήταν όλοι λεπροί. Ο όρος λέπρα χρησιμοποιούνταν για διάφορες ασθένειες του δέρματος. Άλλοι έπασχαν από μυκητιάσεις ή ακόμα και από ψωρίαση, παρά από λέπρα. Όλοι όμως στιγματίζονταν και τότε πιστευόταν πως επρόκειτο για μια τιμωρία του Θεού. Ίσως, αυτό να ήταν που έκανε τους μοναχούς να βοηθούν τους λεπρούς κατά τον Μεσαίωνα. Μέσα στο λεπροκομείο της Χίου υπάρχει ναός αφιερωμένος στον Άγιο Λάζαρο, προστάτη των λεπρών.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Τον 19ο αιώνα, η τραγωδία χτύπησε τη Χίο. Μέχρι τον Μάρτιο του 1822, η Επανάσταση του '21 ήταν σε πλήρη εξέλιξη. Αν και η Χίος παρέμεινε σχεδόν ουδέτερη κατά την περίοδο, η εξέγερση μερικών Ελλήνων στο νησί οδηγεί στη σφαγή 20.000 Χιωτών και στην εξορία άλλων 23.000. Σχεδόν όλο το νησί είναι στόχος, καθώς οι Οθωμανοί σφάζουν όλα τα βρέφη κάτω των 3, όλες τις γυναίκες πάνω από 40 (εκτός και αλλαξοπιστήσουν) και όλα τα αγόρια πάνω από 12 χρονών. Το νησί -μαζί και το Λεπροκομείο- σχεδόν ερημώνεται.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Το 1881, ένας σεισμός χτυπάει το νησί, σκοτώνοντας 7.866 ανθρώπους και καταστρέφοντας ολόκληρα χωριά σε όλο το νησί. Το λεπροκομείο δεν μπορούσε να ξεφύγει και η επισκευή του ολοκληρώθηκε τον επόμενο αιώνα.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Το νέο λεπροκομείο ήταν πιο μοντέρνο. Το συγκρότημα είχε υδραυλικά και αποχέτευση και έχει σχεδιαστεί να αντέχει στους σεισμούς. Περικυκλωμένο από πευκοδάσος, διέθετε δυο εκκλησίες, ένα πλυντήριο, συντριβάνια, ένα γραφείο διοίκησης και εστιατόριο. Εκείνη εποχή φιλοξενούσε 250 ασθενείς.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Το 1914, ένας 24χρονος λεπρός φτάνει στο λεπροκομείο. Το όνομα του ήταν Νικόλαος και είχε ξεφύγει από μια άλλη αποικία λεπρών, τη Σπιναλόγκα όταν ήταν 16. Από τότε ζούσε στην Αίγυπτο και εργαζόταν σαν κουρέας, αλλά η λέπρα άρχισε να γίνεται εμφανής και κατέφυγε στην Χίο.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Μέσα σε δυο χρόνια χειροτονήθηκε από τον Πατήρ Άνθιμο, τον επικεφαλή της αποικίας. Ο Άνθιμος -ο οποίος είναι πλέον όσιος και η μνήμη του τιμάται στις 15 Φεβρουαρίου- έκανε πολλές αλλαγές στο Λοβοκομείο, προς το καλύτερο. Ο Πατήρ Νικηφόρος -ο Νικόλαος- παρά την ασθένεια του συνέχισε το έργο του Άνθιμου μέχρι το κλείσιμο της αποικίας το 1957. Πλέον αποκαλείται Νικηφόρος ο λεπρός.

φωτογραφία: Kelly Katsarou

Το 1873, ο Νορβηγός γιατρός Γκέρχαρντ Αρμάουερ Χάνσεν (προς τιμή του η λέπρα πήρε το όνομα του) ανακάλυψε πως η ασθένεια προκαλείται από το βακτήριο Mycobacterium leprae. Μέχρι τη δεκαετία του 1940, η θεραπεία της γινόταν επώδυνα και με αναποτελεσματικές ενέσεις.

Σήμερα το Λοβοκομείο είναι ένα ετοιμόρροπο, εγκαταλελειμμένο λείψανο. Έχει χαρακτηριστεί Ιστορικό Μνημείο.

πηγή: environmentalgraffiti.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου