Το μυστικό σχέδιο της απόδρασης του Ναπολέοντα με υποβρύχιο

Ο Tom Johnson, λαθρέμπορος, τυχοδιώκτης και εφευρέτης του υποβρύχιου, σε σκίτσο του 1834

Ο Tom Johnson ήταν ένας από αυτούς τους χαρακτήρες που η ιστορία φέρνει στο προσκήνιο σε περιόδους κρίσης. Γεννήθηκε το 1772 από Ιρλανδούς γονείς, εκμεταλλεύτηκε όποια ευκαιρία του δόθηκε και έβγαζε τα προς το ζην με λαθρεμπόριο από την ηλικία των 12. Τουλάχιστον δυο φορές δραπέτευσε από την φυλακή με απίστευτο τρόπο. Όταν ξέσπασαν οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι, η φήμη του σαν εξαιρετικά τολμηρός τον βρήκε -παρά το από τότε εκτεταμένο ποινικό μητρώο του- να ηγείται μυστικών ναυτικών αποστολών των Βρετανών.



Όμως, ο Johnson είναι διάσημος και για κάποιο άλλο λόγο -μια ιστορία που παραμένει καλά κρυμμένη. Το 1820 -έτσι υποστήριζε τουλάχιστον ο ίδιος- του πρόσφεραν 40.000 λίρες Αγγλίας (σημερινά 3 εκατομμύρια δολάρια) για να σώσει τον Ναπολέοντα από την εξορία στην Αγία Ελένη. Η απόδραση θα γινόταν με υποβρύχιο που θα τον περίμενε στην ακτή. Ο Johnson σχεδίασε το υποβρύχιο μόνος του, μιας και ακόμα δεν υπήρχε κάτι ανάλογο.

Το νησί της Αγίας Ελένης είναι απομονωμένο με απότομες βραχώδεις ακτές, αλλά οι Βρετανοί είχαν τοποθετήσει μεγάλη και ισχυρή φρουρά πάνω και γύρω του. Ενδεικτικά, η φρουρά του νησιού αποτελούνταν από 2.800 άντρες και 500 κανόνια. Μάλιστα, τους ενδιέφερε τόσο η φύλαξη, που είχαν εγκαταστήσει φρουρά ακόμα και στα νησιά Ασενσιόν και Τριστάν ντα Κούνια, 1.200 μίλια μακριά! Και ίσως να είχαν δίκιο, μιας και στο Ασενσιόν ανακάλυψαν ένα μήνυμα στην κύρια ακτή του που έγραφε, "Μακάρι ο Αυτοκράτορας Ναπολέων να ζήσει για πάντα!".

Το που κολλάει ο Tom Johnson με την ιστορία είναι δύσκολο να πει κανείς. Ο Johnson πάντα ζούσε μεταξύ μύθου και αλήθειας. Αξιόπιστες πηγές για την ζωή του δεν υπάρχουν (αν και το όνομα του εμφανίζεται λάθος πολλές φορές σαν Johnston ή Johnstone). Η μεγαλύτερη συγγραφική μορφή της εποχής, ο Sir Walter Scott, παραπλανήθηκε και ανέφερε πως ο ίδιος ο Johnson ήταν καπετάνιος στην ναυαρχίδα του Ναύαρχου Νέλσον στη Μάχη της Κοπεγχάγης.

Και όμως, υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία ότι ο Johnson έφτιαξε υποβρύχιο και μιλούσε ανοικτά μετά το θάνατο του Ναπολέοντα για το σχέδιο του να το χρησιμοποιήσει.

Το υποβρύχιο του Robert Fulton του 1806 αναπτύχθηκε κατόπιν εντολής των Βρετανών, και μάλλον αποτέλεσε έμπνευση για τα σχέδια του Johnson.

Η απόδραση θα γινόταν τη νύχτα, έγραφε ο Johnson. Ο αυτοκράτορας θα επιβιβαζόταν στο Etna και θα μεταφέρονταν στο μεγαλύτερο Eagle. Τα δύο υποβρύχια έπειτα θα σαλπάρανε μαζί.

Δείτε το υπόλοιπο άρθρο στο smithsonianmag.com (αγγλικά).