"Ξοδεύουμε πολύ χρόνο να μελετάμε την ιστορία, η οποία, ας το παραδεχτούμε, είναι ως επί το πλείστον η ιστορία της ηλιθιότητας", δήλωσε ο Στίβεν Χόκινγκ σε μια διάλεξη το 2016, συμπληρώνοντας, "Αλλά παρά το όλο καιρό που καταναλώνουμε για να κοιτάξουμε πίσω τα λάθη του παρελθόντος, κάνουμε ακόμα τα ίδια λάθη ξανά και ξανά".
Μπορεί αυτή η προσέγγιση να φαίνεται κυνική, αλλά αν κοιτάξουμε κάποιες πεποιθήσεις που είχαμε σαν ανθρώπινο είδος στο παρελθόν, τότε μάλλον είναι αρκετά ακριβής.
Ας δούμε λοιπόν, εννέα θεωρίες του παρελθόντος που καταρρίφθηκαν και διαψεύστηκαν.
Η Γη είναι το κέντρο του κόσμου. Καταρρίφθηκε το 1543
Κοπέρνικος
Οι αρχαίοι θεωρούσαν τη Γη κάτι το ιδιαίτερο. Το 1543, ο Κοπέρνικος υποστήριξε ότι τα πάντα στο σύμπαν δεν περιστρέφονται γύρω από τον πλανήτη μας. Το βιβλίο του "De Revolutionibus Orbium Coelestium Libri VI" (Έξι Βιβλία για τις Περιστροφές των Ουρανίων Σφαιρών) έθεσε ένα ηλιοκεντρικό μοντέλο του σύμπαντος, που είναι παρόμοιο με αυτό που πιστεύουμε σήμερα.
Βέβαια, την αρχή είχε κάνει ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, ο οποίος ήταν ο πρώτος που είπε ότι ο ήλιος βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος. Αυτό το πρότεινε τον 3ο αιώνα π.Χ., αλλά αυτή η πεποίθηση παρέμεινε αδρανής μέχρις ότου την υποστήριξε ο Κοπέρνικος.
Το πλύσιμο των χεριών δε θα αποτρέψει τις ασθένειες. Καταρρίφθηκε το 1850
Ίγκνατς Ζέμελβαϊς - πηγή
Το 1850, ο μαιευτήρας Ίγκνατς Ζέμελβαϊς πρωτοστάτησε στην ιδέα ότι το πλύσιμο των χεριών μεταξύ μιας εργασίας με πτώματα και γέννας, μείωνε τον αριθμό των νεαρών μητέρων που πέθαιναν. Μόλις ο Ζέμελβαϊς έδωσε οδηγίες στο ιατρικό προσωπικό να καθαρίζει τα όργανα και τα χέρια του με διάλυμα χλωρίου μετά από τον χειρισμό ενός πτώματος, ο ρυθμός των παιδιών με πυρετό έπεσε δραματικά.
Δυστυχώς, δεν ενθουσιάστηκαν όλοι με την ανακάλυψη του Ζέμελβαϊς και χρειάστηκε λίγος χρόνος ώστε το πλύσιμο των χεριών να θεωρείται αυτονόητο.
Διαφορετικά μέρη της γλώσσας αισθάνονται διαφορετικές γεύσεις. Καταρρίφθηκε το 1974
Ίσως έτσι το μάθαμε στο σχολείο και ίσως ακόμη και σήμερα να το πιστεύουν πολλοί. Όμως, η ιδέα ότι η άκρη της γλώσσας μας αισθάνεται την ξινή γεύση, το μεσαίο τμήμα επεξεργάζεται τη γλυκύτητα, ή οτιδήποτε άλλο, είναι ένας μύθος. Ολόκληρη η γλώσσα μπορεί να αισθανθεί το γλυκό, το ξινό, το αλμυρό και το πικρό εξίσου.
Η Virginia Collings, μια ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, πρότεινε στοιχεία που ξεκαθάριζαν τον γνωστό χάρτη γευσιγνωσίας στη γλώσσα μας το 1974. Διαπίστωσε ότι, παρόλο που υπήρχε μια μικρή διαφορά στις συγκεντρώσεις ορισμένων υποδοχέων γεύσης σε ορισμένες περιοχές της γλώσσας, το συνολικό αποτέλεσμα που είχε αυτό στη γεύση ήταν αμελητέο.
Οι άσχημες μυρωδιές μπορεί να μας αρρωστήσουν. Καταρρίφθηκε το 1854
Τζoν Σνόου - πηγή
Σύμφωνα με τη δημοφιλή κάποτε θεωρία του μιάσματος, οι ασθένειες προκαλούνται από τον "κακό αέρα". Μίασμα αποκαλούσαν τον απωθητικό, δηλητηριώδη ατμό που έφερε σωματίδια αποσυντεθειμένης ύλης. Το 1854, οι επιδημιολόγοι ανίχνευσαν μια θανατηφόρα επιδημία χολέρας στο νερό. Ο Άγγλος γιατρός και πρωτοστάτης στην υιοθέτηση της αναισθησίας και της ιατρικής υγιεινής, Τζoν Σνόου, ανακαλύπτοντας καμία οργανική ύλη στο νερό που αναμφισβήτητα προκαλούσε όλη τη χολέρα, αποκήρυξε τη θεωρία του μιάσματος αποδεικνύοντας ότι η χολέρα είναι μια ασθένεια που μεταδίδεται με το νερό. Σύντομα, αντιλήφθηκαν τη θεωρία των μικροβίων και η θεωρία του μιάσματος έσβησε.
Οι ήπειροι δεν μπορούν να μετακινηθούν. Καταρρίφθηκε το 1912
Άλφρεντ Βέγκενερ - πηγή
Το 1912, ένας Γερμανός αστρονόμος, γεωφυσικός, γεωλόγος και μετεωρολόγος, και ένας από τους πρωτοπόρους στην εξερεύνηση της αρκτικής ζώνης στην Γροιλανδία, Άλφρεντ Βέγκενερ, πρότεινε τη θεωρία περί της μετακίνησης των ηπείρων. Η ιδέα του ανέφερε ότι όλες οι ήπειροι κάποτε ήταν μαζί, σε μια ενιαία υπερ-ήπειρο, και σταδιακά απομακρύνθηκαν. Φυσικά, όπως και με οποιονδήποτε ανοιχτόμυαλο, ο Βέγκενερ είχε εχθρούς. Ο Rollin T. Chamberlin, ένας γεωλόγος από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, δήλωσε ότι το έργο του Βέγκενερ "παίρνει σημαντικές ελευθερίες με τον πλανήτη μας", αγνοεί "αμήχανα, άσχημα γεγονότα" και "παίζει ένα παιχνίδι στο οποίο υπάρχουν λίγοι περιοριστικοί κανόνες".
Τα μωρά δεν αισθάνονται πόνο. Καταρρίφθηκε το 1987
Μέχρι και τη δεκαετία του 1980, ο κόσμος πίστευε ότι οι εγκέφαλοι του μωρού δεν είχαν αναπτυχθεί αρκετά για να καταλάβουν τον πόνο. Έτσι, οι περισσότερες ιατρικές διαδικασίες που πραγματοποιούνταν στα μωρά μέχρι εκείνη την εποχή γινόντουσαν χωρίς αναισθησία. Το 1987, η American Academy of Pediatrics ανακοίνωσε ότι δεν ήταν πλέον ηθικό να πραγματοποιούνται χειρουργικές επεμβάσεις σε πρόωρα μωρά χωρίς αναισθησία. Όμως, ακόμη και σήμερα, δεν έχουν πειστεί όλοι.
Το σύμπαν είναι στατικό. Καταρρίφθηκε το 1927
Ζωρζ Ανρί Ζοζέφ Εντουάρ Λεμαίτρ - πηγή
Ο Αϊνστάιν είχε δίκιο σε πολλά πράγματα, αλλά όχι σε όλα. Μέχρι το 1931, πίστευε ότι το σύμπαν ήταν πεπερασμένο, στατικό στο χρόνο και κατέχονταν από μια ομοιόμορφη κατανομή της ύλης. Το 1927, ο Βέλγος Ρωμαιοκαθολικός ιερέας, καθηγητής της Φυσικής, αστρονόμος, κοσμολόγος και μαθηματικός, Αββάς Ζωρζ Ανρί Ζοζέφ Εντουάρ Λεμαίτρ, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το σύμπαν επεκτεινόταν, συνδυάζοντας τη γενική σχετικότητα με τις αστρονομικές παρατηρήσεις. Για να συμφωνήσει με την ιδέα, ο Αϊνστάιν χρειάστηκαν μερικά χρόνια.
Το μέγεθος και το σχήμα του κεφαλιού μας καθορίζει τη συμπεριφορά μας. Καταρρίφθηκε στα 1840
Φρανζ Τζόσεφ Γκαλ - πηγή
Τον 18ο αιώνα, ο φυσιολόγος Φρανζ Τζόσεφ Γκαλ ανέπτυξε τη θεωρία του που συνέδεε την ανατομία με τη λειτουργία του εγκεφάλου. Επινόησε την φρενολογία, μια ιδέα ότι διάφορα μέρη του εγκεφάλου μας διέπουν συγκεκριμένες λειτουργίες, διαθέσεις και συμπεριφορές. Με αυτή τη θεωρία, ο Γκαλ πίστευε ότι η μελέτη των εξογκωμάτων του κρανίου θα μπορούσε να αποκαλύψει τον χαρακτήρα του εγκεφάλου που βρισκόταν από κάτω. Η φρενολογία έχασε την αξιοπιστία της στη δεκαετία του 1840 και από τότε θεωρείται ψευδοεπιστήμη.
Ο αιθέρας είναι μια μυστηριώδης ουσία μέσω της οποίας το φως ταξιδεύει στο διάστημα. Καταρρίφθηκε το 1905
Αϊνστάιν
Ένας εύκολος τρόπος για να εξηγήσουμε το μυστηριωδώς παράξενο σύμπαν είναι να το γεμίσουμε με αιθέρα. Αυτό το υποθετικό υλικό λέγεται ότι είναι το απαραίτητο μέσο που η Γη, άλλοι πλανήτες και το φως ταξιδεύουν μέσα στο διάστημα. Ο Αϊνστάιν κατέρριψε αυτή την ιδέα όταν δημοσίευσε τη Θεωρία της Ειδικής Σχετικότητας το 1905. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι δεν απαιτείται κάποιο μέσο μετάδοσης για το φως, καθώς το φως μετακινείται στο κενό.
από: curiosity
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου