Παρασκευή 23 Αυγούστου 2019

Μηχανική Αφροδίτη: Τα όμορφα και τρομακτικά, κέρινα μοντέλα ανατομίας στα οποία εκπαιδεύονταν κάποτε οι γιατροί

Η Ανατομική Αφροδίτη "Venerina" του Ιταλού γλύπτη Κλέμεντ Σουσινί στο Palazzo Poggi, 1782

Το καλοκαίρι του Ιουλίου του 1932 έφερε έναν απροσδόκητο επισκέπτη στην πρωτεύουσα του Βελγίου, τις Βρυξέλλες. Η πόλη είχε μετατραπεί σε μια εφήμερη παιδική χαρά με παραξενιές, θησαυρούς και εφευρέσεις για το ετήσιο θεματικό πάρκο Foire du midi. Όμως, αυτή τη φορά συμμετείχε και ο περίεργος Δρ Spitzner με τα ανθρώπινα κέρινα ομοιώματά του.



Κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα, η παραγωγή ανατριχιαστικών, ανατομικών ειδωλίων είχε κορυφωθεί στην Ευρώπη και είχε συναρπαστικοί τους φοιτητές ιατρικής αλλά και τους θεατές, όχι μόνο ως εργαλεία της επιστήμης, αλλά λόγω της διεστραμμένης ομορφιάς τους. Η "la Vénus méchanique" ήταν το στολίδι της συλλογής του Spitzer. Τα μαλλιά της, τέλεια χτενισμένα, έπεφταν πάνω στους ώμους της, ενώ το στήθος της σηκωνόταν και έπεφτε με μια "αναπνευστική" λειτουργία. Η έκφρασή της δεν ήταν άψυχη αλλά γαλήνια. Μερικές φορές φορούσε νυχτικό. Έχει μείνει για πάντα κολλημένη μεταξύ της επιστήμης και της αισθητικής...



Τα κέρινα ειδώλια έχουν χρησιμοποιούνταν στην ιατρική μελέτη από τον Μεσαίωνα ακόμα, αλλά οι Κλέμεντ Σουσινί (Celemente Susini) και Φελίς Φοντάνα (Felice Fontana) τα απογείωσαν με τη γέννηση της πρώτης Αφροδίτης, περίπου το 1780. Η φιγούρα είχε ανατεθεί από τον Μεγάλου Δούκα της Τοσκάνης για το Μουσείο Ζωολογίας και Φυσικής Ιστορίας της Φλωρεντίας, La Specola, το πρώτο δημόσιο επιστημονικό μουσείο της Φλωρεντίας και ένα "wunderkammer", ένα μέρος όπου παρουσιάζεται μια συλλογή από περιέργεια και σπανιότητες που υπάρχει και σήμερα -σήμερα, στις αίθουσές του υπάρχει όχι μόνο η Αφροδίτη και τα υπόλοιπα κέρινα ομοιώματα, αλλά και ο νεκρός ιπποπόταμος της οικογένειας των Μεδίκων...

Το La Specola στην Φλωρεντία

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η Αφροδίτη του Σουσινί και του Φοντάνα ήταν ένα μέσο για να δει κανείς το θάνατο κατά πρόσωπο χωρίς πραγματικά να τον αντιμετωπίσει. Ο λόγος ήταν τόσο πρακτικός, όσο και ηθικός. Στην Ευρώπη, μέχρι την Αναγέννηση, η ανατομία στο όνομα της επιστήμης ήταν μια δύσκολη ηθική περίπτωση για τους γιατρούς. Η Αφροδίτη, και οι ορδές των σωσιών της που ενέπνευσε, πωλούνταν ως κάτι που δυσφημούσε κάποιον. Αντ' αυτού, επέτρεψε ορισμένες μάλλον προβληματικές πρακτικές.


Όπως αναφέρει η ιστορικός τέχνης Joanna Ebstein στο βιβλίο της "Anatomical Venus", αυτά τα ειδώλια διέθεταν "γυάλινα μάτια και ανθρώπινα μαλλιά και μπορούσαν να γίνουν δεκάδες κομμάτια που αποκάλυπταν, στο τέλος, ένα τεράστιο έμβρυο μέσα στη μήτρα της". Συχνά, οι πλάτες τους άνοιγαν προς τα πάνω, σαν να βρίσκονται σε κατάσταση έκστασης. Οι φιγούρες ήταν πάντα σε στυλ Μποτιτσέλι, κατασκευασμένες τόσο για την ιατρική, όσο και σαν μια καλλιτεχνική φιγούρα. Μάλιστα, αν μια Αφροδίτη ήταν αρκετά "τυχερή", ίσως φορούσε ακόμη και μαργαριταρένιο κολιέ.

Η Anatomical Eve

Όπως αναφέρεται στη σελίδα του La Specola, "Η αγωνία της νεαρής γυναίκας εκπροσωπείται στην τελευταία στιγμή της ζωής της, καθώς εγκαταλείπει τον εαυτό της στο θάνατο με ενθουσιασμό και εντελώς γυμνό. Ο θώρακας και η κοιλιά της μπορούν να ανοιχτούν, επιτρέποντας στα διάφορα μέρη να αποσυναρμολογηθούν έτσι ώστε να προσομοιώνουν την πράξη της ανατομίας".


Οι Αφροδίτες ήταν πάντα λευκές, εφησυχασμένες και με βάρος κάτω από τα 60 κικλά. Είναι τρομακτικές και με την πάροδο του χρόνου έχουν γοητεύσει προσωπικότητες όπως ο Μαρκήσιος ντε Σαντ και ο Ιταλός συγγραφέας Ίταλο Καλβίνο, ο οποίος το 1984 έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο "Το Μουσείο των Κέρινων Τεράτων" για ένα κανονικού μεγέθους μοντέλο του Δρ. Spitzner με καισαρική τομή (φωτογραφία κάτω).


Ο Καλβίνο το αποκάλεσε "το πιο απίστευτο παράδειγμα σαδιστικής-σουρεαλιστικής φαντασίας ... το μοντέλο μιας ασθενούς με τα μάτια ανοιχτά, τα μαλλιά της άψογα, τις γάμπες της δεμένες μεταξύ τους, ντυμένη με ένα μακρύ, δαντελένιο νυχτικό, το οποίο είναι ανοιγμένο μόνο στο μέρος του σώματός της που έχει ανοιχτεί από νυστέρι, όπου φαίνεται το μωρό. Τέσσερα αντρικά χέρια βρίσκονται πάνω στο σώμα της. Ωραία, κέρινα χέρια με περιποιημένα νύχια, χέρια φαντάσματα αφού δεν υποστηρίζονται από το υπόλοιπο μέρος αλλά κοσμούνται μόνο με λευκές μανσέτες και με άκρα μανικιών μαύρου σακακιού, σαν η τελετή να έγινε από άτομα με βραδινή ενδυμασία".

Sleeping Venus, 1944, Πολ Ντελβό

Από το Βέλγιο προέρχονται πολλοί εικονογράφοι και δημιουργοί κόμικ, όπως ο Ερζέ με τον Τεν Τεν και ο François Schuiten, αλλά και σουρεαλιστές ζωγράφοι όπως ο Ρενέ Μαγκρίτ και ο Ντελβό, στον οποίο είχε γίνει εμμονή η μηχανική Αφροδίτη του Spitzner. Ο Ντελβό πήγαινε συχνά να δει τη Αφροδίτη και τους σκελετούς, οι οποίοι έγιναν κομμάτι της δουλειάς του. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Ντελβό δημιούργησε και κατέστρεψε πολλούς καμβάδες αφιερωμένους σε αυτό που ονόμασε "Κοιμώμενη Αφροδίτη", αντλώντας έμπνευση από το μηχανικό μοντέλο.

Μουσείο Spitzner, Πολ Ντελβό

Σήμερα, τα ανατομικά μοντέλα δεν φορούν μαργαριταρένια περιδέραια. Όμως, πρόσφατα, τον Απρίλιο του 2019, το διαδίκτυο τρελάθηκε με την εικόνα της απόδοσης ενός γυναικείου μυϊκού συστήματος, γεμάτο με γαλακτικούς αδένες, αν και η εικόνα αποδείχθηκε ότι έχει κάποιες ανακρίβειες.

από: messy nessy chic

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου