Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 2021

Halloween, Μέρος 1ο - 14 μύθοι για τις γάτες από όλο τον κόσμο

 
Από αμνημονεύτων χρόνων, οι πολιτισμοί σε όλο τον κόσμο επινόησαν μύθους για τις γάτες, από δεισιδαιμονίες σχετικά με την υποτιθέμενη τύχη τους μέχρι ιστορίες που παίζουν βιολιά, περνούν την ώρα τους σε κούνιες ή πλέουν στη θάλασσα με κουκουβάγιες σε πράσινα σκάφη. Οι γάτες εμφανίζονται σε πολλές θρησκείες, ως αγγελικές αλλά και διαβολικές φιγούρες. Είτε οι ιστορίες αυτές είναι αληθινές είτε όχι (που δεν είναι), δείτε μερικές από τις πιο περίεργες πεποιθήσεις που είχαν διάφοροι πολιτισμοί για τα αιλουροειδή σε όλη την ιστορία.
 
 
 
Κλέβουν την ανάσα του μωρού σας
Για αιώνες, οι άνθρωποι στην Αγγλία πίστευαν ότι μια γάτα είναι πιθανό να ανέβει στην κούνια ενός βρέφους και να "ρουφήξει" την αναπνοή του παιδιού μέχρι εκείνο να πεθάνει. Σε ορισμένες εκδοχές του μύθου, η γάτα ζηλεύει επειδή το νεογέννητο βρέφος στέρησε ξαφνικά την προσοχή που είχε, ενώ μια άλλη εκδοχή λέει ότι δεν είναι η ζήλια αλλά η μυρωδιά του γάλακτος στα χείλη του μωρού που τις έλκει. Το 1791, μια επιτροπή ενόρκων στο Πλύμουθ της Αγγλίας έκρινε μια γάτα ένοχη για βρεφοκτονία με αυτόν τον τρόπο. Ήταν ένας επίμονος μύθος που ακολούθησε τους μετανάστες στον Νέο Κόσμο. Το 1929, η Nebraska State Journal δημοσίευσε μια φερόμενη αναφορά από έναν γιατρό που δήλωνε ότι είχε δει μια σπιτική γάτα "ξαπλωμένη στο στήθος του μωρού, τις πατούσες της στο στόμα του μωρού, τα χείλη της γάτας να πιέζουν εκείνα του παιδιού, το πρόσωπο του οποίου ήταν χλωμό τα χείλη του γαλάζια όπως ενός πτώματος". 

Τρώνε το χριστουγεννιάτικο δείπνο
Στην Ισλανδία υπάρχουν μερικές πολύ άγριες ιστορίες Χριστουγέννων. Φαίνεται ότι οι Ισλανδοί μεγαλώνουν υπό το φόβο της άγριας Jólakötturinn, της Γάτας του Γιούλ, που περιπλανιέται στην παγωμένη ύπαιθρο τις ημέρες των Χριστουγέννων, για να φάει ανθρώπους. Όμως, αυτό η γιγάντια, αιμοσταγής γάτα-τέρας δε θέλει άτακτα παιδιά στο γεύμα της, όπως θα περίμενε κανείς. Ψάχνει ανθρώπους -παιδιά και ενήλικες- που δεν φοράνε ωραία, νέα ρούχα για την παραμονή των Χριστουγέννων. Οι αγρότες λένε αυτό το μύθο στους εργάτες τους ως κίνητρο ώστε να τελειώσουν την επεξεργασία του μαλλιού πριν το φθινόπωρο, ώστε όλοι να μπορούν να βάλουν τα καινούργια τους ρούχα πριν εμφανιστεί η κακή χριστουγεννιάτικη γάτα. Αυτός ο πολύ παράξενος μύθος, θα έλεγε κανείς ότι μοιάζει σαν να προέρχεται από την εποχή των Βίκινγκ, αλλά δεν είναι πραγματικά τόσο παλιός. Πρωτοεμφανίστηκε σε έντυπη μορφή τον 19ο αιώνα και έγινε δημοφιλής στις αρχές του 20ού αιώνα.

Προκάλεσαν τον Μαύρο Θάνατο
Κατά τον Μεσαίωνα, οι γάτες θεωρούνταν συνήθως ως πονηρά θηρία και είχαν τις ίδιες δυνάμεις με τις μάγισσες και τους μάγους και, προφανώς, ήταν συνεννοημένες με τον Σατανά. Το δάγκωμα μιας γάτας ήταν δηλητηριώδες, όπως και η σάρκα της, και αν κάποιος ανέπνεε την ανάσα της θα μολυνόταν με φυματίωση. Αν οι γάτες ήθελαν, μπορούσαν να κάνουν τη μπίρα κάποιου να ξινίσει. Ως εκ τούτου, όταν τον 14ο αιώνα η μαύρη πανώλη σάρωσε την ευρωπαϊκή ήπειρο, σκοτώνοντας έως και το 60% του πληθυσμού σε ορισμένες περιοχές, θεωρήθηκε ότι υπεύθυνος ήταν ο Διάβολος και το έργο του αποδόθηκε απευθείας στις βοηθούς του, τις γάτες. Κατά τη διάρκεια αυτού του κύματος της πανούκλας, τεράστιος αριθμός γατών -ειδικά μαύρων- εξοντώθηκαν και μερικές φορές ακόμα και οι ιδιοκτήτες τους (βέβαια, εκείνη την εποχή κατηγορήθηκαν και εξοντώθηκαν και φίδια). Όπως είναι γνωστό, ο πραγματικός υπαίτιος της πανούκλας ήταν ο ανατολικός ψύλλος που ζει στους αρουραίους -και πολύ λιγότερο σε γάτες και φίδια- οπότε ο πληθυσμός των αρουραίων στην Ευρώπη αυξήθηκε όπως και η πανούκλα.

Είναι τυχερές, αλλά μόνο σε συγκεκριμένα χρώματα και σχήματα
Οι Ιάπωνες πιστεύουν ότι οι γάτες είναι τυχερές, αλλά υπάρχουν πολλά που πρέπει να πληρεί μια γάτα για να θεωρηθεί τυχερή. Η maneki-neko - η "γάτα που γνέφει"- είναι ένα εικονικό ιαπωνικό φυλαχτό που πιστεύεται ότι φέρνει καλή τύχη στον ιδιοκτήτη του, συνήθως με τη μορφή μετρητών. Ένας μύθος εξηγεί ότι κάποτε, μια γάτα έγνεψε με το πόδι της τον κύριο ενός σπιτιού, κάτι που αποδείχτηκε σωτήριο μιας και, αμέσως μετά, παραλίγο εκείνος να χτυπηθεί από κεραυνό. Έτσι, όταν μια γάτα γνέφει με το πόδι της αυτό θεωρείται τυχερή χειρονομία. Επίσης, οι γάτες ταρταρούγα θεωρούνται τυχερές στην Ιαπωνία, ειδικά οι σπάνιες αρσενικές.
Μια βουδιστική πεποίθηση λέει ότι μια γάτα με σκούρο τρίχωμα φέρνει υποσχέσεις χρυσού, ενώ μια ανοιχτόχρωμη γάτα φέρνει ασήμι. Στη Ρωσία, οι ρωσικές μπλε γάτες θεωρούνται τυχερές. Πολλοί πολιτισμοί πιστεύουν ότι μια γάτα με επιπλέον δάχτυλα είναι γούρι καλής τύχης και λέγεται ότι οι πρώτοι ναύτες που ξενιτεύτηκαν στην Αμερική, συχνά έφεραν μαζί τους γάτες με πολλά δάχτυλα για να εξασφαλίσουν ασφαλή ταξίδια. Τέλος, στην Κίνα, όσο πιο ηλικιωμένη γίνεται μια γάτα, τόσο πιο τυχερή λέγεται ότι θα γίνει.
 

Είναι μεταμορφωμένες περιφρονημένες γυναίκες που τους αρέσει να τρώνε μωρά
Αυτό προέρχεται από τη Βίβλο. Όπως ίσως γνωρίζετε, η ανυπότακτη πρώην σύζυγος του Αδάμ, η Λίλιθ, αναφέρεται στο Βιβλίο του Ησαΐα, αναφέροντας μια πολύ παλαιότερη δαιμονική φιγούρα από την εβραϊκή λαογραφία που της άρεσε να τρώει μωρά. Σύμφωνα με ορισμένους Σεφαρδικούς Εβραίους, η Λίλιθ ήταν γνωστή ως El Broosha, ένας δαίμονας που τρώει μωρά και παίρνει γιγαντιαία, μαύρη, πολυμορφική μορφή γάτας. Της αρέσουν τα νεογέννητα και τα καταδιώκει τη νύχτα, αποστραγγίζοντάς τα από κάθε σταγόνα αίματος -όπως τα βαμπίρ. Μερικές φορές εμφανίζεται στη λαογραφία και ως κουκουβάγια.

Είναι ζωντανά δοχεία για τις ανθρώπινες ψυχές
Κάποια αίρεση του Βουδισμού που κάποτε ασκούνταν στα παλαιά βασίλεια του Σιάμ και της Βιρμανίας πίστευε ότι όταν κάποιος πεθάνει, αν είναι αρκετά άγιος, η ψυχή σου μεταφέρεται σε μια γάτα για να φυλαχτεί. Με αυτόν τον τρόπο, κάποιες ψυχές ζούσαν σε ένα είδος καθαρτηρίου των αιλουροειδών και όταν πέθαινε η γάτα, η αγνή ψυχή ανέβαινε στον παράδεισο. Προφανώς, οι γάτες είχαν  έχει μεγάλη σημασία για την αίρεση και απεικόνιζε κοιμισμένες γάτες στα πόδια των αγαλμάτων του Βούδα. Ακόμα και σήμερα, που το Σιάμ ονομάζεται Ταϊλάνδη, εξακολουθεί να τηρείται αυστηρά μια τελετουργία κατά τη στέψη ενός νέου βασιλιά κατά την οποία του δίνουν μια ζωντανή γάτα -ράτσας Σιάμ- στολισμένη με χρυσά κοσμήματα. Με αυτόν τον τρόπο, πιστεύεται ότι το πνεύμα του γέρου βασιλιά είναι σε θέση να δει τη στέψη, μέσα από τα μάτια της γάτας. Μια γάτα διακοσμημένη με χρυσό ήταν παρούσα στη στέψη του σημερινού Βασιλιά της Ταϊλάνδης, Bhumibol Adulyadej, το 1950.

Στοιχειώνουν την κέλτικη ύπαιθρο
Στην αρχαία σκωτσέζικη και ιρλανδική λαογραφία, μια υπερμεγέθη μαύρη γάτα με λευκό στο στήθος της, η Cat Sìth, παραμονεύει τη νύχτα ψάχνοντας να κλέψει ψυχές. Στις αγρυπνίες και τις κηδείες, για να προστατευτεί η ψυχή του νεκρού από την πονηρή Cat Sìth, δίνονται διάφοροι περισπασμοί ώστε να την αποτρέψουν ή να αποσπάσουν την προσοχή της -όπως το γατόχροτο ή η δυνατή μουσική. Επίσης, σε ένα δωμάτιο με νεκρό δεν υπάρχει ποτέ φωτιά, αφού σε όλες τις γάτες αρέσει να κουλουριάζονται δίπλα σε ένα ζεστό τζάκι.
Αυτή η φασματική γάτα δεν είναι τόσο τεράστια όσο μερικές από τις άλλες που βρίσκονται στους λαϊκούς μύθους. Είναι περίπου όσο ένας σκύλος και είναι μια μάγισσα που μπορεί να μεταμορφωθεί σε γάτα, αλλά μπορούσε να το κάνει μόνο εννέα φορές. Στην τελευταία της μεταμόρφωση, έμεινε για πάντα με τη μορφή της γάτας. Ωστόσο, η Cat Sìth δεν είναι καθόλου κακή. Κάθε χρόνο, στην γαελική γιορτή Samhain (Σόουιν), ο κόσμος αφήνει έξω από τα σπίτια πιατάκια με γάλα και εκείνη, σε αντάλλαγμα, ευλογεί τα σπίτια. Ωστόσο, αν κάποιος δεν αφήσει πιατάκι για τη μάγισσα, εκείνη θα τον καταραστεί και όλο το αγελαδινό του γάλα θα στεγνώσει.

Μπορούν να μιλούν, να μεταφέρουν φέρετρα και να σχηματίσουν μοναρχία
Στο βρετανικό παραμύθι The King of the Cats, ένας νεωκόρος, ενώ σκάβει έναν τάφο -σε ορισμένες εκδοχές, απλά περπατάει στο δρόμο- κατασκοπεύει εννέα μαύρες γάτες με λευκές κηλίδες στο στήθος τους, οι οποίες μεταφέρουν ένα μικροσκοπικό φέρετρο, όσο μια γάτα, που πάνω του έχει ένα στέμμα. Μία από τις γάτες του λέει, "Πες στον Tommy Tildrum ότι ο Timmy Toldrum είναι νεκρός". Ο έκπληκτος άντρας πηγαίνει στη γυναίκα του και της λέει τα νέα, ενώ η γάτα τούς τους διακόπτει συνεχώς με ξέφρενα νιαουρίσματα. Το ζευγάρι την αγνοεί και συνεχίζουν να συζητούν το περίεργο περιστατικό. Τελικά, ο άντρας ρωτάει τη γυναίκα του αν ξέρει ποιος είναι ο Tommy Tildrum, οπότε η γάτα φωνάζει, "Τι; Ο Old Tim είναι νεκρός; Τότε είμαι ο Βασιλιάς των Γάτων!". Τότε, ο γάτος του -που ονομάζεται Old Tom- ανέβηκε στην καμινάδα και δεν τον είδαν ποτέ ξανά.
 
Προβλέπουν τον καιρό
Ή καλύτερα, αν τις παρακολουθείτε, μπορείτε να τον προβλέψετε εσείς. Στην Αγγλία λένε ότι αν μια γάτα μπήγει τα νύχια της στις κουρτίνες ή στα χαλιά προβλέπεται θυελλώδης καιρό. Οι Ουαλοί πίστευαν ότι ερχόταν βροχή όταν διαστέλλεται η κόρη του ματιού μιας γάτας. Επίσης, αν μια γάτα πλένει τα αυτιά της προβλέπεται βροχή, ή αν μια γάτα κοιτάζει συνεχώς έξω από το παράθυρο κάθε μέρα, η βροχή είναι καθ' οδόν. Μερικοί λένε ότι όταν μια γάτα κοιμάται με τα τέσσερα πόδια της κάτω από το σώμα της θα βρέξει, ενώ αν κοιμηθεί ανάσκελα έρχεται καταιγίδα. Βασικά, αν μια γάτα κάνει κάτι, θα βρέξει... 
 

Ζουν στη θάλασσα και προκαλούν καταιγίδες
Οι προληπτικοί ψαράδες στα Βρετανικά Νησιά θα ρίξουν λίγο ψάρι στη θάλασσα "για την γάτα". Αυτή η μυθική γάτα ήταν μια γυναίκα που "ήξερε περισσότερα απ' ό, τι έπρεπε να κάνει μια χριστιανή" (αναφέρεται στις μάγισσες) που έπλευσε με τον αρραβωνιαστικό της, έναν ψαρά. Στο ταξίδι, ως εκδίκηση για τα μέλη του πληρώματος που θεώρησαν ατυχία να έχουν μια γυναίκα στο πλοίο και ήθελαν να την πνίξουν, καταράστηκε όλο τον στόλο καλώντας μια θύελλα για να συντρίψει το πλοίο. Η ίδια μεταμορφώθηκε σε γάτα με τέσσερα μάτια που στοιχειώνει τον ωκεανό και οι ψαράδες της ρίχνουν φαγητό για να την καθησυχάσουν. Επίσης, πολλοί ναυτικοί και ψαράδες πιστεύουν ότι αν μια γάτα πέσει στη θάλασσα, θα εμφανιστεί μια καταιγίδα και το πλοίο θα ανατραπεί.

Μπορούν να μεταφέρουν το πρόσωπό τους σε αγέννητα παιδιά
Σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης, θεωρήθηκε κακή συμβουλή για μια έγκυο γυναίκα να πάρει μια γάτα ή να την αφήσει να κοιμηθεί στην αγκαλιά της. Στην Πορτογαλία, έλεγαν ότι η γάτα θα προσβάλει το μωρό με ρόζους ή κρεατοελιές, συνήθως μια με τρίχες, ενώ στην Αγγλία έλεγαν ότι το μωρό είτε θα γεννηθεί με σημάδι γάτας ή με το πρόσωπο μιας γάτας.

Εργάζονται για τον διάβολο
Οι άνθρωποι που ζούσαν στον Μεσαίωνα πίστευαν ότι οι γάτες ήταν ο προσωπικός μεταφορέας του Διαβόλου, που μετέφεραν τις ψυχές στην Κόλαση. Έλεγαν ότι τρεις τρίχες στην άκρη της ουράς μιας γάτας ήταν "οι τρίχες του διαβόλου", οι οποίες ανάγκαζαν τη γάτα να ξυπνάει τη νύχτα και να περιπλανιέται -όταν όλα τα χριστιανικά πλάσματα πρέπει να κοιμούνται. Όποιος έπνιγε μια γάτα θα τιμωρούνταν από τον ίδιο τον Διάβολο. Στην Ευρώπη, έλεγαν ότι τα γατάκια που γεννιόντουσαν στο τέλος της εποχής του βατόμουρου ήταν ιδιαίτερα άτακτα και αυτό συνέβαινε επειδή όταν ο Σατανάς εκδιώχθηκε από τον Παράδεισο στα τέλη του καλοκαιριού, προσγειώθηκε στα κουκούτσια του βατόμουρου, οπότε διαπότισε τις γάτες με κακία. Οι πρώτοι Χριστιανοί πίστευαν ότι αν μια γάτα καθόταν σε έναν τάφο, η ψυχή του νεκρού θα διακατεχόταν από τον Διάβολο και, αν έβλεπαν δύο γάτες να μαλώνουν σε έναν τάφο κατά τη διάρκεια μιας κηδείας ή κοντά σε ένα ετοιμοθάνατο άτομο, πίστευαν ότι στην πραγματικότητα μάλωναν ένας άγγελος και ένας διάβολος για την ψυχή του ατόμου αυτού.
 
Τους αρέσει το ποτό
Πριν από περίπου έναν αιώνα, απίθανες ιστορίες στο Πουέμπλο και το Ναβάχο στο βόρειο Μεξικό και την Αριζόνα περιέγραφαν έναν ζωντανό, κινούμενο κάκτο με μορφή γάτας, με βελόνες αντί για γούνα και δύο αιχμηρές λεπίδες στα μπροστινά πόδια. Στον κάκτο-γάτα άρεσε να τριγυρίζει ανάμεσα στους κανονικούς κάκτους και να τους κόβει με τα μαχαίρια του για να αφήνει τους χυμούς τους να μαζεύονται και να γίνονται το ποτό pulque. Κάθε φορά, έκανε αυτό το πράγμα σε 80 κάκτους συγκεκριμένα. Μόλις τελείωνε τη δουλειά του, το πλάσμα επέστρεφε εκεί που είχε ξεκινήσει, μεθούσε από το pulque που είχε ζυμωθεί μέσα στους κάκτους και μετά τριγυρνούσε προκαλώντας προβλήματα στην περιοχή, σπρώχνοντας τους καουμπόηδες και αφήνοντας ενδεικτικούς κόκκινους μώλωπες.

Γενικά, είναι μυστηριώδη πλάσματα
Σε πολλούς πολιτισμούς, οι γάτες θεωρούνται μυστηριώδη πλάσματα. Οι Αιγύπτιοι τις θεωρούσαν θεότητες και η θανάτωση μιας γάτας τιμωρούνταν με θάνατο. Όταν πέθαινε μια οικογενειακή γάτα, ολόκληρη η οικογένεια τηρούσε πένθος. Στον βορρά, οι Νορβηγοί πίστευαν ότι οι δασικές γάτες ήταν είτε κάποια νεράιδα είτε κάποιος καλικάντζαρος μεταμφιεσμένος -η διαφορά φαινόταν αν κάποιος κοιτούσε τα μάτια τους. Λέγεται ότι τα μάτια της γάτας λειτουργούν ως παράθυρα στον κόσμο των νεράιδων (ή στον κόσμο των καλικάντζαρων), και αν κάποιος κοιτάξει μέσα τους, θα δει οράματα για το μαγικό βασίλειο.
 
από: mental floss

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου