Γιατί χασμουριόμαστε;

Αυτο-πορτρέτο του Γάλλου ευγενή και ζωγράφου πορτρέτων, Joseph Ducreux, να χασμουριέται και να τεντώνεται - πηγή

 

Το χασμουρητό φαίνεται να μην εξυπηρετεί κανέναν σκοπό, είναι απλώς μια μεγάλη εκπνοή αέρα όταν είμαστε κουρασμένοι, όταν βαριόμαστε ή απλά, όταν είμαστε δίπλα σε κάποιον που χασμουριέται.

 

Γιατί λοιπόν χασμουριόμαστε;

 

Η σύντομη απάντηση είναι ότι κανείς δεν ξέρει πραγματικά. Υπάρχουν όμως μερικές ενδιαφέρουσες θεωρίες.

 

 

  

Το χασμουρητό δεν είναι για να απαλλαγούμε από το επιπλέον διοξείδιο του άνθρακα (CO2)

Η πεποίθηση ότι χασμουριόμαστε για να απαλλαγούμε από το διοξείδιο του άνθρακα και να πάρουμε περισσότερο οξυγόνο επιμένει παρά το γεγονός ότι η έρευνα τη διαψεύδει. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι άνθρωποι αναπνέουν πιο αργά όταν βαριούνται ή νυστάζουν και έτσι, φτάνει λιγότερο οξυγόνο στους πνεύμονες. Καθώς το CO2 συσσωρεύεται στο αίμα, ο εγκέφαλος προτρέπει αντανακλαστικά μια βαθιά, πλούσια σε οξυγόνο αναπνοή.

Το πρόβλημα με αυτή τη θεωρία είναι μια μελέτη του 1987 από τον καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Maryland Baltimore County, Δρ. Robert Provine, ο οποίος θεωρήθηκε ως ο κορυφαίος ειδικός στο χασμουρητό στον κόσμο. Ο Provine έστησε ένα πείραμα στο οποίο οι εθελοντές εισέπνευσαν ένα από τα τέσσερα αέρια που περιείχαν ποικίλες αναλογίες CO2 προς οξυγόνο για 30 λεπτά. Ο κανονικός αέρας περιέχει 20,95% και 0,03% CO2, αλλά κανένα από τα αέρια στο πείραμα με υψηλότερες συγκεντρώσεις CO2 δεν έκανε τα υποκείμενα του πειράματος να χασμουριούνται περισσότερο.

Οι επιστήμονες έχουν προτείνει ότι το χασμουρητό δροσίζει τον εγκέφαλο
Το 2007, δύο ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Albany πρότειναν ότι ο σκοπός του χασμουρητού είναι να ψύχεται ο εγκέφαλος. Διεξήγαγαν ένα πείραμα παρόμοιο με αυτό του Provine και διαπίστωσαν ξανά ότι, η αύξηση ή η μείωση των επιπέδων οξυγόνου και CO2 στο αίμα δεν άλλαξε τον αριθμό ή τη διάρκεια του χασμουρητού.

Τα επόμενα πειράματα επικεντρώθηκαν σε δύο καθιερωμένους μηχανισμούς ψύξης του εγκεφάλου: τη ρινική αναπνοή και την ψύξη του μετώπου. Όταν αναπνέουμε από τη μύτη, ψύχονται τα αιμοφόρα αγγεία στη ρινική κοιλότητα και έτσι στέλνεται πιο δροσερό αίμα στον εγκέφαλο. Ομοίως, όταν ψύχουμε το μέτωπό μας, οι εκεί φλέβες, μερικές από τις οποίες συνδέονται άμεσα με τον εγκέφαλο, παρέχουν πιο δροσερό αίμα. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα υποκείμενά τους με ζεστές πετσέτες ή πετσέτες σε θερμοκρασία δωματίου στο κεφάλι τους, χασμουρήθηκαν περισσότερο από εκείνους με κρύες πετσέτες. Τα άτομα που ανέπνεαν από τη μύτη κατά τη διάρκεια του πειράματος δεν χασμουριόταν καθόλου.

Οι ερευνητές είπαν ότι τα στοιχεία τους δείχνουν ότι η βαθιά ανάσα με το χασμουρητό δροσίζει τον εγκέφαλο και διατηρεί τη διανοητική απόδοση.

Τα μεταδοτικά χασμουρητά υποδηλώνουν ότι το χασμουρητό μπορεί να έχει να κάνει περισσότερο με την κοινωνιολογία παρά με τη φυσιολογία
Το να διαβάζει κανείς ή ακόμα και να σκέφτεται το χασμουρητό μπορεί και να τον κάνει να χασμουρηθεί. Σχεδόν όλα τα σπονδυλωτά χασμουριούνται αυθόρμητα. Όμως, μόνο ο άνθρωπος, οι χιμπατζήδες και οι μακάκοι χασμουριούνται ως αποτέλεσμα βλέποντας κάποιον άλλο να το κάνει.

Δεδομένου ότι πρόκειται για κοινωνικά πλάσματα που ζουν σε ομάδες, το μεταδοτικό χασμουρητό μπορεί να έχει εξελιχθεί ως ένας τρόπος συντονισμού της συμπεριφοράς και διατήρησης της ομαδικής επαγρύπνησης. Όταν χασμουρηθεί κάποιος, η ομάδα το θεωρεί ως απόδειξη ότι η θερμοκρασία του εγκεφάλου τους είναι ανεβασμένη και η διανοητική τους απόδοση μειωμένη. Τότε, αν όλα τα μέλη της ομάδας χασμουρηθούν, ενισχύεται το συνολικό επίπεδο επαγρύπνησης. Στους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν αναπτύξει άλλους τρόπους για να σηματοδοτούν πόσο προσεκτικοί πρέπει να είναι, τα μεταδοτικά χασμουρητά μπορεί να παραμείνουν ως ένα κατάλοιπο.

 

από: mental floss