Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2019

Η ξεχωριστή ζωή του Μπράιαν Στίβενσον: από τον διαχωρισμένο Νότο, συνήγορος καταδικασμένων σε θάνατο

Ο Μπράιαν Στίβενσον σε ομιλία στη Διάσκεψη για τις Φυλετικές Διακρίσεις στην Αμερική το 2019. Μεγαλωμένος στο Αμερικάνικο Νότο των διακρίσεων, ίδρυσε την ΜΚΟ "Equal Justice Initiative" που "παρέχει νομική εκπροσώπηση σε όσους ενδέχεται να έχουν στερηθεί μιας δίκαιης δίκης".

"Η δουλειά μου με τους φτωχούς και τους φυλακισμένους με έχει πείσει ότι το αντίθετο της φτώχειας δεν είναι ο πλούτος. Το αντίθετο της φτώχειας είναι η δικαιοσύνη". - Μπράιαν Στίβενσον



Στην δεύτερη τάξη του σχολείου, έβαλαν τον Μπράιαν Στίβενσον (Bryan Stevenson) στην πιο αργή από τις τρεις ομάδες επειδή ήταν μαύρος. Σήμερα, είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ και έχει σώσει περισσότερους από 100 ανθρώπους από το θάνατο.

Το 1988, όταν μια επιτροπή ενόρκων -αποτελούμενη κυρίως από λευκούς- καταδίκασε τον Ουόλτερ Μακμίλιαν (Walter McMillian) για τη δολοφονία μιας λευκής γυναίκας στο Monroeville της Αλαμπάμα και πρότεινε την ισόβια κάθειρξη, ένας ντόπιος δικαστής επέβαλε την θανατική ποινή. Η αμφιλεγόμενη πρακτική, που αναφέρεται ως "δικαστική υπερίσχυση", τράβηξε την προσοχή του δικηγόρου Μπράιαν Στίβενσον, του τότε διευθυντή του Alabama Capital Representation Resource Center στο Μοντγκόμερι. "Καμία κορυφαία διαδικασία καταδίκης στις ΗΠΑ δεν έχει δεχθεί περισσότερη κριτική ως αναξιόπιστη, απρόβλεπτη και αυθαίρετη από τη μοναδική πρακτική της Αλαμπάμα που επιτρέπει σε εκλεγμένους δικαστές να υπερισχύουν αποφάσεων επιτροπής ενόρκων για ισόβια και να επιβάλλουν θανατικές ποινές", διακηρύσσει η ιστοσελίδα της ΜΚΟ Equal Justice Initiative (Πρωτοβουλία για Ίση Δικαιοσύνη), την οποία ίδρυσε ο Μπράιαν Στίβενσον.

Ο Στίβενσον μπορούσε να δει ξεκάθαρα ότι υπήρχαν παραβιάσεις του Συντάγματος στην υπόθεση του Μακμίλιαν, αλλά αυτό που τον απασχολούσε περισσότερο είναι γιατί το δικαστικό σύστημα της Αλαμπάμα δεν το είδε.


Μπράιαν Στίβενσον: Γεννημένος μέσα στον διαχωρισμό

Μακμίλιαν (αριστερά) και Στίβενσον (δεξιά). Ο Στίβενσον ανέλαβε την υπόθεση του Μακμίλιαν μετά από την καταδίκη του σε θάνατο. Ο αγώνας του Στίβενσον για να αποδείξει την αθωότητα του Μακμίλιαν είναι η αληθινή ιστορία πίσω από την ταινία "Just Mercy".

Ο Μπράιαν Στίβενσον γεννήθηκε στις 14 Νοεμβρίου του 1959, σε μια εποχή που ίσχυαν ακόμα οι επονομαζόμενοι "Jim Crow laws" (Νόμοι του Τζιμ Κρόου), τους κρατικούς και τοπικούς νόμους που επέβαλαν τον φυλετικό διαχωρισμό στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1985, αποφοίτησε από τις αίθουσες της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ. Στη Μεγάλη Μετανάστευση -ένα κίνημα 6 εκατομμυρίων Αφροαμερικανών από τις αγροτικές νότιες ΗΠΑ μέχρι τις αστικές Βορειοανατολικές, τις Μεσοδυτικές και Δυτικές πολιτείες που σημειώθηκε μεταξύ του 1916 και του 1970 και που προκλήθηκε κυρίως από τις κακές οικονομικές συνθήκες, καθώς και από τον φυλετικό διαχωρισμό και τις διακρίσεις στις Νότιες πολιτείες, που τηρούνταν οι Νόμοι του Τζιμ Κρόου- η οικογένειά του μετεγκαταστάθηκε στο Milton του Ντέλαγουερ. Η συστηματική βία κατά της μαύρης κοινότητας διαμόρφωσε γρήγορα τις απόψεις του για τη δικαιοσύνη.

Η νομική υπόθεση "Brown v. Board of Education" -μια απόφαση ορόσημο του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, στην οποία το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι οι αμερικανικοί κρατικοί νόμοι που καθιερώνουν φυλετικό διαχωρισμό στα δημόσια σχολεία είναι αντισυνταγματικοί, ακόμη και αν τα διαχωρισμένα σχολεία είναι κατά τα άλλα ίσης ποιότητας- παραδόθηκε στις 17 Μαΐου του 1954. Όμως, χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να λάβει νόημα αυτή η απόφαση στο νότιο Ντέλαγουερ.

Ο πατέρας του, γεννημένος και μεγαλωμένος στο νότιο Ντελάγουερ, ανεχόταν τις φυλετικές διακρίσεις. Όμως η μητέρα του, γεννημένη στην Φιλαδέλφεια, αντιστάθηκε. Όταν ο Στίβενσον τοποθετήθηκε στις πιο αργές από τις τρεις ομάδες στην δευτέρα τάξη λόγω του χρώματος του δέρματός του, η μητέρα του υπέβαλε αίτηση μέχρι να τοποθετηθεί στην ομάδα με τα πιο ταλαντούχα παιδιά.

"Μην αφήνετε τους ανθρώπους να σας κακομεταχειρίζονται επειδή είστε μαύροι", είπε στον Μπράιαν και στα δύο αδέλφια του.

Όμως, όσο η οικογένειά του πολεμούσε το σύστημα, τόσο το σύστημα έβρισκε τον τρόπο να αντέχει. Ο θείος του Στίβενσον πέθανε στη φυλακή και, στα 16 του, ληστές μαχαίρωσαν μέχρι θανάτου τον 86χρονο παππού του στο σπίτι του. Οι δράστες καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη. Χρόνια αργότερα, ο Μπράιαν θυμήθηκε ότι πίστευε ότι η ποινή ήταν δίκαιη για το συγκεκριμένο έγκλημα. "Επειδή ο παππούς μου ήταν μεγάλος, η δολοφονία του φάνηκε ιδιαίτερα σκληρή", είπε. "Αλλά προέρχομαι από έναν κόσμο που αποτιμάμε τη λύτρωση από την εκδίκηση."

Οι Μακμίλιαν και Στίβενσον στην ΜΚΟ Equal Justice Initiative, από το ντοκιμαντέρ του HBO "True Justice".

Το έργο της ποινικής δικαιοσύνης του Στίβενσον αντανακλούσε αυτές τις αξίες. Αποφοίτησε από την πιο διάσημη νομική σχολή των ΗΠΑ -αν και αρχικά πίστευε ότι θα γινόταν επαγγελματίας πιανίστας και επέλεξε να πάει στη σχολή για συμπλήρωμα. "Δεν καταλάβαινα πλήρως τι έκαναν οι δικηγόροι", παραδέχθηκε αργότερα.

Και όμως, αποφοίτησε.

Αντί να ακολουθήσει τον δρόμο που ακολουθούσαν οι περισσότεροι συμφοιτητές του και να εργαστεί σε κάποια δικηγορική εταιρία, μετακόμισε στην Ατλάντα για να εργαστεί στην Southern Center for Human Rights, μια ΜΚΟ που εκπροσωπεί μελλοθάνατους σε όλο τον Νότο. Σύντομα ήταν διευθυντής του γραφείου του Alabama Capital Representation Resource Center, ενός ομοσπονδιακά χρηματοδοτούμενου οργανισμού στο Μοντγκόμερι που παρέχει νομική υπεράσπιση σε μελλοθάνατους.

Όταν συνάντησε τον Μακμίλιαν, του οποίου η υπόθεση είχε αποκτήσει κακή φήμη στην μαύρη κοινότητα του Monroeville -και αυτό γιατί η αστυνομική έρευνα ούρλιαζε για φυλετική προκατάληψη-, ήταν ακόμα νέος.

Η υπόθεση του Μακμίλιαν

Οι συνήγοροι της Equal Justice Initiative απέδειξαν ότι οι μάρτυρες που κατέθεσαν εναντίον του Μακμίλιαν ψεύδονταν.

Ο Ουόλτερ Μακμίλιαν ήταν ένας μαύρος που μεγάλωσε έξω από το Monroeville της Αλαμπάμα. Πριν μεγαλώσει αρκετά για να πάει σχολείο, μάζευε βαμβάκι. Στη δεκαετία του 1970 άρχισε τη δική του επιχείρηση χαρτοπολτού. Δεν ήταν πλούσιος, αλλά ήταν πιο ανεξάρτητος από τους υπόλοιπους της ντόπιας μαύρης κοινότητας -και πολύ πιο ελεύθερος απ' ότι πίστευαν οι λευκοί γύρω του ότι έπρεπε να είναι.

Είχε καθαρό ποινικό μητρώο, εκτός από ένα πταίσμα όταν έμπλεξε σε καυγά σε μπαρ. Όταν όμως, το 1986, η σχέση του με μια λευκή γυναίκα έγινε δημόσια, ένιωσε να γίνεται στόχος. Τότε, την 1η Νοεμβρίου του 1986, η 18χρονη λευκή φοιτήτρια Ronda Morrison βρέθηκε νεκρή στο πάτωμα των στεγνοκαθαριστηρίων όπου εργαζόταν στο Monroeville. Είχε πυροβοληθεί τρεις φορές. Η τοπική αστυνομία πέρασε μήνες εξετάζοντας πολλούς διαφορετικούς ύποπτους για τη δολοφονία, αλλά δεν έβρισκε τίποτα. Μόνο όταν συνέλαβαν τον Ralph Myers -έναν εγκληματία καριέρας, ψυχαναγκαστικό ψεύτη και νέο εραστή της πρώην του Μακμίλιαν- για μια άλλη δολοφονία, τότε μόνο έπιασαν το Μακμίλιαν.

"Ο μόνος λόγος που είμαι εδώ είναι επειδή είχα σχέση με μια λευκή", δήλωσε ο Μακμίλιαν στους New York Times το 1993.

Η υπόθεσή του πήγε σε δίκη και, καθώς ήταν σε όλα τα πρωτοσέλιδα στην κομητεία Monroe -η οποία ήταν κατά 40% μαύρη-, οι διαδικασίες μεταφέρθηκαν στην κομητεία Baldwin -η οποία ήταν κατά 86% λευκή. Δεν υπήρχαν φυσικά αποδεικτικά στοιχεία που να συνδέουν τον Μακμίλιαν με το έγκλημα. Έξι μάρτυρες δήλωσαν άλλοθι ότι την ώρα της δολοφονίας, εκείνος έψηνε ψάρια. Και όμως, οι ένορκοι -11 λευκοί και ένας μαύρος- συμφώνησε με τον εισαγγελέα και τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη στις 17 Αυγούστου 1988. Η δίκη διήρκεσε μιάμιση μέρα.

Ο Τζέιμι Φοξ ως Μακμίλιαν στο Just Mercy.

Αντί να ακολουθήσει την απόφαση των ενόρκων, ο δικαστής Robert E. Lee Key, Jr χρησιμοποίησε τις πολιτειακές κυρώσεις για να καταδικάσει τον Μακμίλιαν σε θάνατο στην ηλεκτρική καρέκλα. Ως δικαιολογία ανέφερε την "φρενήρη και βίαιη δολοφονία μιας νεαρής γυναίκας στο πρώτο άνθος της ενηλικίωσής της".

Σύμφωνα με την Equal Justice Initiative, 112 φορές από το 1976 οι δικαστές της Αλαμπάμα έχουν υπερισχύσει των ποινών των ενόρκων (η πολιτεία κατάργησε επίσημα την πρακτική το 2017).

Ο Μακμίλιαν άσκησε έφεση, αλλά το 1991 ένα ανώτερο δικαστήριο επιβεβαίωσε τη θανατική ποινή.

Τότε ήταν που παρενέβη ο Μπράιαν Στίβενσον.

Ο Στίβενσον υπερασπίζεται τον Μακμίλιαν

Ο Μακμίλιαν αποφυλακισμένος, μετά από έξι χρόνια φυλακής.

Η ταινία Just Mercy, που βασίζεται στο βιβλίο του Στίβενσον με τον ίδιο τίτλο, επικεντρώνεται στην ακούραστη αναζήτηση της αλήθειας στην υπόθεση του Μακμίλιαν. Και αυτό ξεκινά με τη μαρτυρία του Ralph Myers.

"Καταλαβαίνω και πιστεύω ότι ο καθένας από εμάς είναι κάτι περισσότερο από το χειρότερο πράγμα που έχουμε κάνει ποτέ. Το πιστεύω αυτό για κάθε άνθρωπο στον πλανήτη. Νομίζω ότι αν κάποιος λέει ψέμα, δεν είναι απλά ένας ψεύτης. Νομίζω ότι αν κάποιος πάρει κάτι που δεν του ανήκει, δεν είναι απλά ένας κλέφτης. Νομίζω ότι ακόμα κι αν σκοτώσεις κάποιον, δεν είσαι απλά ένας δολοφόνος. Και εξαιτίας αυτού, υπάρχει αυτή η βασική ανθρώπινη αξιοπρέπεια που πρέπει να γίνεται σεβαστή από το νόμο". - Μπράιαν Στίβενσον

Χωρίς να υπάρχουν στοιχεία για το ποιος σκότωσε τη λευκή γυναίκα στο Monroeville, η αστυνομία είδε μια ευκαιρία στον Myers, επειδή τον συνέλαβε ως ύποπτο για μια άλλη δολοφονία. Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης, η αστυνομία ισχυρίστηκε ότι είχε αυτόπτες μάρτυρες που θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι οι Myers και Μακμίλιαν ήταν οι δολοφόνοι. Έτσι, ο Myers είπε ψέματα και μίλησε για τον Μακμίλιαν. Αργότερα, όταν ο Στίβενσον πήρε την αρχική καταγραφή της ομολογίας του Myers, άκουσε τον Myers να διαμαρτύρεται ότι έπρεπε να ομολογήσει εγκλήματα που δεν είχε διαπράξει εκείνος και ο Μακμίλιαν. Η αρχή είχε γίνει.


Εμφανίστηκαν περισσότερες αποδείξεις της αθωότητας του Μακμίλιαν. Όταν ο Στίβενσον απέδειξε ότι οι αυτόπτες μάρτυρες, που είχαν καταθέσει ότι είδαν το φορτηγό του Μακμίλιαν στη σκηνή του εγκλήματος, έλεγαν ψέματα, εκείνοι ανακάλεσαν τις μαρτυρίες τους. Τελικά, ο Στίβενσον είχε όλα όσα χρειάζονταν για να ανατρέψει την καταδίκη του Μακμίλιαν και να πάρει σε νέα δίκη. Και το έκανε. Στις 23 Φεβρουαρίου του 1993. Μια εβδομάδα αργότερα, οι τοπικοί εισαγγελείς απέσυραν τις κατηγορίες εναντίον του Μακμίλιαν. Για πρώτη φορά μετά από έξι χρόνια, ήταν ελεύθερος.

Η αθώωση του Μακμίλιαν έριξε πολύ σημαντικό φως στην φυλετική αδικία στο σύστημα δικαιοσύνης και ο Μπράιαν Στίβενσον έχει αφιερώσει την καριέρα του στην υπόθεση. Με τον Στίβενσον στο τιμόνι της, η Equal Justice Initiative έχει κερδίσει πάνω από 135 ανατροπές ή αποφυλακίσεις για μελλοθάνατους, καθώς και πιο ήπιες ποινές άλλων αδίκως καταδικασθέντων.

Μακρυά από την αίθουσα του δικαστηρίου, ο Στίβενσον χρησιμοποιεί την πλατφόρμα του για να πιέσει για μεταρρύθμιση της ποινικής δικαιοσύνης και να ρίξει φως στις συστημικές ανισότητες. Το 2018, βοήθησε να ανοίξει το Εθνικό Μνημείο για την Ειρήνη και τη Δικαιοσύνη, το πρώτο μνημείο αφιερωμένο στην κληρονομιά των μαύρων που έχουν υποδουλωθεί, λιντσαριστεί ή τρομοκρατηθεί από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης. Πρόκειται για ένα σημαντικό συμπλήρωμα στο Κοινοτικό Έργο Μνήμης της EJI, το οποίο έχει τεκμηριώσει περίπου 5.000 λιντσαρίσματα σε όλες τις ΗΠΑ και έχει στήσει ιστορικές πλάκες για να τους τιμήσει.

Το πρώτο μνημείο για μαύρους θύματα λιντσαρίσματος του 19ου και του 20ού αιώνα - πηγή

Το πρώτο μνημείο για μαύρους θύματα λιντσαρίσματος του 19ου και του 20ού αιώνα - πηγή

Το πρώτο μνημείο για μαύρους θύματα λιντσαρίσματος του 19ου και του 20ού αιώνα - πηγή

από: ati

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου