Το 1884, μια ορθόδοξη χριστιανική κοινότητα που είχε μετακομίσει πρόσφατα στη Μάνταμπα, μια πόλη στη δυτική Ιορδανία, ξεκίνησε την κατασκευή μιας νέας Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου.
Σύμφωνα με τον οθωμανικό νόμο, μια χριστιανική εκκλησία μπορούσε να χτιστεί μόνο στα ερείπια μιας παλαιότερης εκκλησίας, και κάτι τέτοιο συνέβη σε αυτή την περίπτωση. Καθώς οι εργάτες καθάριζαν το έδαφος πάνω από την παλιά εκκλησία, εμφανίστηκαν τα απομεινάρια ενός πολύ ιδιαίτερου μωσαϊκού.
Εκείνη την εποχή ήταν συνηθισμένο να βρίσκονται θαμμένα υπολείμματα μωσαϊκών που συνδέονταν με το παρελθόν της Μάνταμπα, το Βυζάντιο και το Χαλιφάτο των Ομεϋαδών. Όμως κανένα προηγούμενο εύρημα δεν μπορούσε να συγκριθεί με αυτό που βρέθηκε στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Το πολύχρωμο μωσαϊκό απεικόνιζε τοποθεσίες απέναντι από τους Αγίους Τόπους, συμπεριλαμβανομένων διαφορετικών γεωγραφικών χαρακτηριστικών και εκατοντάδων επιγραφών στα ελληνικά.
Πλήρης άποψη του ψηφιδωτού χάρτη της Αρχαίας Μέσης Ανατολής και των Αγίων Τόπων στην ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στη Μάνταμπα της Ιορδανίας
Η ανακάλυψη του χάρτη το 1886 ενθουσίασε τους ντόπιους, αλλά οι ελληνικές ορθόδοξες χριστιανικές αρχές στην Ιερουσαλήμ άργησαν να αντιδράσουν. Μια δεκαετία αργότερα, στα μέσα της δεκαετίας του 1890, ο βιβλιοθηκονόμος του πατριαρχείου της Ιερουσαλήμ Κλέοπας Κοικυλίδης επισκέφθηκε την πόλη για να επιθεωρήσει το εύρημα και κατάλαβε αμέσως τη σημασία του έργου. Μετά από προσεκτικό καθαρισμό, μέτρηση και σχεδίαση του ψηφιδωτού, επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ για να το παρουσιάσει επίσημα στον Πατριάρχη.
Τον Ιανουάριο του '97 το Πατριαρχείο ζήτησε από τον πιο εξειδικευμένο ερευνητή του, τον καθηγητή της Ελληνορθόδοξης Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού Θεόδωρο Αρβανιτάκη, να κάνει ένα ακριβές αντίγραφο του ψηφιδωτού. Ο καθηγητής σχεδίασε ένα αντίγραφο του χάρτη και ένα σχέδιο της εκκλησίας με τη θέση του ψηφιδωτού. Με την επιστροφή του στην Ιερουσαλήμ ένα μήνα αργότερα, κυκλοφόρησε το σχέδιό του μέσω αναπαραγωγών.
Η είδηση της ανακάλυψης εξαπλώθηκε γρήγορα στους ακαδημαϊκούς κύκλους και οργανώθηκαν διάφορες αρχαιολογικές αποστολές από την Ιερουσαλήμ στον αγώνα για τη δημοσίευση της πρώτης πλήρους μελέτης του ψηφιδωτού. Ο Κοικυλίδης, ο πρώτος που αναγνώρισε το εύρημα, και ο Αρβανιτάκης, ο πρώτος που το ερεύνησε σε βάθος, δημοσίευσαν τις αντίστοιχες αναφορές τους τον Μάρτιο του '97.
Ο χάρτης της Μάνταμπα απεικονίζει την Ιερουσαλήμ με τη Νέα Εκκλησία της Θεοτόκου, η οποία αφιερώθηκε στις 20 Νοεμβρίου του 542. Τα κτίρια που ανεγέρθηκαν στην Ιερουσαλήμ μετά το 570 απουσιάζουν από την απεικόνιση, περιορίζοντας έτσι το εύρος των ημερομηνιών της δημιουργίας του μεταξύ του 542 και του 570. Το αρχικό ψηφιδωτό είχε διαστάσεις 21 επί 7 μέτρα και αποτελούνταν από περισσότερες από 2 εκατομμύρια ψηφίδες. Μόνο δύο μεγάλα θραύσματα αυτού του μωσαϊκού ανακαλύφθηκαν, τα οποία καταλαμβάνουν μια περιοχή ύψους περίπου 5 και μήκους 10 μέτρων. Αυτά τα δύο θραύσματα απεικονίζουν μια περιοχή από τον Λίβανο έως το δέλτα του Νείλου, και από τη Μεσόγειο Θάλασσα μέχρι την Αραβική έρημο, η οποία περιλαμβάνει το έδαφος των Αγίων Τόπων. Ο χάρτης είναι οργανωμένος γύρω από τον ποταμό Ιορδάνη και τη Νεκρά Θάλασσα ως τους κύριους άξονες. Πιστεύεται ότι η αναπαράσταση της Μάνταμπα καταλάμβανε μια σχετική θέση σύμφωνα με την Ιερουσαλήμ.
Η είδηση της ανακάλυψης εξαπλώθηκε γρήγορα στους ακαδημαϊκούς κύκλους και οργανώθηκαν διάφορες αρχαιολογικές αποστολές από την Ιερουσαλήμ στον αγώνα για τη δημοσίευση της πρώτης πλήρους μελέτης του ψηφιδωτού. Ο Κοικυλίδης, ο πρώτος που αναγνώρισε το εύρημα, και ο Αρβανιτάκης, ο πρώτος που το ερεύνησε σε βάθος, δημοσίευσαν τις αντίστοιχες αναφορές τους τον Μάρτιο του '97.
Ο χάρτης της Μάνταμπα απεικονίζει την Ιερουσαλήμ με τη Νέα Εκκλησία της Θεοτόκου, η οποία αφιερώθηκε στις 20 Νοεμβρίου του 542. Τα κτίρια που ανεγέρθηκαν στην Ιερουσαλήμ μετά το 570 απουσιάζουν από την απεικόνιση, περιορίζοντας έτσι το εύρος των ημερομηνιών της δημιουργίας του μεταξύ του 542 και του 570. Το αρχικό ψηφιδωτό είχε διαστάσεις 21 επί 7 μέτρα και αποτελούνταν από περισσότερες από 2 εκατομμύρια ψηφίδες. Μόνο δύο μεγάλα θραύσματα αυτού του μωσαϊκού ανακαλύφθηκαν, τα οποία καταλαμβάνουν μια περιοχή ύψους περίπου 5 και μήκους 10 μέτρων. Αυτά τα δύο θραύσματα απεικονίζουν μια περιοχή από τον Λίβανο έως το δέλτα του Νείλου, και από τη Μεσόγειο Θάλασσα μέχρι την Αραβική έρημο, η οποία περιλαμβάνει το έδαφος των Αγίων Τόπων. Ο χάρτης είναι οργανωμένος γύρω από τον ποταμό Ιορδάνη και τη Νεκρά Θάλασσα ως τους κύριους άξονες. Πιστεύεται ότι η αναπαράσταση της Μάνταμπα καταλάμβανε μια σχετική θέση σύμφωνα με την Ιερουσαλήμ.
Το εσωτερικό της ελληνορθόδοξης εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου που είναι διάσημη για την εκτεταμένη ψηφιδωτή διακόσμησή της, συμπεριλαμβανομένου του ψηφιδωτού χάρτη των ιερών Τόπων
Η ανακάλυψη του χάρτη αύξησε το αρχαιολογικό ενδιαφέρον για την ξεχασμένη πόλη, που βρίσκεται 33 χιλιόμετρα από την Ιορδανία. Έκτοτε, έχουν ανακαλυφθεί ερείπια δώδεκα εκκλησιών και παρεκκλησιών και σημαντικός αριθμός ιδιωτικών κατοικιών, καθώς και εκατοντάδες ψηφιδωτά, τα οποία είναι της βυζαντινής περιόδου και απεικονίζουν μοτίβα λουλουδιών και ζώων, καθώς και σκηνές κυνηγιού ή παραγωγής κρασιού. Το πληρέστερο παράδειγμα είναι η εκκλησία των Αποστόλων, η οποία περιέχει και ένα μενταγιόν με την προσωποποίηση της θάλασσας. Από την περίοδο των Ομεϋαδών ξεχωρίζει το ψηφιδωτό της εκκλησίας της Παναγίας, γεωμετρικού τύπου, με αφιερωτικές επιγραφές.
Η εκπληκτική αφθονία και η ποιότητα των ψηφιδωτών που βρέθηκαν στα διάφορα κτίρια της πόλης έδωσαν στο μέρος το επώνυμο "η πόλη των ψηφιδωτών". Ως αποτέλεσμα, η πόλη ίδρυσε το Ινστιτούτο Μάνταμπα για την Τέχνη και την Αποκατάσταση των Μωσαϊκών, το μόνο ινστιτούτο στη Μέση Ανατολή που ειδικεύεται στη διδασκαλία τεχνικών συντήρησης και παραγωγής μωσαϊκού.
Η εκπληκτική αφθονία και η ποιότητα των ψηφιδωτών που βρέθηκαν στα διάφορα κτίρια της πόλης έδωσαν στο μέρος το επώνυμο "η πόλη των ψηφιδωτών". Ως αποτέλεσμα, η πόλη ίδρυσε το Ινστιτούτο Μάνταμπα για την Τέχνη και την Αποκατάσταση των Μωσαϊκών, το μόνο ινστιτούτο στη Μέση Ανατολή που ειδικεύεται στη διδασκαλία τεχνικών συντήρησης και παραγωγής μωσαϊκού.
από: amusing planet
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου