Ο ρωσικός Τρυποκάρυδος

Εκεί κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οποιοσδήποτε ασχολούνταν με τα βραχέα κύματα ή ήταν ραδιοερασιτέχνης σίγουρα θα έχει ακούσει ένα οξύ, επαναλαμβανόμενο ήχο, ένα "rat tat tat tat", έναν θόρυβο που διαπερνούσε τα ραδιοκύματα και διατάρασσε τις επικοινωνίες και τα τηλεοπτικά σήματα σε όλο τον κόσμο. Αυτός ο ήχος είχε το παρατσούκλι "Τρυποκάρυδος" και προέρχονταν από τεράστια πάρκα κεραιών τα οποία ήταν κρυμμένα βαθιά μέσα σε δάση. Δύο βρίσκονταν κοντά στο Τσερνομπίλ της Ουκρανίας και ένα τρίτο στην ρωσική ακτή του Ειρηνικού, κοντά στο νησί Σαχαλίνη, στον Βόρειο Ειρηνικό ωκεανό. Αυτές οι κεραίες αποτελούσαν μέρος ενός συστήματος ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης που ονομάζεται Duga, το οποίο οι Σοβιετικοί ανέπτυξαν για να ανιχνεύουν εισερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους από τις ΗΠΑ.

Δείτε ακόμη:
Ο μυστικός κόσμος των Σταθμών Αριθμών

Οι κεραίες που χρησιμοποιούσε το Duga ήταν τεράστιες. Μια, για παράδειγμα, που βρισκόταν κοντά στο Τσερνομπίλ, είχε πλάτος 210 μέτρα, ύψος 85 μέτρα και αποτελούνταν από περισσότερα από 300 στοιχεία. Λειτουργούσαν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ισχύος-μέχρι και 10 εκατομμύρια watt- και "έπνιγαν" εντελώς όλες τις μεταδόσεις σε εκείνη τη συχνότητα. Μερικές φορές, αυτός ο επαναλαμβανόμενος θόρυβος μπορούσε να ακουστεί και μέσω τηλεφωνικών κυκλωμάτων λόγω της ισχύος των σημάτων.

Οι Σοβιετικοί χρησιμοποιούσαν οποιαδήποτε συχνότητα ήταν κατάλληλη -συχνά στην περιοχή των 3 MHz μέχρι και 30 MHz- χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την κατανομή και τον προγραμματισμό των συχνοτήτων. Το σήμα έγινε τόσο ενοχλητικό που ορισμένοι δέκτες, όπως τα ερασιτεχνικά ραδιόφωνα και οι τηλεοράσεις, άρχισαν πραγματικά να συμπεριλαμβάνουν διάφορα μέτρα στα σχέδια των κυκλωμάτων τους σε μια προσπάθεια να φιλτράρουν την παρεμβολή.

Οι Σοβιετικοί δεν αναγνώρισαν ποτέ τον Τρυποκάρυδο, αλλά έγινε φανερό από πού προέρχονταν τα σήματα και ότι υπήρχαν περισσότερες από μία πηγές. Το ΝΑΤΟ ήταν σίγουρο ότι ήταν ένα ραντάρ "over-the-horizon" (OTH, ή και beyond-the-horizon, BTH) όπως αποκαλείται, αλλά δεν ήταν σίγουροι για την χρήση του. Άλλοι θεωρούσαν ότι σκοπός του ήταν να εμποδίσει τις δυτικές εκπομπές ή να διαταράξει τις υποβρύχιες επικοινωνίες. Η μυστικότητα οδήγησε ορισμένους να πιστέψουν ότι ήταν ένα σύστημα ελέγχου του καιρού ή ακόμα και μια προσπάθεια ελέγχου του νου.

Καθώς έγιναν διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το σήμα, ο σκοπός του ως σήμα ραντάρ έγινε όλο και πιο προφανής. Όταν εμφανίστηκε ο δεύτερος Τρυποκάρυδος, αυτός στην ανατολική Ρωσία, ο οποίος επίσης ήταν στραμμένος προς τις ΗΠΑ και κάλυπτε κενά σημεία, ο πραγματικός σκοπός του ραντάρ έγινε ξεκάθαρος.

Στο βιβλίο Russian Strategic Nuclear Forces που δημοσιεύθηκε το 2001, ο συγγραφέας Bukharin, αποκάλυψε ότι το πρώτο πειραματικό σύστημα, που κατασκευάστηκε έξω από το Μικολάιβ στην Ουκρανία, ανίχνευσε με επιτυχία εκτοξεύσεις πυραύλων από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ που βρίσκεται 2.500 χιλιόμετρα μακριά. Ένα δεύτερο πρωτότυπο, που κατασκευάστηκε στο ίδιο μέρος, μπορούσε να εντοπίσει εκτοξεύσεις από την ανατολή και υποβρύχια στον Ειρηνικό ωκεανό, καθώς πύραυλοι εκτοξεύονταν προς το αρχιπέλαγος Νόβαγια Ζεμλιά, στον Αρκτικό Ωκεανό βόρεια της Ρωσίας, παρά το γεγονός ότι ήταν αρκετά χαμηλής ισχύος.

Ο Τρυποκάρυδος τελικά σιώπησε το 1989, καθώς τερματίστηκε ο Ψυχρός Πόλεμος και η ΕΣΣΔ διασπάστηκε. Όπως και να έχει πάντως, το σύστημα ήταν ήδη τεχνολογικά παρωχημένο, αφού αντικαταστάθηκε από δορυφορικά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης που ήταν ακριβέστερα, ασφαλέστερα και λιγότερο επιρρεπή σε ατμοσφαιρικές παρεμβολές.

Σήμερα, η ουκρανική κυβέρνηση επιτρέπει την επίσκεψη στις κεραίες του Duga, αλλά επειδή βρίσκεται εντός της ζώνης αποκλεισμού του Τσερνομπίλ, πρέπει να λαμβάνεται εκ των προτέρων άδεια.

από: amusing planet