Το ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο - πηγή
Στις 16 Νοεμβρίου του 1974, η Γη έστειλε την πρώτη της καρτ ποστάλ στα αστέρια.
Το μήνυμα έφυγε από τον πλανήτη μας από το Πουέρτο Ρίκο και από τότε, ταξιδεύει στον Γαλαξία μας με την ταχύτητα του φωτός. Σε περίπου 25.000 χρόνια, θα φτάσει σε ένα σμήνος με περισσότερα από 300.000 αστέρια.
Σε αντίθεση με τα ραδιοφωνικά σήματα που έχουν φύγει από τη Γη από τα τέλη της δεκαετίας του 1930, αυτή η καρτ ποστάλ ήταν η πρώτη σκόπιμη μετάδοση σε έναν εξωγήινο πολιτισμό. Προορισμένο να μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί από εξωγήινα όντα, το μήνυμα περιείχε ορισμένες βασικές πληροφορίες για το είδος που το είχε στείλει.
"Είναι ένα μήνυμα που, στην πραγματικότητα, θα ενημερώσει όποιον το λάβει ότι υπάρχουμε και θα τους λέει κάποια πράγματα για το πώς είμαστε", είχε δηλώσει ο Αμερικανός αστρονόμος και αστροφυσικός Φρανκ Ντρέικ, ο οποίος είχε την ευθύνη να φτιάξει και να στείλει αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως "Arecibo Message" (Μήνυμα του Αρεσίμπο).
Σε αντίθεση με τα ραδιοφωνικά σήματα που έχουν φύγει από τη Γη από τα τέλη της δεκαετίας του 1930, αυτή η καρτ ποστάλ ήταν η πρώτη σκόπιμη μετάδοση σε έναν εξωγήινο πολιτισμό. Προορισμένο να μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί από εξωγήινα όντα, το μήνυμα περιείχε ορισμένες βασικές πληροφορίες για το είδος που το είχε στείλει.
"Είναι ένα μήνυμα που, στην πραγματικότητα, θα ενημερώσει όποιον το λάβει ότι υπάρχουμε και θα τους λέει κάποια πράγματα για το πώς είμαστε", είχε δηλώσει ο Αμερικανός αστρονόμος και αστροφυσικός Φρανκ Ντρέικ, ο οποίος είχε την ευθύνη να φτιάξει και να στείλει αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως "Arecibo Message" (Μήνυμα του Αρεσίμπο).
Ο Ντρέικ είχε μόλις έναν μήνα για να γράψει τον πρώτο χαιρετισμό της Γης.
Το 1974, το γιγάντιο ραδιοτηλεσκόπιο του αστεροσκοπείου Αρεσίμπο μόλις είχε λάβει μια σημαντική αναβάθμιση. Το μήνυμα, που εξέπεμψε στο διάστημα από τον ισχυρό πομπό του (1 εκατομμύρια watt), σηματοδοτούσε την ολοκλήρωση των βελτιώσεων. Ήταν όμως μυστικό και μόνο οι διοργανωτές της τελετής γνώριζαν εκ των προτέρων τι θα συμβεί και οραματίστηκαν μια μετάδοση που θα διαρκούσε περίπου 3 λεπτά.
Οπότε, έπρεπε να είναι σχετικά απλό.
Αποστολή μηνυμάτων σε εξωγήινους
Ο Ντρέικ είχε σκεφτεί πώς να γράψει καρτ ποστάλ σε εξωγήινους. Η αποστολή ενός μηνύματος σε άλλους κόσμους, αν και είναι απλό, γίνεται περίπλοκο όταν είναι να γραφτεί. Εκτός από το ερώτημα "τι να πούμε", υπάρχει και το θέμα του "πώς να το πούμε".
Καμία γλώσσα δεν μπορούσε να εξασφαλίσει ότι οι εξωγήινοι θα κατανοήσουν το μήνυμα. Οι πιθανότητες να καταλάβει ένας εξωγήινος πολιτισμός το "Hi, we live on Earth and are friendly" ή το "Vie minut johtajanne luo" είναι πρακτικά μηδενικές. Οι αριθμοί και οι εξισώσεις, ενώ είναι πιο συγκεκριμένες, γράφονται με τη χρήση αυθαίρετων συμβόλων. Και πράγματα όπως οι μετρήσεις απόστασης είναι εξίσου αυθαίρετα με τις λέξεις.
Πώς λοιπόν μπορεί κανείς να συνθέσει ένα μήνυμα με τις καλύτερες πιθανότητες να γίνει καθολικά κατανοητό;
"Από την πρώτη στιγμή, πίστευα πάντα ότι οι εικόνες λειτουργούν", είχε πει ο Ντρέικ. "Η αποστολή φωτογραφιών είναι εύκολη. Το κάνουμε συνέχεια, με εξαιρετικά αποτελέσματα".
Ο Ντρέικ είχε σκεφτεί πώς να γράψει καρτ ποστάλ σε εξωγήινους. Η αποστολή ενός μηνύματος σε άλλους κόσμους, αν και είναι απλό, γίνεται περίπλοκο όταν είναι να γραφτεί. Εκτός από το ερώτημα "τι να πούμε", υπάρχει και το θέμα του "πώς να το πούμε".
Καμία γλώσσα δεν μπορούσε να εξασφαλίσει ότι οι εξωγήινοι θα κατανοήσουν το μήνυμα. Οι πιθανότητες να καταλάβει ένας εξωγήινος πολιτισμός το "Hi, we live on Earth and are friendly" ή το "Vie minut johtajanne luo" είναι πρακτικά μηδενικές. Οι αριθμοί και οι εξισώσεις, ενώ είναι πιο συγκεκριμένες, γράφονται με τη χρήση αυθαίρετων συμβόλων. Και πράγματα όπως οι μετρήσεις απόστασης είναι εξίσου αυθαίρετα με τις λέξεις.
Πώς λοιπόν μπορεί κανείς να συνθέσει ένα μήνυμα με τις καλύτερες πιθανότητες να γίνει καθολικά κατανοητό;
"Από την πρώτη στιγμή, πίστευα πάντα ότι οι εικόνες λειτουργούν", είχε πει ο Ντρέικ. "Η αποστολή φωτογραφιών είναι εύκολη. Το κάνουμε συνέχεια, με εξαιρετικά αποτελέσματα".
Μαύρο και άσπρο
Το μήνυμα αποτελείται από 7 τμήματα με κατεύθυνση ανάγνωσης από πάνω προς τα κάτω:
* Οι αριθμοί 1 έως 10 (λευκά τετράγωνα)
* Οι ατομικοί αριθμοί των στοιχείων του υδρογόνου, άνθρακα, αζώτου, οξυγόνου, και φωσφόρου. Τα στοιχεία αυτά είναι τα συστατικά του DNA (πορφυρά τετράγωνα)
* Οι μαθηματικοί τύποι για τα ζάχαρα και τις βάσεις στα νουκλεοτίδια του DNA (πράσινα τετράγωνα)
* Το σύνολο των νουκλεοτιδίων στο DNA, και αναπαράσταση της δομής του διπλού του DNA (λευκά και γαλανά)
* Γραφική απεικόνιση ανθρώπου, στις διαστάσεις (ύψος) ενός μέσου ανθρώπου, και ο ανθρώπινος πληθυσμός της Γης (ερυθρά, γαλανά/λευκά, και λευκά τετράγωνα)
* Γραφική απεικόνιση του Ηλιακού Συστήματος με ένδειξη από ποιον πλανήτη έρχεται το μήνυμα (κίτρινα)
* Γραφική απεικόνιση του παρατηρητηρίου του Αρεσίμπου και οι διαστάσεις της εκπέμπουσας ραδιοσυσκευής (πορφυρά, λευκά, και γαλανά)
Έτσι, έστησε ένα πλέγμα και σχεδίασε ακατέργαστα σχήματα και σύμβολα σκιάζοντας σε τετράγωνα. Μια μετάδοση 3 λεπτών με 10 bit πληροφοριών ανά δευτερόλεπτο σήμαινε ότι είχε το πολύ 1.800 τετράγωνα για να παίξει.
Στη συνέχεια, σχεδίασε μια απεικόνιση διπλού ελικοειδούς DNA, τυλιγμένο γύρω από "3 δισεκατομμύρια" γραμμένο σε δυαδικό κώδικα. Αυτός είναι ο κατά προσέγγιση αριθμός χαρακτήρων ("ζεύγη βάσεων") σε μια ανθρώπινη γενετική ακολουθία. Κάτω από αυτό, σχεδίασε έναν άνθρωπο, με τον αριθμό "14" στη μία πλευρά και το "4 δισεκατομμύρια" στην άλλη. Ο πρώτος αριθμός αντιπροσώπευε το ύψος ενός μέσου ανθρώπου, σε μονάδες 12,6 εκατοστών -το μήκος των ραδιοκυμάτων που χρησιμοποιήθηκαν για την αποστολή του μηνύματος. Ο δεύτερος αριθμός ήταν ο πληθυσμός της Γης στη δεκαετία του 1970.
Ακολούθησε ένας χάρτης του ηλιακού μας συστήματος (με τον Πλούτωνα, όταν ακόμα θεωρούνταν ένας από τους εννέα πλανήτες), με τη Γη να ξεχωρίσει από τους άλλους, για να δείξει ότι αυτός ήταν ο πλανήτης μας. Και τέλος, έκανε μια αναπαράσταση του τηλεσκοπίου Αρεσίμπο, με το μέγεθός του σημειωμένο σε μονάδες μήκους κύματος, για να υποδείξει το επίπεδο τεχνολογίας που χρησιμοποιήθηκε για τη δημοσίευση του σήματος.
Η αποστολή του μηνύματος θα σήμαινε τη μετάφραση του πλέγματος σε δυαδικό κώδικα, όπου τα μηδενικά και οι άσοι δηλώνουν ποια τετράγωνα ήταν σκιασμένα και ποια ήταν ανοιχτά (μαύρα = 1, λευκά = 0). Για να αποκωδικοποιήσουν το μήνυμα, οι παραλήπτες θα πρέπει να καταλάβουν πώς να οργανώσουν αυτή τη σειρά αριθμών σε ένα πλέγμα με τις σωστές διαστάσεις, να αναγνωρίσουν ότι το πλέγμα περιείχε σύμβολα και στη συνέχεια να αποκρυπτογραφήσουν τη σημασία αυτών των συμβόλων. Το τελικό μήνυμα είχε 1.679 bit. Το 1679 είναι το γινόμενο των πρώτων αριθμών 23 και 73, το οποίο προσφέρει μια υπόδειξη για το πώς να τοποθετήσετε το πλέγμα.
Ακολούθησε ένας χάρτης του ηλιακού μας συστήματος (με τον Πλούτωνα, όταν ακόμα θεωρούνταν ένας από τους εννέα πλανήτες), με τη Γη να ξεχωρίσει από τους άλλους, για να δείξει ότι αυτός ήταν ο πλανήτης μας. Και τέλος, έκανε μια αναπαράσταση του τηλεσκοπίου Αρεσίμπο, με το μέγεθός του σημειωμένο σε μονάδες μήκους κύματος, για να υποδείξει το επίπεδο τεχνολογίας που χρησιμοποιήθηκε για τη δημοσίευση του σήματος.
Η αποστολή του μηνύματος θα σήμαινε τη μετάφραση του πλέγματος σε δυαδικό κώδικα, όπου τα μηδενικά και οι άσοι δηλώνουν ποια τετράγωνα ήταν σκιασμένα και ποια ήταν ανοιχτά (μαύρα = 1, λευκά = 0). Για να αποκωδικοποιήσουν το μήνυμα, οι παραλήπτες θα πρέπει να καταλάβουν πώς να οργανώσουν αυτή τη σειρά αριθμών σε ένα πλέγμα με τις σωστές διαστάσεις, να αναγνωρίσουν ότι το πλέγμα περιείχε σύμβολα και στη συνέχεια να αποκρυπτογραφήσουν τη σημασία αυτών των συμβόλων. Το τελικό μήνυμα είχε 1.679 bit. Το 1679 είναι το γινόμενο των πρώτων αριθμών 23 και 73, το οποίο προσφέρει μια υπόδειξη για το πώς να τοποθετήσετε το πλέγμα.
Δοκιμαστική μετάδοση
Ο Ντρέικ δοκίμασε το μήνυμά στέλνοντάς το στον φίλο και συνάδελφό του Καρλ Σάγκαν, ο οποίος δεν είχε εμπλακεί στη συγγραφή του και δεν γνώριζε το περιεχόμενό του. Ήθελε να δει αν ο Σάγκαν μπορούσε να καταλάβει τι έγραφε.
"Το πιο σημαντικό ήταν να μην βρει πράγματα που θα ήταν εύλογες αποκρυπτογραφήσεις, αλλά θα ήταν λάθος, κάτι που θα ήταν παραπλανητικό και θα έδινε ανακριβείς απεικονίσεις του πολιτισμού μας", ανέφερε ο Ντρέικ.
Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Σάγκαν τα έκανε σχεδόν όλα σωστά και γρήγορα. Του διέφυγε όμως η χημεία, αν και οι βιοχημικοί στους οποίους το έστειλε αργότερα, κατάλαβαν το μήνυμα σχεδόν αμέσως.
Στον Ηρακλή
Το Μ13 από το Διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ - πηγή
Μετά ήρθε η ώρα να διαλέξουν τον προορισμό.
Η διεύθυνση του τηλεσκοπίου Αρεσίμπο, που βρίσκεται σε μια καταβόθρα, είναι κάπως περιορισμένη. Έτσι, η καρτ ποστάλ έπρεπε να σταλεί κάπου πάνω από το τηλεσκόπιο, στη 13:00 στις 16 Νοεμβρίου του 1974, την ώρα της τελετής.
Ψάχνοντας τους χάρτες των αστεριών, ο Ντρέικ εντόπισε έναν καλό στόχο: το M13, το Σφαιρωτό Σμήνος στον Ηρακλή. Με περισσότερα από 300.000 αστέρια -και πιθανώς τουλάχιστον τόσους πολλούς πλανήτες!- το M13 ήταν τέλειο, ενώ η "καρδιά" του χωρούσε ολόκληρη στη δέσμη του τηλεσκοπίου. Σε οποιονδήποτε από αυτούς τους κόσμους, ένας δέκτης τύπου Αρεσίμπο δε θα πρέπει να έχει πρόβλημα να ανιχνεύσει το μήνυμα -μερικοί πιστεύουν ότι, σε 20.000 χρόνια θα έχει μετακινηθεί και θα χάσει το σήμα, αλλά ο Ντρέικ πίστευε ότι θα μετακινηθεί ελάχιστα.
16/11/74
Στη 1 το μεσημέρι, όπως ακριβώς είχε προγραμματιστεί, ο πομπός Αρεσίμπο ζωντάνεψε. Για λίγες στιγμές, ένας απαλός τόνος γέμισε τους βράχους και τις κοιλάδες της ζούγκλας.
Και τότε ο πομπός άρχισε να "τραγουδά" μια σειρά από εναλλασσόμενους τόνους. "Ακουγόταν σαν πουλί που κελαηδάει", ανέφερε ο Ντρέικ. Μέσα σε σχεδόν τρία λεπτά, τα 1.679 bits πληροφοριών έφυγαν προς το διάστημα, μεταφέροντας το γήινο μήνυμα -την πρώτη σκόπιμη ανθρώπινη ραδιοφωνική μετάδοση- σε οποιαδήποτε όντα μπορεί να ζουν σε αυτό το μεγάλο σύμπλεγμα στον Ηρακλή.
"Όταν στείλαμε τον τελευταίο χαρακτήρα, και σταμάτησε και επιστρέψαμε στον σταθερό τόνο, όλοι έκλαιγαν", ανέφερε ο Ντρέικ.
Και τότε ο πομπός άρχισε να "τραγουδά" μια σειρά από εναλλασσόμενους τόνους. "Ακουγόταν σαν πουλί που κελαηδάει", ανέφερε ο Ντρέικ. Μέσα σε σχεδόν τρία λεπτά, τα 1.679 bits πληροφοριών έφυγαν προς το διάστημα, μεταφέροντας το γήινο μήνυμα -την πρώτη σκόπιμη ανθρώπινη ραδιοφωνική μετάδοση- σε οποιαδήποτε όντα μπορεί να ζουν σε αυτό το μεγάλο σύμπλεγμα στον Ηρακλή.
"Όταν στείλαμε τον τελευταίο χαρακτήρα, και σταμάτησε και επιστρέψαμε στον σταθερό τόνο, όλοι έκλαιγαν", ανέφερε ο Ντρέικ.
Στο μήνυμα όμως υπήρχε και μια έκπληξη. Άθελά του, ο Ντρέικ είχε κωδικοποιήσει μια άλλη διάσταση. Καθώς ο πομπός άρχισε να στέλνει τους εναλλασσόμενους τόνους, ένας από τους μηχανικούς στην αίθουσα ελέγχου αναγνώρισε ένα κομμάτι κώδικα Μορς. Κρυμμένος στις πρώτες νότες του μηνύματος ήταν ο πιο απλός χαιρετισμός όλων μας:
"Γεια".
από: national geographic
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου