Το πρώτο στηθοσκόπιο ήταν ένας απλός ξύλινος σωλήνας

Το στηθοσκόπιο του Δρ. Γκασέ

Στο νοσοκομείο Necker του Παρισιού, ο Δρ. Ρενέ Λενέκ (René Laennec) στεκόταν δίπλα σε μια ασθενή η οποία παραπονιόταν για προβλήματα στην καρδιά της. Ο γιατρός δεν είχε και πολλές επιλογές για να κατανοήσει καλύτερα την ασθένεια της γυναίκας. Άλλωστε μιλάμε για το 1816 και η διαδικασία της ακρόαση του αναπνευστικού συστήματος είχε να κάνει μόνο το ότι ο γιατρός έβαζε απλά το αυτί του στο θώρακα ενός ασθενούς για να ακούσει την καρδιά και τους πνεύμονες.



Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως ο Δρ. Λενέκ πίστευε ότι αυτή η "κοινή" μέθοδος ήταν ανάρμοστη και αναποτελεσματική για τη γυναίκα, επειδή ήταν υπέρβαρη. Αντί λοιπόν να βάλει το αυτί του στο στήθος της, έβαλε ένα κομμάτι χαρτί σε ένα σωλήνα και το έβαλε ανάμεσα στο αυτί του και την καρδιά της.

Ο Λενέκ διαπίστωσε ότι αυτό το σαν τηλεσκόπιο όργανο ενίσχυσε τον ήχο της καρδιάς και των πνευμόνων. Από τη μια, είχε αποφύγει την αμηχανία να βάλει το κεφάλι του στα στήθη της γυναίκας, ενώ ταυτόχρονα είχε εφεύρει το στηθοσκόπιο.

Ο Δρ. Λενέκ με το στηθοσκόπιό του, εν ώρα εργασίας

Αυτός ο κύλινδρος δεν έχει να κάνει σε τίποτα με αυτό που βλέπουμε σήμερα στους λαιμούς των γιατρών.

Η νέα μέθοδος μεσολάβησης της ακρόασης (έμμεσης ακρόασης), μια φράση που ανέφερε ο Δρ. Λενέκ, έγινε σύντομα η συνήθης πρακτική των γιατρών στη Γαλλία και αλλού στον κόσμο.

Ο Δρ. Γκασέ

Η πιο πάνω φωτογραφία, του ξύλινου κυλινδρικού στηθοσκοπίου, είναι ένα τυπικό παράδειγμα μιας πρόωρης εκδοχής της εφεύρεσης του Λενέκ. Το συγκεκριμένο ανήκε σε έναν εξαίρετο γιατρό. Ανήκε στον Δρ. Πολ Γκασέ (Paul-Ferdinand Gachet), ο οποίος μάλλον ήταν ο πιο... χίπστερ γιατρός όλων των εποχών. Ο Γκασέ σύχναζε στα παριζιάνικα καφέ στα μέσα της δεκαετίας του 1850 με τον καλλιτέχνη Εντουάρ Μανέ, τον ζωγράφο Καμίλ Πισαρό και τον ποιητή Σαρλ Μπωντλαίρ, με τους οποίους αντάλλασσε ομοιοπαθητικές θεραπείες και ιατρικές συμβουλές του για τα έργα τέχνης των φίλων του. Ήταν φίλος πολλών από τους κορυφαίους ζωγράφους της εποχής, όπως των Πωλ Σεζάν, Κλωντ Μονέ, Μανέ και Πιερ Ρενουάρ. Ο Γκασέ ήταν γνωστός στους καλλιτεχνικούς κύκλους για τις μοναδικές θεραπευτικές δυνατότητές του. Όχι απαραίτητα με τη βοήθεια του στηθοσκοπίου του, αλλά με το μυαλό του. Ήταν ομοιοπαθητικός γιατρός και ενδιαφερόταν για τη χειρομαντεία. Γνωστός επίσης ότι βελτίωνε την ψυχολογική υγεία διαφόρων, ο γιατρός συνδέθηκε άρρηκτα με την τελευταία περίοδο της ζωής του Βίνσεντ Βαν Γκογκ.

Το στηθοσκόπιο του Δρ. Γκασέ

Οι δυο τους συναντήθηκαν και έζησαν μαζί στο Ωβέρ-συρ-Ουάζ (Auvers-sur-Oise) το 1890, όταν ο Βαν Γκογκ έφυγε από το νοσοκομείο. Ο Γκασέ φρόντιζε τον καλλιτέχνη και ήταν κατά κάποιο τρόπο η μούσα του ζωγράφου τους τελευταίους μήνες της ζωής του. Ο Ολλανδός ζωγράφισε τον γιατρό, σε ένα πορτρέτο που περιέγραψε ο Βαν Γκογκ ως μια αντανάκλαση της "έρημης έκφρασης της εποχής μας". Η θεραπευτική επιρροή του Γκασέ όμως δεν ήταν αρκετή για να σώσει τον καλλιτέχνη, ο οποίος αυτοκτόνησε αμέσως μετά την ολοκλήρωση του πορτρέτου.

Μετά την πρωτοποριακή ανακάλυψη του Λενέκ, οι εφευρέτες του ιατρικού επαγγέλματος βελτίωναν γρήγορα το πρώτο σχέδιο. Ο Δρ. Golding Bird εφάρμοσε τη νέα τεχνολογία σε ένα ευέλικτο κομμάτι, για ένα αυτί μόνο. Μέχρι τη δεκαετία του 1850, ο απλός σωλήνας αντικαταστάθηκε από μια πιο εξελιγμένη συσκευή, που θα χρησιμοποιούσε και τα δύο αυτιά.

Η εξέλιξη του στηθοσκοπίου μετά την πρώτη εφεύρεση του Δρ. Λανέκ

Ο George Camman, ένας γιατρός από τη Νέα Υόρκη, ανέπτυξε το πρώτο από αυτά που έγινε ευρέως διαθέσιμο. Κατασκευάστηκε το 1852, το στηθοσκόπιο του Camman αποτελούνταν από δύο ασημένιους σωλήνες, που κατέληγαν σε δυο κομμάτια ελεφαντόδοντου και οι οποίοι σωλήνες ενώνονταν μεταξύ τους με έναν εύκαμπτο σύνδεσμο. Δύο μικρότεροι σωλήνες, καλυμμένοι με μετάξι, προσαρτήθηκαν σε ένα κωνικό τμήμα που τοποθετούνταν στην καρδιά. Αυτός ο σχεδιασμός είναι ότι πιο κοντινό υπήρχε στο όργανο που αναγνωρίζουμε σήμερα όλοι μας.

από: atlas obscura