Ξυρισμένοι Παριζιάνοι σερβιτόροι
Οι σερβιτόροι του Παρισιού έπρεπε να δώσουν μάχη για να έχουν το δικαίωμα να έχουν μουστάκι.
Δείτε ακόμη:
13 ευρεσιτεχνίες για καλύτερο μουστάκι
Απρίλιος 1907. Οι υψηλού επιπέδου σερβιτόροι της πόλη απεργούν και απαιτούν καλύτερη αμοιβή, περισσότερο άδεια, αλλά και το δικαίωμα να αφήνουν μουστάκι. Το μουστάκι ήταν σχεδόν πανταχού παρόν στη Γαλλία για δεκαετίες, αν και δεν επιτρέπονταν σε πολλούς σερβιτόρους, οικιακούς υπαλλήλους και ιερείς και συνήθως ήταν αναγκασμένοι "σε καταναγκαστικό ξύρισμα". Τελικά, οι αγανακτισμένοι σερβιτόροι έφυγαν μαζικά από τα εστιατόρια που δούλευαν -με μια εκτίμηση, πιστεύεται ότι χάνονταν περίπου 25.000 φράγκα την ημέρα. "Οι γυναίκες είναι αποφασισμένες να λιμοκτονήσουν, μαζί με τα παιδιά τους, αντί να δουν τα μουστάκια των συζύγων τους να πέφτουν από το ξυράφι", όπως ανέφερε μια εφημερίδα.
Όσοι έμειναν στη δουλειά αντιμετωπίστηκαν -όπως γίνεται πάντα- σαν απεργοσπάστες. Η αστυνομία ανταποκρίθηκε στους δυναμικούς ακτιβιστές. Σύμφωνα με μια αποστολή του Los Angeles Times από τις 20 Απριλίου, οι χωροφύλακες ήταν τόσο αυστηροί στο να ξεκαθαρίσουν τους απεργούς που "απέβλεπαν κάθε ξυρισμένο άνδρα, ακόμα και μερικούς Αμερικανούς, που μόλις είχαν φτάσει στην πόλη, μη γνωρίζοντας για την απεργία, και οι οποίοι μπερδεύτηκαν από την εχθρική υποδοχή που έτυχαν".
Γάλλοι Ουσάροι στον στρατό του Μεγάλου Ναπολέοντα, 1812
Όπως ανέφερε η La Lanterne τότε, το μουστάκι ήταν σημάδι προνομίων και καθεστώτος στην Ευρώπη, ακόμη και στην αρχαιότητα, όταν ο λατίνος ιστορικός Τάκιτος έγραφε ότι οι Γερμανοί στρατιώτες που διακρίνονταν στη μάχη είχαν τριχωτά άνω χείλη. Μέχρι τον 19ο αιώνα, το στρατιωτικό μουστάκι ήταν στη μόδα για ακόμη μια φορά, καθώς οι στρατοί σε ολόκληρη την ήπειρο προσπάθησαν να μιμηθούν το ελίτ ουγγρικό ιππικό των "Hussar", δηλαδή των Ουσάρων. Οι Ουσάροι πολεμούσαν με στυλ -κράνη με φτερά, σέλες καλυμμένες από δέρμα λεοπάρδαλης και έντονα μουστάκια. Η θέα τους, λέει ο ιστορικός της γενειάδας Christopher Oldstone-Moore, "ήταν το αρχικό σοκ και δέος", και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα οι περισσότεροι Γάλλοι στρατιώτες έπρεπε να αφήνουν μουστάκια (αν και δεν επιτρέπονταν στους χαμηλότερης ιεραρχίας -για να ενισχυθεί η στρατιωτική ιεραρχία). Η απαίτηση ήταν τόσο αυστηρή που στρατιώτες που δεν μπορούσαν να έχουν μουστάκι έπρεπε να κολλήσουν ψεύτικο. Πρόθυμοι να διεκδικήσουν τη δική τους ανδρεία, η αριστοκρατία και η αστική τάξη αγκάλιασαν το μουστάκι, μετατρέποντάς το σε δείκτη του εύρωστου Γάλλου. Η Γαλλία του Λουδοβίκου ΙΔ' δεν ήταν πλέον ξυρισμένη.
Περίπου την ίδια εποχή, άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα μοντέρνα εστιατόρια στο Παρίσι. Οι σερβιτόροι έπρεπε να έχουν την εμφάνιση των οικιακών βοηθών, στους οποίους απαγορευόταν να έχουν μουστάκι, ως ένδειξη της θέσης τους.
Γάλλος στρατιώτης, 1916
Η επιθυμία των Γάλλων για μουστάκι έχει τις ρίζες της στην εποχή της αποικιοκρατίας και της Βιομηχανικής Επανάστασης. Οι λιγότερο πλούσιοι απέκτησαν ευκολότερη πρόσβαση σε πράγματα που παραδοσιακά ήταν είδη πολυτελείας, οπότε η ελίτ στράφηκε σε κάτι που δε θα μπορούσαν να αγοράσουν με χρήματα
Ήταν πολύ οδυνηρό για εκείνους που αναγκάστηκαν να ξυριστούν. Η απαγόρευση του μουστακιού ήταν ιδιαίτερα απογοητευτική για τους βετεράνους, οι οποίοι έπρεπε να εγκαταλείψουν το σύμβολο της υπηρεσίας τους, απλά και μόνο για να πληρούν τις προϋποθέσεις για ορισμένες θέσεις εργασίες. Η άρνηση του μουστακιού ήταν μεγάλη προσβολή γι' αυτούς. Όπως αναφέρεται στη σύντομη ιστορία The Mustache του Guy de Maupassant από το 1883, μια γυναίκα θρηνεί το μουστάκι που ξύρισε ο σύζυγός της για να αναλάβει ένα γυναικείο ρόλο σε ένα θεατρικό. "Ο άνδρας χωρίς μουστάκι δεν είναι πλέον άνδρας. Ίσως ακόμα χειρότερα, στερείται 'τα διακριτικά του εθνικού μας χαρακτήρα'".
Ο Guy de Maupassant, που έγραψε ότι "ένας άντρας χωρίς μουστάκι δεν είναι πλέον άντρας"
Αν και οι Παριζιάνοι σερβιτόροι είχαν μια ένωση, δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια πόσοι απέργησαν ή ακριβώς πότε. Οι ειδήσεις της εποχής αναφέρουν αριθμούς που κυμαίνονται από εκατοντάδες έως χιλιάδες και υποδηλώνουν ότι οι απεργοί εντάχθηκαν αλλά και άφησαν το κίνημα σε κύματα.
Όμως, γνωρίζουμε ότι οι απεργοί είχαν επικριτές που εκτιμούσαν την κοινωνική τάξη και ανησυχούσαν. Για παράδειγμα, ένα καυστικό δοκίμιο ανέφερε ότι δέκα χρόνια μετά, οι σερβιτόροι θα απεργούσαν και πάλι, ζητώντας αυτή τη φορά το δικαίωμα να είναι ξυρισμένοι, όπως οι ανώτερες τάξεις αν αποφάσιζαν ότι αυτό ήταν είναι η τελευταία λέξη της μόδας.
Άλλοι πάλι δεν υποστήριζαν το κίνημα λόγω των προβλημάτων υγιεινής, τα οποία άρχιζαν να εμφανίζονται πιο συχνά. "Θα καθαρίζουν το μουστάκι τους;", αναρωτιόταν η Le Journal στις 22 Απριλίου. "Από τα ρουθούνια τους μέχρι τα ποτά μας, τα βακτηρίδια δε θα χρειαστούν να ταξιδεύουν πολύ μέχρι το στομάχι, τα νεφρά και τα πιο ευαίσθητα όργανα μας".
Ο Άλφρεντ Ντρέιφους -της γνωστής υπόθεσης Ντρέιφους που αποτέλεσε αφορμή ώστε ο Εμίλ Ζολά να δημοσιεύσει το περίφημο "Κατηγορώ…!" στις 13 Ιανουαρίου 1898- και άλλοι μυστακοφόροι αξιωματικοί
Οι σερβιτόροι όμως είχαν και υπερασπιστές, οι οποίοι ενώθηκαν μαζί τους για να προκαλέσουν τη Γαλλία ώστε η χώρα να ανταποκριθεί στα δημοκρατικά ιδανικά της. Για το La Presse, το κίνημα ήταν έκφραση της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη και επέτρεπε στους σερβιτόρους "να δείξουν τελικά ότι είναι άνδρες, ελεύθεροι, που δεν έχουν πλέον βασιλιάδες, που δεν έχουν κυρίους και που μπορούν να έχουν το σύμβολο του πανίσχυρου αρσενικού, το μουστάκι". Η απεργία έφτασε μέχρι το Κοινοβούλιο, όπου ο Antide Boyer, ο αναπληρωτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος από τη Μασσαλία, πρότεινε να καθιερωθεί ποινή φυλάκισης έως και τρεις μήνες σε όποιον απαγόρευε το μουστάκι (ο Boyer εισήγαγε το νομοσχέδιο πριν ξεκινήσει η απεργία).
Το νομοσχέδιο του Boyer απέτυχε, αλλά τελικά δεν χρειάστηκε.
Μέχρι τις αρχές Μαΐου, οι σερβιτόροι σε όλη την πόλη είχαν κερδίσει το δικαίωμα να έχουν μουστάκι -μερικοί από αυτούς, σε βάρος των άλλων αιτημάτων τους. Αυτές οι παραχωρήσεις, σε κάποιο βαθμό, προκάλεσαν την οργή των αριστερών ακτιβιστών, οι οποίοι υποστήριξαν την απεργία, αλλά θεωρούσαν παράλογο να δοθεί προτεραιότητα σε μια συμβολική νίκη επί του υλικού κέρδους.
από: atlas obscura
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου