Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2023

Khian Sea, η περιπλανώμενη φορτηγίδα απορριμμάτων

 
Κάθε χρόνο, εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών αποστέλλονται από τις πλούσιες χώρες στις φτωχότερες της Αφρικής, της Ασίας και της Νότιας Αμερικής για να ανακυκλωθούν, μιας και, συνήθως, η εξαγωγή απορριμμάτων είναι φθηνότερη από την ανάπτυξη τοπικής υποδομής ανακύκλωσης ενώ, και για τους εισαγωγείς είναι μια πρόσθετη πηγή εισοδήματος. Παρ' όλο που υποτίθεται ότι τα απόβλητα ανακυκλώνονται, αυτό γίνεται σπάνια, και συχνά αποτεφρώνονται ή απορρίπτονται παράνομα σε χωματερές, κάτι που προκαλεί υποβάθμιση του περιβάλλοντος και σοβαρή απειλή για την δημόσια υγεία.
 
 

Ενώ οι εξαγωγές απορριμμάτων από τις βιομηχανικές χώρες σε αναπτυσσόμενες είναι ένα φαινόμενο που περνά σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητο, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 συνέβη ένα περιστατικό που τράβηξε την παγκόσμια προσοχή.

Ξεκινώντας τη δεκαετία του 1970, η πόλη της Φιλαδέλφειας στις ΗΠΑ έκαιγε τα σκουπίδια της σε έναν αποτεφρωτή αστικών απορριμμάτων και έστελναν την τέφρα που προέκυπτε σε χωματερή στο Νιου Τζέρσι. Το 1984, το Νιου Τζέρσι έμαθε ότι η τέφρα περιείχε υψηλή συγκέντρωση αρσενικού, καδμίου, μολύβδου, υδραργύρου, διοξίνης και άλλων τοξινών και αποφάσισε να σταματήσει να τη δέχεται. Ακόμη έξι πολιτείες απέρριψαν αποστολές τέφρας, αφήνοντας τη Φιλαδέλφεια σε δίλημμα. Κάθε χρόνο, η πολιτεία παρήγαγε 180.000 τόνους ύλης και δεν υπήρχε χώρος για τη διάθεση της τέφρας. Η απάντηση ήταν να την στείλουν υπεράκτια, σε κάποια χώρα με λιγότερο αυστηρά περιβαλλοντικά πρότυπα.
 
 
Το 1986, η πόλη προσέλαβε την Joseph Paolino and Sons και έδωσε 6 εκατομμύρια δολάρια για να απαλλαγεί από την τέφρα. Ο εταιρεία με τη σειρά της προσέλαβε μια άλλη, την Amalgamated Shipping Corp and Coastal Carrier Inc, η οποία διέθετε την φορτηγίδα Khian Sea. Στις 31 Αυγούστου εκείνης της χρονιάς, το Khian Sea φορτώθηκε με περισσότερους από 14.000 τόνους τέφρας και ξεκίνησ ετο ταξίδι του με προορισμό τις Μπαχάμες.

Προτού το πλοίο φτάσει στον προορισμό του, η περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace ενημέρωσε τις Μπαχάμες για τη φύση των απορριμμάτων και ως αποτέλεσμα, η κυβέρνηση της χώρας έδιωξε το πλοίο. Τους επόμενους 14 μήνες, το Khian Sea περιπλανήθηκε σε όλο τον Ατλαντικό, αναζητώντας ένα μέρος για να απορρίψει το φορτίο του. Η εταιρεία ήθελε απεγνωσμένα να ολοκληρώσει την αποστολή και να πληρωθεί. Όμως καμία από τις χώρες που προσέγγισε -την Δομινικανή Δημοκρατία, την Ονδούρα, τον Παναμά, τις Βερμούδες, τη Γουινέα Μπισάου και τις Ολλανδικές Αντίλλες- δεν ήταν πρόθυμο να δεχτεί το τοξικό φορτίο. Το πλοίο όμως δεν μπορούσε να επιστρέψει ούτε στη Φιλαδέλφεια.

Τελικά, τον Δεκέμβριο του 1987, βρέθηκε μια χώρα. Η κυβέρνηση της Αϊτής ενημερώθηκε ότι το φορτίο ήταν λίπασμα και το πλοίο έλαβε άδεια να το απορρίψει κοντά στην πόλη Gonaives. Το πλήρωμα είχε αρχίσει να ξεφορτώνει την τέφρα στην παραλία όταν, για ακόμη μια φορά, η Greenpeace ειδοποίησε την κυβέρνηση της χώρας για το πραγματικό περιεχόμενο του φορτίου. Η κυβέρνηση κατάλαβε ότι είχε εξαπατηθεί και διέταξε τον καπετάνιο του Khian Sea να μαζέψει την τέφρα που είχε απορρίψει και να αποπλεύσει. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, το πλήρωμα είχε ξεφορτώσει περίπου 4.000 τόνους. Τη νύχτα, το Khian Sea ξεκίνησε αθόρυβα το ταξίδι του, αφήνοντας όμως πίσω την τέφρα που είχε απορρίψει.

Αφού έφυγε από την Αϊτή, το πλοίο επισκέφτηκε τη Σενεγάλη, το Μαρόκο, τη Γιουγκοσλαβία, τη Σρι Λάνκα και τη Σιγκαπούρη αναζητώντας ένα μέρος για να απορρίψει το τοξικό φορτίο. Η εταιρεία προσπάθησε να δωροδοκήσει κάποιον σε καθεμία από αυτές τις χώρες, χωρίς όμως να τα καταφέρει. Κατά τη διάρκεια αυτής της "οδύσσειας", το Khian Sea άλλαξε το όνομά του δύο φορές, πρώτα σε Felicia και αργότερα σε Pelicano. Οι αλλαγές όμως δεν κατάφεραν να κρύψουν την ταυτότητά του. Κάποια στιγμή, το πλοίο επέστρεψε στη Φιλαδέλφεια με την ελπίδα να βρεθεί κάποια κοντινή κομητεία που θα δεχτεί το φορτίο, μάταια όμως. Ενώ το πλοίο ήταν αγκυροβολημένο στον ποταμό Ντέλαγουερ, μια μυστηριώδης πυρκαγιά κατέστρεψε την προβλήτα και το Khian Sea έπρεπε να πλεύσει ξανά.

Τελικά, τον Νοέμβριο του 1988, το πλοίο έφτασε στη Σιγκαπούρη. Το φορτίο του είχε εξαφανιστεί μυστηριωδώς. Χρόνια αργότερα, ο καπετάνιος του Pelicano όπως ονομαζόταν τότε, παραδέχτηκε στο δικαστήριο ότι η τέφρα είχε απορριφτεί στον Ατλαντικό και τον Ινδικό ωκεανό, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Το 1993, οι ιδιοκτήτες του Khian Sea/Pelicano καταδικάστηκαν για ψευδορκία, καθώς, εκείνοι είχαν διατάξει την απόρριψη. Το 1992,το πλοίο διαλύθηκε για σκραπ.

Οι 4.000 τόνοι τέφρας που πετάχτηκαν στην Αϊτή παρέμειναν στην παραλία, αν και το μέγεθος του λόφου που σχηματίστηκε είχε μειωθεί δραστικά -κάθε χρόνο χανόντουσαν μερικές δεκάδες τόνοι από τον άνεμο και τη βροχή. Το 1999, υπό την πίεση της Greenpeace και άλλων ακτιβιστών, οι Eastern Environmental Services, ένας από τους κύριους ιδιοκτήτες των οποίων ήταν υπεύθυνοι για την απόρριψη του φορτίου στην Αϊτή, συμφώνησε να πάρει πίσω την τέφρα. Τον επόμενο χρόνο, ό,τι είχε απομείνει φορτώθηκε σε μια φορτηγίδα και μεταφέρθηκε στην Πενσυλβάνια όπου θάφτηκε σε μια χωματερή.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου