Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2018

Ένας μυστηριώδης πίνακας του 1889 που μερικοί λένε ότι προέβλεψε την άνοδο του Χίτλερ

Ο πίνακας Wilde Jagd του Φραντς φον Στουκ - πηγή

Αν και τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη έχουν μοναδικές παραδόσεις λαογραφίας, μερικές από αυτές τις παραδόσεις έχουν κοινό θέμα, μοτίβα και ιστορίες. Ένα τέτοιο θέμα είναι ο μύθος του Wild Hunt, που είναι παρούσα σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή λαϊκή παράδοση και απεικονίζει μια ομάδα φανταστικών, ή νεκρών, έφιππους κυνηγούς που περιφέρονται μέσα σε δάση, χωράφια και έλη αναζητώντας τα θηράματά τους. Σύμφωνα με το μύθο, όσοι συναντούν αυτούς τους κυνηγούς είτε σκοτώνονται ή μεταφέρονται στον κάτω κόσμο. Το Wild Hunt θεωρείται κακός οιωνός καθώς πιστεύεται ότι η ομάδα των κυνηγών εμφανίζεται για να αναγγέλλει κάποιον επικείμενο πόλεμο, μια επιδημία πανούκλας ή κάποια άλλη μορφή καταστροφής.



Οι σύγχρονοι εθνολόγοι πιστεύουν ότι η προέλευση του μύθου χρονολογείται από τη γερμανική παγανιστική παράδοση, από την οποία εξαπλώθηκε στα γύρω έθνη και τελικά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Wotan (ο γνωστός Όντιν της σκανδιναβικής μυθολογίας), ο αρχαίος Γερμανός θεός του πολέμου, του ανέμου και των νεκρών, θεωρείται ο αρχηγός της ομάδας των κυνηγών. Ωστόσο, οι παραδόσεις ορισμένων εθνών αντικατέστησαν τον Wotan με άλλα ιστορικά ή μυθολογικά στοιχεία. Για παράδειγμα, στη γαλλική λαογραφία ο βασιλιάς Αρθούρος Α' της Βρετάνης εμφανίζεται ως ο επικεφαλής ιππέας, ενώ στις παραδόσεις της Ουαλίας εμφανίζεται ο Gwyn ap Nudd, ο Ουαλός θεός του Κάτω Κόσμου. Σε άλλες παραδόσεις εμφανίζονται ως αρχηγοί ο θρυλικός ήρωας της Γερμανικής ιστορίας, Θεοδώριχος ο Μέγας, ο βασιλιάς Βαλντεμάρ Δ' της Δανίας (ή Βαλντεμάρ Άττερνταγκ), αλλά και βιβλικές μορφές, όπως ο Ηρώδης, ο Κάιν, ο Γαβριήλ ή ο Διάβολος.

Αν και ο μύθος υπάρχει εδώ και αιώνες, έγινε δημοφιλής χάρη στους καλλιτέχνες και συγγραφείς του πρώτου μισού του 19ου αιώνα, όταν ο γνωστός Γερμανός φιλόλογος Γιάκομπ Γκριμ -ο ένας εκ των δύο αδελφών Γκριμ- τον συμπεριέλαβε στο βιβλίο του Deutsche Mithologie, μια εκτενής επιτομή των γερμανικών λαϊκών παραδόσεων. Από τότε, πολλοί ζωγράφοι χρησιμοποίησαν το Wild Hunt ως έμπνευση για μερικούς από τους καλύτερους πίνακες στην ιστορία.

Ένας τέτοιος πίνακας, ο Wilde Jagd (The Wild Hunt) του Φραντς φον Στουκ έχει δημιουργήσει διαμάχες από τα τέλη της δεκαετίας του 1930, επειδή υποτίθεται ότι προέβλεπε την άνοδο του Χίτλερ και της Ναζιστικής Γερμανίας.

Ο Φραντς φον Στου, αυτοπροσωπογραφία - πηγή

Ο φον Στουκ ήταν Γερμανός συμβολιστής ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας, ο οποίος ίδρυσε το κίνημα της απόσχισης του Μονάχου και απέκτησε φήμη ως ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς καλλιτέχνες του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Άντλησε το μεγαλύτερο μέρος της έμπνευσής του από τη μυθολογία και ζωγράφισε έργα σε σκοτεινούς τόνους. Ο φον Στουκ ζωγράφισε το Wild Hunt το 1889. Ο πίνακας απεικονίζει τη μορφή του Wotan, που κρατάει ένα σπαθί και ιππεύει ένα μαύρο άλογο. Ο Wotan περιβάλλεται από φασματικές φιγούρες.

Την εποχή που ο φον Στουκ ζωγράφισε τον πίνακα, οι κριτικοί το δέχτηκαν θετικά. Ωστόσο, στα τέλη της δεκαετίας του 1930, ο κόσμος πρόσεξε ότι η φιγούρα του Wotan έμοιαζε με τον Χίτλερ. Ο φον Στουκ τελείωσε τον πίνακα το 1889, την ίδια χρονιά που γεννήθηκε ο Χίτλερ, έτσι πολλοί θεώρησαν ότι ο ζωγράφος προέβλεψε την έλευση ενός κατακλυσμού με τη μορφή του ναζισμού. Επιπλέον, το 1936 ο Ελβετός ιατρός και ψυχολόγος Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ, ο διάσημος ψυχαναλυτής και πρώην μαθητής του Σίγκμουντ Φρόυντ, δήλωσε ότι η συμβολική μορφή του Wotan ξύπνησε και πήρε τη μορφή του Χίτλερ. Φυσικά, πολλοί άνθρωποι δέχτηκαν αμέσως τον πίνακα του φον Στουκ ως προφητεία.

Ωστόσο, η πραγματικότητα ήταν αρκετά διαφορετική και ενδιαφέρουσα.

Ο πίνακας δεν προέβλεψε το μέλλον, αλλά αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Χίτλερ. Ο Χίτλερ ήταν μεγάλος λάτρης του έργου του φον Στουκ. ο Wilde Jagd έγινε ο αγαπημένος του πίνακας στην ηλικία των 13 και παρέμεινε σημαντική πηγή έμπνευσης ακόμα και όταν έγινε γνωστός ως "führer". Ο ίδιος απέκτησε τον πρωτότυπο πίνακα και τον κράτησε στην προσωπική του συλλογή. Πολλοί ιστορικοί ισχυρίζονται ότι ο Χίτλερ αντέγραψε την εμφάνιση και τη συμπεριφορά του από τον Wotan του φον Στουκ.

Ο πίνακας του φον Στουκ δημιουργήθηκε ως έργο τέχνης, δεν προοριζόταν να συνδεθεί με μια σκοτεινή ιδεολογία, που ενέπνευσε όμως τον Χίτλερ καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου